بحرانی که تعطیلی پنجشنبهها به اقتصاد کشور وارد میکند + اینفوگرافی
تعطیلی روزهای پنجشنبه در ایران موجب میشود که اقتصاد کشور بیشتر از قبل در سطح جهانی منزوی گردد.
با توجه به اینکه شنبه و یکشنبه در تقویم بسیاری از کشورهای خارجی تعطیل است، تعطیلی پنجشنبهها در ایران میتواند به انزوا بیشتر اقتصاد کشور در سطح جهانی منجر شود. کمیسیون اجتماعی مجلس نیز تصمیم به تعطیلی پنجشنبه و جمعه گرفته است.
در سالهای اخیر، موضوع افزایش تعطیلات آخر هفته بهعنوان یک روز رسمی در تقویم ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. دولت سیزدهم در تاریخ ۷ آذر ۱۴۰۲ لایحهای را بهمنظور «افزایش تعداد تعطیلات روزهای هفته و کاهش ساعت اداری» به مجلس شورای اسلامی ارسال کرد. پس از تصویب کلیات این لایحه، تصمیمگیری درباره روز تعطیل جدید به کمیسیون اجتماعی ارجاع داده شد.
پس از بررسیهای لازم، نمایندگان مجلس تصمیم به تعطیلی روز شنبه گرفتند، این تصمیم با واکنشهای مختلفی مواجه شد و مخالفان آن، از جمله برخی از اعضای شورای نگهبان، فشارهایی را بر مجلس وارد کردند. یکی از دلایل اصلی مخالفتها، نگرانیهای شرعی مربوط به تعطیلی روز شنبه بود، در حالی که اکثر کشورهای مسلمان، اعم از شیعه و سنی، این روز را تعطیل کردهاند.
پس از بازگشت مصوبه مجلس و تغییرات در ترکیب مجلس، کمیسیون اجتماعی مسئول بررسی مجدد این مصوبه شد، در نهایت، تصمیم بر این شد که روز پنجشنبه بهعنوان روز تعطیل رسمی معرفی شود، این در حالی است که مصوبه تازه کمیسیون اجتماعی مجلس باید مجدداً در صحن علنی مجلس مطرح شود و تمام نمایندگان مجلس بر تعطیلی روز پنجشنبه نظر بدهند.
نکته جالبی که در مصوبه تعطیلی روز پنجشنبه کمیسیون اجتماعی مجلس وجود دارد این است که تعطیلی روز پنجشنبه همه بخشها، اعم از دولتی و خصوصی را شامل میشود، بهجز گمرک، سازمان امور مالیاتی و بیمارستانها.
داداشی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی، مطرح کرد: ما بحث صادرات و واردات را در گمرک داریم؛ لذا گمرک نمیتواند تعطیل باشد؛ زیرا اگر بحث تجارت تعطیل شود، خسارت زیادی به اقتصاد کشور وارد میشود، بنابراین، پنجشنبه برای گمرک، سازمان امور مالیاتی، مراکز درمانی و دستگاههای ضروری، تعطیل نیست.
داداشی همچنین اضافه کرد: در مورد دستگاههایی که از این مصوبه مستثنی شدند، تعیین ضرورت آنها به سازمان برنامه و بودجه، سازمان اداری و امور استخدامی و معاونتهای ریاستجمهوری واگذار شده است.
همچنین رئیس اتاق تهران در شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی که شب گذشته برگزار شد، از تصویب تعطیلی روز پنجشنبه در مجلس گلایه کرد و گفت: وقتی دولت از تعطیلی پنجشنبه صحبت میکند، این امر بر وضعیت کسبوکارها تأثیر میگذارد و برای تولیدکنندگان بخش خصوصی هزینهزا خواهد بود.
