مسکن از جمله مهم‌ترین اقلام سبد معیشتی خانوارهای ایرانی است و سهم آن در هزینه‌های ماهانه خانواده‌ها به شکل قابل توجهی بالا است. بررسی‌های مرکز آمار و گزارش‌های اقتصادی نشان می‌دهد که خانوارهای ایرانی به‌طور میانگین بیش از یک‌سوم درآمد خود را صرف مسکن می‌کنند؛ عددی که در مقایسه با بسیاری از کشورها بسیار بالاست و فشار اقتصادی قابل توجهی بر زندگی روزمره تحمیل می‌کند.

دبیر قرارگاه مسکن کارکنان شهرداری تهران گفت: طرح مسکن کارکنان در پنج فاز مشخص شده که فاز اول آن در منطقه ۱۸ آغاز شده است؛ همچنین دو پروژه در منطقه ۲۱ و دو پروژه در منطقه ۲۲ نیز پیش بینی شده است.

یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت برای خانه‌دار شدن اقشار مختلف جامعه، پرداخت وام خرید مسکن است. در شرایطی که قیمت مسکن در سال‌های اخیر به شکل چشمگیری افزایش یافته و توان خرید خانوارها کاهش پیدا کرده است، تأمین تسهیلات بانکی مناسب می‌تواند نقش کلیدی در خروج بازار از رکود و افزایش قدرت خرید مردم ایفا کند.

افزایش یا کاهش قیمت مصالح ساختمانی یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده در بهای تمام‌شده مسکن محسوب می‌شود. در واقع، هزینه‌های مرتبط با سیمان، فولاد، میلگرد، آجر، گچ و سایر مصالح، سهم قابل‌توجهی از کل هزینه ساخت‌وساز را تشکیل می‌دهند. هرگونه نوسان در این بازار، به سرعت در قیمت نهایی واحدهای مسکونی منعکس می‌شود و مستقیماً قدرت خرید متقاضیان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

دیگر نمی‌توان از بحران مسکن تنها به‌عنوان یک شاخص اقتصادی سخن گفت؛ این بحران اکنون به مسئله‌ای انسانی و اجتماعی بدل شده است. در خیابان‌های شلوغ تهران تا محله‌های آرام شهرهای اروپایی، صدای نارضایتی از گرانی مسکن و اجاره‌های نجومی به گوش می‌رسد. خانه، که باید مأمن آرامش باشد، به یکی از دست‌نیافتنی‌ترین آرزوهای طبقه متوسط و حتی قشر کارگر تبدیل شده است.

تصمیم دولت برای ممنوعیت معامله امتیاز واحدهای نهضت ملی مسکن یک گام بحث‌برانگیز در مدیریت بازار مسکن است که هم مزایا و هم چالش‌هایی به همراه دارد.

بازار مسکن تهران این روزها در شرایطی پیچیده و پرابهام قرار دارد. رکود طولانی‌مدت، نوسانات قیمت و تورم شدید باعث شده حتی خرید یک واحد کوچک متراژ در پایتخت برای بسیاری از شهروندان به یک چالش جدی تبدیل شود. این وضعیت، نه تنها خانه‌اولی‌ها، بلکه خانواده‌هایی با توان مالی متوسط را نیز در شرایط دشواری قرار داده است.

تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی حاکی از رشد دارایی‌های ملکی بانک‌ها تا سطح بی‌سابقهٔ بیش از یک‌هزار همت است؛ موضوعی که به‌جای کوچک‌تر شدن تراز اموال غیرمولد، از تشدید پدیده ملّاکی و انجماد منابع بانکی حکایت دارد.

توجه به نیازهای اساسی و معیشتی ایثارگران، یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های دولت و جامعه نسبت به کسانی است که برای امنیت و آرامش کشور جان و آرامش خود را فدا کرده‌اند. ایثارگران، با گذشت از فرصت‌ها و رفاه شخصی، سهم بزرگی در حفظ استقلال و ثبات کشور داشته‌اند و این فداکاری، تعهدی اخلاقی و قانونی را بر دوش نهادهای مسئول می‌گذارد. حمایت از این قشر نه تنها به معنای پاسداشت ارزش‌های انسانی و ملی است، بلکه تضمین‌کننده آرامش روانی و امنیت اجتماعی جامعه نیز محسوب می‌شود.

طرح نهضت ملی مسکن که در ابتدا به‌عنوان بزرگ‌ترین و جامع‌ترین برنامه دولت برای مقابله با بحران خانه‌دار نشدن مردم معرفی شد، امروز با چالشی جدی در مسیر اجرا روبه‌روست. هرچند هدف اصلی این طرح، تأمین مسکن برای اقشار متوسط و کم‌درآمد و کاهش فاصله میان توان مالی مردم و قیمت واقعی مسکن بود، اما در عمل، نشانه‌هایی از انحراف از اهداف اولیه و کندی در اجرای آن مشاهده می‌شود.

دغدغه‌های متقاضیان نهضت ملی مسکن در شهرستان‌ها، به یکی از جدی‌ترین چالش‌های این طرح بزرگ ملی تبدیل شده است. اگرچه هدف اولیه این برنامه، خانه‌دار کردن اقشار متوسط و کم‌درآمد در سراسر کشور بود، اما آنچه در بسیاری از شهرستان‌ها رخ داده، فاصله زیادی با وعده‌های اولیه دارد. بسیاری از متقاضیان ماه‌هاست در انتظار تعیین‌تکلیف زمین، صدور پروانه ساخت یا تخصیص وام هستند و این بلاتکلیفی، امید اولیه آن‌ها را به نگرانی و نارضایتی تبدیل کرده است.

