شوک سنگین دلار به بازار موبایل؛ قیمت گوشی‌های میان‌رده گران می‌شود

گسترش نیوز: بررسی میدانی بازار موبایل ایران نشان می‌دهد بیش از ۶۵ درصد معاملات روزانه مربوط به گوشی‌هایی با بازه قیمتی ۱۲ تا ۳۰ میلیون تومان است. این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۸ درصد رشد داشته و نشان می‌دهد رفتار مصرف‌کننده ایرانی به‌طور محسوسی به سمت خریدهای منطقی‌تر و اقتصادی‌تر تغییر کرده است.

در حال حاضر، گوشی‌های سری Galaxy A سامسونگ، Redmi Note شیائومی و برخی مدل‌های اقتصادی آنر و نوکیا بیشترین سهم فروش را به خود اختصاص داده‌اند. فروشندگان بازار می‌گویند از هر ۱۰ گوشی فروخته‌شده، دست‌کم ۷ دستگاه در دسته میان‌رده یا اقتصادی قرار می‌گیرد؛ آماری که برای پرچمداران به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است.

مدل‌هایی مانند Samsung Galaxy A۱۵ با قیمت حدود ۱۲.۵ میلیون تومان، Galaxy A۲۵ در محدوده ۱۵ میلیون تومان و Galaxy A۳۴ با میانگین قیمت ۱۹ تا ۲۱ میلیون تومان، جزو پرفروش‌ترین گزینه‌های سامسونگ در بازار فعلی هستند. این مدل‌ها به دلیل تعادل میان قیمت، کیفیت ساخت و پشتیبانی نرم‌افزاری، انتخاب اول بسیاری از خریداران شده‌اند.

در سوی دیگر بازار، شیائومی با عرضه مدل‌هایی نظیر Redmi ۱۳C (حدود ۱۰.۵ میلیون تومان)، Redmi Note ۱۲ (۱۴ تا ۱۶ میلیون تومان) و Redmi Note ۱۳ Pro (۲۴ تا ۲۷ میلیون تومان) توانسته سهم قابل‌توجهی از مشتریان جوان و کاربرمحور را جذب کند. طبق برآورد فعالان صنفی، شیائومی اکنون حدود ۳۵ درصد از فروش میان‌رده‌ها را در اختیار دارد.

کارشناسان معتقدند عامل اصلی این گرایش، کاهش قدرت خرید خانوارهاست. در حالی که قیمت گوشی‌های پرچمدار مانند Galaxy S۲۴ Ultra یا iPhone ۱۵ Pro از مرز ۸۰ تا ۱۱۰ میلیون تومان عبور کرده، فاصله قیمتی میان یک گوشی پرچمدار و یک میان‌رده مناسب، به بیش از ۵ برابر رسیده است.

چرخش بازار از پرچمدار به میان‌رده

آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد سهم گوشی‌های بالای ۵۰ میلیون تومان از کل بازار موبایل ایران به کمتر از ۸ درصد رسیده است؛ این در حالی است که همین عدد در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۵ درصد برآورد می‌شد. این افت محسوس، زنگ خطری برای برندهایی است که تمرکز اصلی آن‌ها بر پرچمداران گران‌قیمت بوده است.

در مقابل، گوشی‌هایی با حافظه ۱۲۸ یا ۲۵۶ گیگابایت، رم ۶ یا ۸ گیگابایت و نمایشگر AMOLED، حالا دیگر ویژگی لوکس محسوب نمی‌شوند. مدل‌هایی مانند Galaxy A۳۵ یا Redmi Note ۱۳ این مشخصات را با قیمتی زیر ۲۵ میلیون تومان ارائه می‌دهند؛ موضوعی که جذابیت میان‌رده‌ها را دوچندان کرده است.

یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار، افزایش هزینه رجیستری و نوسان نرخ ارز است. بسیاری از خریداران ترجیح می‌دهند به‌جای پرداخت هزینه‌های سنگین رجیستری برای گوشی‌های گران‌قیمت، سراغ مدل‌هایی بروند که ریسک مالی کمتری دارند و افت قیمت آن‌ها نیز محدودتر است.