وی افزود: همه کشورهای دنیا غیر از جیبوتی که جمعه تعطیل است، شنبه و یکشنبه تعطیل هستند، حتی افغانستان و عراق هم جمعه و شنبه تعطیل هستند و اتاق بازرگانی نیز تعطیلی شنبه را پیشنهاد کرد؛ اما در نهایت در مجمع تشخیص مصلحت صراحتاً اعلام کردند که تعطیلی شنبه ممکن نیست، ما هم گفتیم؛ "پس پنجشنبه را تعطیل نکنید. "، اما مجمع هم نپذیرفت و شورای نگهبان نیز دو دلیل برای رد تعطیلی شنبه آورد؛ یکی تعارض با سیاستهای ابلاغی و دیگری تعارض با شرع مقدس.
پیشتر نیز گزارشی با عنوان «پنجشنبه یا شنبه؛ کدامیک آخر هفته تعطیل میشود؟» منتشر شده بود که بهصورت جزئی چرایی تعطیلی روز شنبه را با پنجشنبه مقایسه کرده بود.
در این گزارش بهصورت تیتروار به چرایی اهمیت تعطیلی روز شنبه و دلایل آن نسبت به تعطیلی روز پنجشنبه میپردازیم.
دلایل اهمیت تعطیلی روز شنبه
۱. همراستایی با تقویم جهانی
بسیاری از کشورهای اسلامی و غربی روز شنبه را بهعنوان یک روز تعطیل رسمی میشناسند که میتواند موجب تسهیل تعاملات تجاری و اقتصادی با این کشورها شود.
۲. تسهیل برنامهریزیهای اجتماعی
این تغییر میتواند فرصت بیشتری برای خانوادهها فراهم کند تا برنامهریزیهای اجتماعی و تفریحی بهتری داشته باشند.
مقایسه با تعطیلی روز پنجشنبه
۱. تداخل با فعالیتهای اقتصادی
تعطیلی روز پنجشنبه ممکن است موجب تداخل با فعالیتهای اقتصادی شود، در حالی که تعطیلی روز شنبه میتواند به کاهش این تداخلات کمک کند.
۲. تأثیر بر بازارهای مالی
بازارهای مالی معمولاً در روزهای کاری فعال هستند و تغییر تعطیلی به شنبه میتواند امکان فعالیت بیشتر برای سرمایهگذاران بهخصوص در حوزه بینالملل فراهم کند.
کشوری که تحریم شده و مخصوصا به لحاظ سیست م بانکی بین المللی، دچار چالش است باید ت حریم ها را دور بزند و تبعا از طریق روش ه ای معمول تجارت، این امر میسر نیست لذا اف زایش یک روز کاری مشترک با کشورهای دیگر، معجزه اقتصادی ایجاد نمی کند. باظهور تجار ت الکترونیک، موضوع زمان در تجارت، کمرنگ شده لذا مساله تعطیلی فلان روز برای امو ر بازرگانی، چندان موضوعیت ندارد. تقریبا اغلب بازرگانی ما، واردات از نوع زباله ها ی چینی و صادارات از نوع خام فروشی است که آن هم چندان قابل افتخار نیست. کارگران و کارمندان بخش خصوصی، تابع قانون کار می ب اشند و با قانون مدیریت خدمات کشوری ارتبا طی ندارند و نهادهای مرتبط با بازرگانی از قبیل گمرک، امور مالیاتی، بانک های ذیربط و غیره مشمول تعطیلی پنجشنبه ها نمی گردن د. بنابراین، با تعطیلی پنجشنبه ها، کماکا ن برای اقتصاد کشور، مسئله ای ایجاد نمی ش ود.
