ایران با توسعه زیرساخت‌های کریدور شمال–جنوب و همکاری با کشورهای متحد، در آستانه تبدیل شدن به هاب تجاری منطقه‌ای است؛ مسیری که هم هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد و هم فرصت‌های اقتصادی و شغلی بی‌سابقه‌ای برای کشور فراهم می‌کند.

طبقه متوسط همواره به عنوان ستون اصلی ثبات اقتصادی و اجتماعی هر جامعه شناخته می‌شود، اما روندهای اخیر نشان می‌دهد این ستون به شدت آسیب‌پذیر شده است.

طرح نهضت ملی مسکن که قرار بود با سرعت بالا و در بازه زمانی مشخص نیاز مسکن اقشار متوسط و کم‌درآمد را برطرف کند، اکنون با تأخیرهای طولانی در مراحل ساخت و تحویل واحدها مواجه شده است. کمبود منابع مالی، افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز، ضعف نظارت، تغییرات مدیریتی و ناهماهنگی‌های بین دستگاهی از مهم‌ترین عوامل عقب‌افتادگی این پروژه ملی محسوب می‌شوند. بسیاری از متقاضیان که سال‌ها پیش مبالغی را به امید خانه‌دار شدن پرداخت کرده‌اند، امروز با پروژه‌هایی نیمه‌کاره، بلاتکلیفی طولانی و نبود زمان دقیق برای تحویل روبه‌رو هستند؛ مسأله‌ای که نه تنها اعتماد عمومی را تحت تأثیر قرار داده، بلکه فشار اقتصادی و روانی قابل‌توجهی را نیز بر خانوارها تحمیل کرده است.

دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان گفت: متوسط هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۳۰ میلیون تومان رسیده و این رقم با توجه به تورم موجود در قیمت مصالح هر ۱۵ روز به‌روزرسانی می‌شود.

ایران برای ارتقای شبکه حمل و نقل خود نیازمند هم‌افزایی با کشورهای دارای اقتصاد قوی است؛ انتقال فناوری، بهره‌گیری از تجربه‌های موفق و سرمایه‌گذاری مشترک، می‌تواند مسیر توسعه سریع، کاهش هزینه‌ها و افزایش ایمنی و کیفیت خدمات حمل و نقل را هموار کند.

بازار مسکن ایران این روزها با رکود شدیدی در بخش ساخت و ساز مواجه است. سرمایه‌گذاران و سازندگان به دلیل افزایش هزینه‌ها، تورم مصالح و نااطمینانی درباره بازدهی پروژه‌ها، از آغاز پروژه‌های جدید خودداری می‌کنند و بسیاری از پروژه‌های نیمه‌تمام نیز با تأخیر مواجه شده‌اند، وضعیتی که عرضه مسکن را محدود و فشار بر خریداران و مستاجران را افزایش داده است.

بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر با پدیده‌ای پیچیده روبه‌رو شده که اقتصاددانان آن را «رکود تورمی» می‌نامند؛ وضعیتی که همزمان شاهد کاهش تقاضا و رکود در معاملات و از سوی دیگر افزایش مستمر قیمت‌ها هستیم. این شرایط باعث شده خریداران و سرمایه‌گذاران هر دو با نگرانی و بی‌اطمینانی مواجه شوند و برنامه‌ریزی بلندمدت برای خرید یا سرمایه‌گذاری در بخش مسکن تقریباً غیرممکن شود.

شهرهای شمالی پرسفر، آخرهفته‌‌‌‌‌‌ای که گذشت با لایه گسترده‌ای از «مه دود» مواجه شدند، به‌طوری‌که حجم بالای تصاویر آلودگی‌‌‌‌‌‌هوا از این مناطق در شبکه‌‌‌‌‌‌های اجتماعی باعث اظهارنظرهای رسمی و غیررسمی «غیر هم‌‌‌‌‌‌جهت» و بسیار متناقض درباره منشأ این آلودگی شد.

واگذاری زمین و پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت مسکن، به‌عنوان دو سیاست مکمل و بنیادین، می‌توانند هزینه خانه‌دار شدن دهک‌های پایین را به‌طور قابل توجهی کاهش داده و مسیر دستیابی آنان به سرپناه امن و پایدار را هموار کنند؛ مشروط بر آنکه با برنامه‌ریزی دقیق، نظارت مستمر و رویکرد عدالت‌محور اجرا شوند.

تأمین زمین به‌عنوان نخستین و مهم‌ترین گام در اجرای پروژه‌های مسکن ملی شناخته می‌شود و هرگونه تعلل در این بخش می‌تواند روند ساخت و تحویل واحدها را با تأخیر جدی مواجه کند. کارشناسان تأکید دارند که بدون تعیین تکلیف زمین، امکان برنامه‌ریزی اجرایی، تأمین زیرساخت‌ها و جذب سرمایه وجود نخواهد داشت.

