جامعه بازنشستگان تأمین اجتماعی در آذرماه ۱۴۰۴ دیگر با چالشهای معمول مواجه نیست، بلکه تحت فشار «سونامی تورم درمان» قرار گرفته است. آمارهای رسمی مرکز آمار ایران نشان میدهد تورم بخش بهداشت و درمان تا آبان ۱۴۰۴ به ۴۸.۲ درصد رسیده است. برنامه هفتم توسعه خواستار کاهش سهم پرداخت از جیب مردم (OOP) به ۳۵ درصد بود، اما اکنون سهم پرداخت بازنشستگان با جهشی ناگوار به ۷۰ درصد رسیده است.
این افزایش سهبرابری بار مالی، بازنشستگان را در مواجهه با بیماریهای صعبالعلاج به ورطه ورشکستگی میکشاند. در این میان، طرحهایی چون «بیمه اکمل» از سوی شرکت آتیهسازان حافظ مطرح میشود که در قبال دریافت پول بیشتر، وعده پوشش «بدون سقف» میدهند. اما آیا این طرح واقعاً ناجی بازنشسته است یا صرفاً ابزاری برای قانونی کردن دریافت «پول اضافه» از بازنشستگان؟
واقعیت هزینههای درمان، سقفهای کاغذی بیمه را در هم شکسته است. ادعای بیمهها مبنی بر پوشش ۹۸ درصدی هزینههای دارویی در مواجهه با بیماریهای خاص معنایی ندارد؛ چرا که همان ۲ درصد باقیمانده میتواند بسته به نوع دارو، ماهانه ۵ تا ۲۰ میلیون تومان هزینه ایجاد کند. برای یک دوره درمان ۹۰۰ میلیون تومانی با فرانشیز ۳۰ درصدی، بیمار باید ۲۷۰ میلیون تومان بپردازد؛ رقمی که بازنشسته با حداقل حقوق یا باید با فروش دارایی تأمین کند یا درمان را نیمهکاره رها سازد. پوشش بیمه پایه تأمین اجتماعی نیز برای بسیاری از داروهای حیاتی تنها ۳۰ درصد است و در مورد داروهای خارجی، بازنشسته عملاً کل هزینه را میپردازد. این وضعیت همراه با بدهی ۱۴۶ هزار میلیارد تومانی دولت به شرکتهای پخش دارو، فشار مضاعفی بر بازنشستگان وارد کرده است.
در واکنش به بحران سلامت، «بیمه اکمل» و طرح طلایی بیمه تکمیلی معرفی شد. مدیران آتیهسازان حافظ ادعا میکنند سقف تعهدات در بسیاری از بخشها برداشته شده است. اما بررسی جزئیات نشان میدهد بازنشستگان همچنان باید حق بیمههای سنگین بپردازند و بسیاری از خدمات پایه درمانی با فرانشیزهای بالا همراه است. این تناقض آشکار نشان میدهد «اکمل» بیشتر ابزاری برای دریافت پول اضافه از بازنشستگان است تا راهحلی واقعی برای کاهش فشار اقتصادی درمان.
پرویز احمد پنجکی، عضو کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی، گفت: «قبلاً مخالف بیمه تکمیلی بودم اما ناچار شدیم به آن تن بدهیم. سازمان تأمین اجتماعی طبق قانون باید صفر تا صد درمان بازنشستگان را رایگان ارائه دهد، اما زیرساختها مهیا نیست و بیمارستانهای ملکی فرسودهاند.» او افزود: «بسته بیمه تکمیلی ۷۲۰ هزار تومان است که ۴۷۰ هزار تومان آن را بازنشسته میپردازد. سقف عملهای فوق تخصصی از ۸۵ به ۱۲۰ میلیون رسیده، اما هزینه بیمه تکمیلی طرح دوم تقریباً ماهی یک میلیون تومان برای هر نفر است. اگر یک بازنشسته بخواهد خانوادهاش را بیمه کند، باید ۶ میلیون تومان در ماه بپردازد؛ رقمی که با حقوق ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومانی غیرممکن است.»
پنجکی تأکید کرد: «بیش از ۷۰ درصد بازنشستگان وام میگیرند تا هزینههای درمانی را بپردازند. حتی داروهای معمولی مانند انسولین ماهانه دو تا سه میلیون تومان هزینه دارد. بسیاری مجبورند خانه خود را بفروشند تا درمانشان تأمین شود.»
