در هفتههای اخیر انتشار ویدئویی از حسین عبده تبریزی، که در زمان انتخابات ریاستجمهوری مشاور مسعود پزشکیان بود، درباره احتمال افزایش تورم ایران تا ۳۰۰۰ درصد در سال آینده در شبکههای اجتماعی بازتاب گستردهای داشته است. این اظهارنظر با واکنشهای مختلف کارشناسان، رسانهها و فعالان اقتصادی مواجه شده و بحثهای داغی را در فضای عمومی برانگیخته است.
وحید عزیزی، کارشناس اقتصادی، در واکنش به این اظهارات گفت: پیشبینی تورم ۳۰۰۰ درصدی فاقد مبنای تحلیلی است و بیشتر اهداف سیاسی و اقتصادی پشت آن قرار دارد.
او افزود: بسیاری از کسانی که امروز از بنبست اقتصادی و احتمال ابرتورم سخن میگویند، همانهایی هستند که در ایام انتخابات بهعنوان مشاور رئیسجمهور مطرح بودند و قرار بود راهکارهای اصلاح اقتصادی ارائه دهند. به گفته عزیزی، طرح چنین ادعاهایی از سوی افرادی که پیشتر خود را صاحب راهحل میدانستند، امروز بیش از هر چیز بهمنزله فرار از مسئولیت تلقی میشود. او یادآور شد: همین جریانها در گذشته برنامههایی منتشر کرده بودند که در آن از رشد اقتصادی ۱۰ درصدی و تورم تکرقمی سخن گفته میشد، آن هم در شرایطی که به ادعای خودشان وضعیت اقتصادی کشور دشوارتر از امروز بود.
میرهادی رهگشای، کارشناس اقتصاد، نیز احتمال جهش ناگهانی تورم ایران به سطوح چندهزار درصدی را رد کرد و گفت: در شرایط فعلی اقتصاد کشور، زمینهای برای وقوع ابرتورم وجود ندارد؛ هرچند چشمانداز روشنی برای کاهش معنادار تورم نیز دیده نمیشود.
او افزود: متغیر اصلی اثرگذار بر تورم در مقطع فعلی نرخ ارز است. افزایش نرخ ارز غیررسمی تحت فشار کسری تراز پرداختها و محدودیت در تأمین ارز در بازار رسمی، هم شوک تورمی ایجاد کرده و هم انتظارات تورمی را تحریک کرده است.
رهگشای توضیح داد: افزایش هزینه تأمین ارز برای واردکنندگان، بهویژه در بازار غیررسمی، باعث بالا رفتن قیمت تمامشده کالاهای تولید داخل شده و این اثر هم بهصورت واقعی و هم از کانال انتظارات به تورم دامن زده است. با این حال، این عامل بهتنهایی نمیتواند تورم را از سطح ۴۰ یا ۵۰ درصد به بالای ۱۰۰ درصد یا حتی چندهزار درصد برساند. او با اشاره به مشکلات ساختاری اقتصاد ایران از جمله خلق پول بیضابطه بانکها، کسری بودجه دولت و ناترازی نظام بانکی گفت: سیاست کنترل ترازنامه بانکها توانست تا حدی رشد نقدینگی را مهار کند، اما بهدلیل فقدان نظارت فعال بر مقاصد تسهیلات بانکی نتوانست بهطور کامل اثرگذار باشد.