فروشندگان بازار علاءالدین و چارسو می‌گویند گوشی‌هایی مانند Galaxy A۰۵s و Redmi A۳ در بازه قیمتی زیر ۱۰ میلیون تومان، بیشترین حجم فروش را دارند، هرچند سود آن‌ها پایین‌تر است. این مدل‌ها عمدتاً برای استفاده روزمره، دانش‌آموزان و کاربران کم‌مصرف خریداری می‌شوند.

در مجموع، الگوی خرید موبایل در ایران از «نمایش قدرت خرید» به سمت «حداکثر کارایی با حداقل هزینه» تغییر کرده است؛ تغییری که نشانه‌های آن به‌وضوح در vitrines فروشگاه‌های موبایل دیده می‌شود.

برندگان و بازندگان بازار میان‌رده

سامسونگ همچنان بازیگر اول بازار میان‌رده ایران است و برآورد می‌شود بیش از ۴۰ درصد فروش این بخش را در اختیار داشته باشد. تنوع مدل‌ها، خدمات پس از فروش گسترده و اعتماد برند، مهم‌ترین دلایل این برتری عنوان می‌شود.

شیائومی با فاصله‌ای نه‌چندان زیاد در رتبه دوم قرار دارد و به‌ویژه در میان کاربران جوان و علاقه‌مند به مشخصات سخت‌افزاری قوی‌تر، محبوبیت بالایی دارد. نسبت قیمت به امکانات در مدل‌هایی مانند Redmi Note ۱۳ Pro Plus یکی از نقاط قوت این برند است.

در مقابل، برندهایی مانند اپل عملاً از بازار میان‌رده ایران حذف شده‌اند. ارزان‌ترین آیفون فعال در بازار، قیمتی بالاتر از ۶۰ میلیون تومان دارد که آن را از دسترس اکثریت خریداران خارج کرده است.

برندهایی مانند نوکیا و آنر نیز سهم محدودی اما پایدار دارند. مدل‌هایی نظیر Nokia G۴۲ یا Honor X۷b بیشتر در شهرهای کوچک و میان کاربران محافظه‌کار محبوب هستند.

به باور کارشناسان، هر برندی که نتواند سبد متنوعی از گوشی‌های ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومانی ارائه دهد، در بازار ایران شانس چندانی برای بقا نخواهد داشت.

آینده بازار موبایل ایران به کدام سو می‌رود؟

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در سه‌ماهه نخست سال آینده، سهم گوشی‌های میان‌رده حتی می‌تواند به ۷۰ درصد کل بازار برسد. این رشد در صورت تداوم نوسانات ارزی و عدم کاهش قیمت پرچمداران، کاملاً محتمل است.

شرکت‌ها نیز به‌خوبی این تغییر را درک کرده‌اند. معرفی مدل‌های جدید سری A سامسونگ و Redmi Note شیائومی با فاصله‌های زمانی کوتاه‌تر، نشانه‌ای از تمرکز استراتژیک آن‌ها بر این بخش از بازار است.

از سوی دیگر، کاربران ایرانی بیش از گذشته به طول عمر باتری، پشتیبانی نرم‌افزاری و کیفیت دوربین توجه می‌کنند؛ فاکتورهایی که میان‌رده‌های جدید در آن‌ها پیشرفت قابل‌توجهی داشته‌اند.

اگر سیاست‌های وارداتی و تعرفه‌ای تغییری نکند، انتظار نمی‌رود بازار موبایل ایران به‌زودی شاهد بازگشت پرچمداران به سبد خرید عمومی باشد. فاصله قیمتی فعلی، این دسته از گوشی‌ها را به کالایی لوکس تبدیل کرده است.