قابل توجه دلواپسان تعطیلی پنجشنبه ها: 1- لاحیه دولت برای اصلاح ماده 87 قانون مدی ریت خدمات کشوری، مبتنی بر پیشنهاد تعطیلی پنجشنبه ها است. اگر تعطیلی شنبه ها خواس ته تجار بود چرا تشکل های اقتصادی، موضوع تعطیلی شنبه ها را به وزارت اقتصاد و دارا یی، پیشنهاد ندادند تا بصورت لایحه از طرف دولت در مجلس مطرح شود؟ 2- چطور وقتی کار مندان دولتی مستقر در تهران به عنوان مرکز مبالات اقتصادی کشور، پانزده سال است که پنجشنبه ها تعطیل اند مشکلی ایجاد نشده ول ی حالا که قرار است کارمندان شهرستانی مشم ول این تعطیلی شوند اینقدر به اقتصاد کشور صدمه وارد می شود؟ آیا این اظهارات به اص طلاح فعالان اقتصادی، شائبه برانگیز نیست؟ چرا تاکنون در مورد تعطیلی کارمندان تهرا نی حتی یک بار اعتراض نکرده اند؟ با این و ضع، مخالفان تعطیلی شنبه ها، حق دارند در مورد تعطیلی شنبه ها شک و شبهه داشته باشن د. 3- دلواپسان کاهش روزهای کاری می داند که کشورهای پیشرفته به سوی سه و چهار روز تعطیلی در هفته می روند؟ چون دریافته اند که کیفیت کار، مهمتر از کمیت آن است و کار درست، باانگیزه و خلاقانه برای پیشرفت لا زم است؛ درغیراینصورت، کار کردن معادل خرا بکاری، کارنمایشی و اتلاف منابع می باشد. 4- کشوری که تحریم شده و مخصوصا به لحاظ س یستم بانکی بین المللی، دچار چالش است بای د تحریم ها را دور بزند و تبعا از طریق رو ش های معمول تجارت، این امر میسر نیست لذا افزایش یک روز کاری مشترک با کشورهای دیگ ر، معجزه اقتصادی ایجاد نمی کند. 5-باظهور تجارت الکترونیک، موضوع زمان در مراودات تجاری، کمرنگ شده بنابراین مساله تعطیلی ی ا عدم تعطیلی فلان روز برای امور بازرگان ی، چندان موضوعیت ندارد.6- تصمیم گردشگران خارجی برای بازدید از کشور دیگر، قاعدتا مبتنی بر برنامه ریزی است و قطعا خود را ب ا مقتضیات اداری (تعطیلات) کشور مقصد هماه نگ می کنند.7- تقریبا اغلب بازرگانی ما، و اردات از نوع زباله های چینی و صادارات از نوع خام فروشی است که آن هم چندان قابل ا فتخار نیست. 8- کارگران و کارمندان بخش خص وصی، تابع قانون کار می باشند و با قانون مدیریت خدمات کشوری ارتباطی ندارند همچنین نهادهای مرتبط با بازرگانی از قبیل گمرک، امور مالیاتی، بانک های ذیربط و غیره مشم ول تعطیلی پنجشنبه ها نمی گردند. بنابراین ، با تعطیلی پنجشنبه ها، کماکان برای بخش خصوصی و اقتصاد کشور، مسئله ای ایجاد نمی شود.
مزایای تعطیلی پنجشنبه ها: 1- افزایش کیفیت زندگی کاری و آمادگی کارمندان، مانع بروز اشتباهات کاری و اتلاف منابع میگردد. 2- کارمند خسته و افسرده کارآیی ندارد؛ استراحت کافی و نشاط کارکنان، موجب افزایش بهره وری آنها میشود. 3- به دلیل انجام کار فکری، کمیت و مدت زمان حضور کارمندان در اداره چندان مهم نیست؛ کیفیت کاری مهمتر و باعث پیشرفت امور میشود. 4-کارمندان تهرانی تاکنون از تعطیلی پنجشنبه ها برخوردار اما شهرستانی ها از آن محروم بوده اند این تبعیض، موجب نارضایتی شغلی شده است. 5- باعث وحدت رویه در تعطیلات و افزایش هماهنگی وزارتخانه ها با واحدهای استانی میگردد 6- باعث صرفه جویی در مصرف آب و برق می گردد. 7-باعث کاهش یک ششم از هزینه های تلفن، اینترنت، بنزین و گاز ادارات دولتی میشود 8- باعث حذف تشکیلات و هزینه های نهار کارمندان تهرانی میشود 9- تعاملات بیشتر اعضای خانواده و افزایش فرزندآوری را تسهیل میکند. 10- عدالت اداری، موجب افزایش سرمایه اجتماعی کشور میشود. 11-باعث افزایش اعتماد به مجلس و شرکت در انتخابات میگردد. 12- موجب امیدواری مردم به اصلاح امور کشور می شود.