طبق یادداشت هاشم اورعی، استاد دانشگاه در روزنامه همشهری، براساس اعلام رسمی مقامات ارشد کشور، روزانه بین ۲۰ تا ۲۵ میلیون لیتر بنزین و گازوئیل از ایران قاچاق میشود؛ یعنی از هر پنج لیتر سوخت مصرفی، یک لیتر از مرزها خارج میشود.
این رقم معادل حدود ۲۰ درصد مصرف کل کشور است؛ آن هم در شرایطی که اکنون ایران روزانه تا ۲۰ میلیون لیتر بنزین وارد میکند. بهعبارتی، همزمان با واردات گران سوخت، همان سوخت یارانهای بهراحتی از کشور خارج میشود.
اگر قیمت جهانی هر لیتر بنزین یا گازوئیل وارداتی را حدود ۶۰ سنت (معادل ۸۰ هزار تومان) در نظر بگیریم، این سوخت در ایران با قیمتی ۱۶ تا ۲۵ برابر کمتر عرضه میشود.
بهگفته اورعی، در نتیجه این تفاوت قیمت، سود نجومی قاچاقچیان به میلیاردها تومان در شبانهروز میرسد، در حالی که دولت سالانه حدود ۸۰ میلیارد دلار منابع ارزی و یارانهای را در این چرخه از دست میدهد.
برآوردها نشان میدهد زیان دولت از محل قاچاق سوخت حدود ۴۰۰ همت در سال است؛ رقمی نزدیک به دوسوم بودجه عمرانی کل کشور.
به باور این استاد دانشگاه، تا زمانی که شکاف قیمتی بین داخل و خارج کشور حفظ شود، هیچ میزان نظارت یا کنترل مرزی قادر به توقف قاچاق نخواهد بود.
وقتی گازوئیل در داخل ۳۰۰ تومان و در آن سوی مرزها حدود ۱۰۰ هزار تومان است، انگیزه برای خروج سوخت از کشور از بین نمیرود.
اورعی تأکید میکند حتی سیاست اخیر افزایش قیمت بنزین به ۵۰۰۰ تومان برای مصارف بالاتر از الگو تأثیر چندانی بر مهار قاچاق ندارد و تا زمانی که اصلاح قیمتی واقعی، مرحلهای و حسابشده انجام نشود، قاچاق سوخت، تونل بزرگ هدررفت منابع ملی باقی خواهد ماند.