رکود شدید در بازار مسکن، به یکی از مهم‌ترین و پرچالش‌ترین واقعیت‌های اقتصادی کشور تبدیل شده است. در ماه‌های اخیر، نشانه‌های متعددی از قفل‌شدگی این بازار مشاهده می‌شود؛ از کاهش چشمگیر معاملات تا افزایش تعداد فایل‌های فروش بدون مشتری. خریداران و فروشندگان هر دو در حالت انتظار قرار گرفته‌اند: خریداران به امید کاهش قیمت‌ها دست از خرید کشیده‌اند و فروشندگان نیز حاضر به تعدیل قیمت‌های پیشنهادی خود نیستند. این وضعیت، چرخه‌ای از بی‌تحرکی را رقم زده که حتی وعده‌های حمایتی دولت هم تاکنون نتوانسته آن را بشکند.

انگلستان به عنوان یکی از گران‌ترین و پرهزینه‌ترین کشورهای جهان شناخته می‌شود؛ کشوری که استانداردهای بالای زندگی، معماری خاص و سبک متمایز خانه‌هایش، آن را از بسیاری از کشورهای اروپایی جدا می‌کند. با این وجود، مقایسه قیمت‌ها نشان می‌دهد که تهران در برخی مناطق خاص، از جمله زعفرانیه، الهیه و تجریش، گاه حتی از لندن نیز گران‌تر جلوه می‌کند. در واقع، قیمت برخی واحدهای مسکونی لوکس در شمال پایتخت به حدی بالاست که با بودجه خرید آن‌ها، می‌توان در قلب لندن، شهری با بازار املاک بسیار رقابتی، یک عمارت مجلل و تمام‌عیار خریداری کرد. این پدیده نشان می‌دهد که بازار املاک ایران، به‌ویژه در طبقات بالای قیمتی، از منطق اقتصادی فاصله گرفته و بیش از آنکه بازتاب‌دهنده واقعیت درآمدی جامعه باشد، به عرصه‌ای برای نمایش ثروت و رقابت سرمایه‌داران تبدیل شده است.

تأمین مسکن همواره یکی از دغدغه‌های اصلی اقشار کم‌درآمد در ایران بوده است؛ مسئله‌ای که با افزایش مداوم قیمت زمین، مصالح ساختمانی و اجاره‌بها، به بحرانی اجتماعی تبدیل شده است. در این میان، تسهیلات بانکی می‌تواند نقشی کلیدی در تسهیل مسیر خانه‌دار شدن ایفا کند، اما در عمل، فاصله میان هدف و واقعیت همچنان زیاد است.

مشاوران املاک در ایران، یکی از بازیگران اصلی بازار مسکن به شمار می‌روند؛ گروهی که حضورشان در هر معامله، از خرید و فروش تا اجاره، نقشی تعیین‌کننده دارد. با این حال، نگاه جامعه به این حرفه دوگانه است؛ از یک سو، بسیاری آن‌ها را واسطه‌های ضروری و آگاه به نبض بازار می‌دانند، و از سوی دیگر، بخشی از افکار عمومی نسبت به عملکردشان بی‌اعتماد است و آن‌ها را عامل التهاب قیمت‌ها می‌شناسد.

نگرانی‌های متقاضیان مسکن ملی به عنوان یکی از برنامه‌های مهم دولت برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد، در سال‌های اخیر به موضوعی داغ تبدیل شده است. این نگرانی‌ها به دلیل شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور، ابعاد مختلفی پیدا کرده است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

در ماه‌های اخیر، بازار مسکن جنوب تهران شاهد تغییرات محسوسی بوده است که ناشی از مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و جمعیتی است. یکی از مهم‌ترین عوامل، خروج بخش قابل توجهی از اتباع خارجی بود که طی سال‌های گذشته نقش پررنگی در تقاضای اجاره و خرید مسکن در این منطقه داشتند. کاهش تقاضا به‌طور طبیعی بر کاهش فشار قیمتی و پایین آمدن نرخ‌های پیشنهادی فروش تأثیر گذاشته است.

چراغ شکسته اتاق آمارهای مسکن، خانه‌اولی‌ها را به بازنده «ثبات نسبی بازار» تبدیل کرده است. فقدان داده‌های رسمی از نبض قیمت مسکن در تهران باعث شده، گروهی در بازار با فرصت‌طلبی از بی‌اطلاعی مصرف‌کنند‌گان نسبت به شکنندگی قیمت مسکن سوءاستفاده کنند و فضای معاملاتی را به نفع سرمایه‌گذار ملکی تدارک ببینند.

بازار مسکن در دام انتظار: کاهش نقدینگی، سقوط قیمت دلاری تا مرز ۱۰۰۰ دلار و مهاجرت معکوس از شهرهای جدید؛ کارشناسان از رکود سنگین و لزوم خروج پول از حبس ملکی خبر می‌دهند.

بازار مسکن شمال ایران در ماه‌های اخیر شاهد رونق نسبی معاملات ملکی بوده است، موضوعی که فعالان حوزه املاک آن را ناشی از دو عامل مهم می‌دانند؛ تجربه جنگ ۱۲ روزه در منطقه و فعال شدن مکانیسم ماشه در سیاست‌های بین‌المللی.