بازار مسکن ایران در فشار بی‌سابقه؛ کارشناسان هشدار می‌دهند که کمبود عرضه و توقف ارائه زمین به متقاضیان، روند افزایش قیمت‌ها را تشدید کرده و بسیاری از خانوارها را در معرض بحران تأمین مسکن قرار داده است. دولت همزمان با تلاش برای حذف ماده ۵۰ قانون برنامه هفتم، پشتوانه قانونی اعطای زمین به متقاضیان را کاهش داده و وضعیت بازار را پیچیده‌تر کرده است.

عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: پیشنهاد دولت به منظور حذف ماده ۵۰ قانون برنامه هفتم پیشرفت منطقی نیست. تمامی اعضای کمیسیون عمران مجلس که به صورت تخصصی به موضوع مسکن مربوط هستند، با حذف این ماده قانونی مخالفت کردند.

با گذشت چند سال از آغاز نهضت ملی مسکن، روند اجرای پروژه‌ها نشان می‌دهد که باوجود استقبال اولیه گسترده، بخش قابل توجهی از متقاضیان به دلیل فشار اقتصادی، ابهام در زمان تحویل و روند طولانی پرداخت آورده، از ادامه حضور در این طرح منصرف شده‌اند و موج جدیدی از ناامیدی در میان ثبت‌نام‌کنندگان شکل گرفته است. طبق آخرین آمارها، به دلیل فشارهای مالی و تأخیر در تحویل واحدها، حدود ۳۸ تا ۴۰ درصد از ثبت‌نام‌کنندگان نهضت ملی مسکن از ادامه طرح انصراف داده‌اند. این گروه عمدتاً شامل خانوارهای کم‌درآمد است و نشان می‌دهد که مشکلات اقتصادی و طولانی شدن فرآیند، بر روحیه و انگیزه متقاضیان تأثیر منفی گذاشته است.

کارشناسان حوزه مسکن بارها تأکید کرده‌اند که وضعیت بحرانی بازار اجاره تنها از طریق اجرای طرح‌های مدرن و حمایتی قابل اصلاح است و در این میان، «طرح مسکن استیجاری» به عنوان راهکاری عملیاتی و کوتاه‌مدت، بیش از سایر گزینه‌ها مورد توجه قرار گرفته است. این طرح که دولت در مراحل پایانی برنامه‌ریزی برای اجرایی کردن آن قرار دارد، قرار است پاسخگوی نیاز مستاجرهای دهک‌های پایین و متوسط جامعه باشد و با فراهم کردن واحدهای آماده اجاره، فشار اقتصادی بر خانوارها را کاهش دهد.

همکاری با کشورهای متحد و استراتژیک در حوزه حمل‌ونقل، فرصت طلایی برای ایران است تا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت شبکه‌های ترانزیتی، زیرساخت‌های خود را ارتقا دهد و جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی خود را مستحکم کند.

کارشناس اقتصادی گفت: توکنیزه کردن املاک و بهره‌گیری از هوش مصنوعی، راه خروج بازار مسکن از رکود و جذب سرمایه‌های خرد است.

پروژه هزارکیلومتری انتقال آب خلیج فارس به تهران تکمیل شد و پایتخت ایران اکنون تنها به این منبع مطمئن برای تأمین آب دسترسی دارد؛ اقدامی که همزمان با مدیریت هوشمند منابع و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، می‌تواند بحران آب تهران را مهار کند و مسیر توسعه پایدار شهری را هموار سازد.

یکی از اصلی‌ترین چالش‌های خرید خانه در شهرستان‌ها، افزایش شدید قیمت زمین و مسکن است. در بسیاری از شهرهای کوچک و متوسط، عرضه خانه متناسب با تقاضا نیست و همین موضوع باعث شده تا قیمت‌ها طی سال‌های اخیر به‌طور مداوم افزایش یابد. این وضعیت فشار اقتصادی زیادی بر متقاضیان، به‌ویژه جوانان و خانواده‌های کم‌درآمد وارد می‌کند و دسترسی به مسکن مناسب را دشوار می‌سازد.

متقاضیان نهضت ملی مسکن با مجموعه‌ای از مشکلات از ثبت‌نام پیچیده و تأمین مالی گرفته تا تأخیر در تحویل واحدها و نگرانی از کیفیت ساخت مواجه هستند؛ چالش‌هایی که تحقق وعده دولت در دسترسی آسان به مسکن را با تردید روبه‌رو کرده است.

ایران در پی گسترش همکاری‌های هوایی با کشورهای همسایه است؛ اقدامی که می‌تواند ناوگان هوایی را تقویت کرده، مسیرهای پروازی را کوتاه‌تر و ارزان‌تر کند و فرصت‌های اقتصادی و شغلی تازه‌ای برای کشور ایجاد کند.