در نهایت، می‌توان گفت بازار موبایل ایران وارد دوره‌ای تازه شده است؛ دوره‌ای که در آن «میان‌رده بودن» نه یک انتخاب موقت، بلکه راهبرد اصلی مصرف‌کنندگان برای بقا در شرایط اقتصادی پرنوسان محسوب می‌شود.

نوسانات شدید نرخ ارز در روزهای اخیر، بار دیگر بازار موبایل را وارد فاز انتظار و احتیاط کرده است؛ بازاری که بیشترین حجم معاملات آن به گوشی‌های میان‌رده اختصاص دارد. تجربه دوره‌های قبلی نشان می‌دهد هر شوک ارزی، حتی اگر کوتاه‌مدت باشد، به‌سرعت در قیمت کالاهای دیجیتال بازتاب پیدا می‌کند؛ به‌ویژه در بخشی که بیشترین تقاضا را دارد و کوچک‌ترین تغییر قیمتی می‌تواند رفتار خرید را تحت تأثیر قرار دهد.

میان‌رده‌ها در دوراهی ثبات یا جهش قیمتی؟

در حال حاضر، بخش قابل‌توجهی از موجودی گوشی‌های میان‌رده بازار با نرخ ارز هفته‌ها و حتی ماه‌های گذشته وارد شده است. همین موضوع باعث شده افزایش قیمت‌ها به‌صورت فوری و سراسری اعمال نشود. با این حال، واردکنندگان و توزیع‌کنندگان نسبت به تداوم نوسان ارزی هشدار می‌دهند و معتقدند در صورت تثبیت نرخ‌های بالاتر ارز، موج جدید قیمت‌ها دیر یا زود به بازار تزریق خواهد شد.

گوشی‌هایی مانند سری Galaxy A سامسونگ و Redmi Note شیائومی که سهم بالایی از واردات را به خود اختصاص داده‌اند، بیش از سایر مدل‌ها در معرض تغییر قیمت قرار دارند. هرچند رقابت شدید میان برندها و محدودیت قدرت خرید مصرف‌کنندگان، فعلاً مانعی جدی برای افزایش ناگهانی قیمت‌ها ایجاد کرده، اما این سد در برابر شوک‌های ارزی طولانی‌مدت چندان پایدار نخواهد بود.

برخی فعالان صنفی معتقدند بازار موبایل اکنون در یک «وقفه قیمتی» قرار دارد؛ وضعیتی که در آن فروشندگان از افزایش فوری قیمت خودداری می‌کنند تا واکنش بازار و توان خرید مشتریان را بسنجند. این تعلل، اگرچه موقت است، اما نشان می‌دهد که افزایش قیمت میان‌رده‌ها بیش از آنکه یک تصمیم اختیاری باشد، تابع مستقیم تحولات ارزی و هزینه‌های واردات است.

از سوی دیگر، کاهش تقاضای مؤثر می‌تواند نقش ترمز را در این مسیر ایفا کند. با توجه به اینکه گوشی‌های میان‌رده آخرین سنگر مصرف‌کنندگان در برابر گرانی موبایل محسوب می‌شوند، هر افزایش قیمتی ممکن است به افت محسوس حجم فروش منجر شود؛ موضوعی که فروشندگان خرد و حتی واردکنندگان بزرگ را نسبت به اعمال افزایش قیمت محتاط کرده است.

در مجموع، اگر نوسانات اخیر ارز به یک روند پایدار افزایشی تبدیل شود، افزایش قیمت گوشی‌های میان‌رده دور از انتظار نخواهد بود؛ اما در سناریوی بازگشت نسبی ثبات به بازار ارز، احتمال حفظ قیمت‌های فعلی یا افزایش‌های محدود و تدریجی بیشتر است. آنچه مسلم است، بازار موبایل ایران بیش از هر زمان دیگری به نرخ ارز گره خورده و سرنوشت میان‌رده‌ها نیز در گرو جهت‌گیری روزهای آینده بازار پولی خواهد بود.

در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه فناوری اطلاعات و آخرین تحولات قیمتی در بازار موبایل کشور، سرویس فناوری پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.