شهر دماوند، مرکز شهرستان دماوند و یکی از شهرهای شرقی استان تهران، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، از تفاوت‌های زیادی در قیمت مسکن برخوردار است. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهند که قیمت خانه در دماوند بسته به عوامل مختلفی نظیر موقعیت جغرافیایی، متراژ و سال ساخت متفاوت است. با این حال، در این شهر می‌توان با بودجه‌ای کمتر از یک میلیارد تومان خانه‌ای خرید. برای خرید یک آپارتمان مناسب در دماوند، اما، نیاز به بودجه‌ای حدود سه میلیارد تومان خواهید داشت.

دولت و شهرداری‌های پایتخت‌های انگلیس و فرانسه برای کاهش تعداد خانه‌های متروکه و افزایش عرضه مسکن در بازار، از دو ابزار کلیدی مالیات و پروانه ساخت استفاده می‌کنند. این سیاست‌ها با هدف تشویق مالکان به بازسازی یا فروش املاک بلااستفاده و افزایش دسترسی به مسکن در این شهرها اجرا می‌شود.

نایب رئیس اتحادیه املاک گفت: بازار مسکن منطقه ۵ دچار تغییراتی شده، نوسازها کم‌مشتری و تقاضا برای قدیمی‌سازها افزایش یافته است.

قیمت خانه‌های ۷۰ متری در پنج منطقه مهم تهران، با توجه به سال ساخت و محله، تفاوت زیادی دارد. ما با بررسی بازار، قیمت آپارتمان‌های ۷۰ متری در مناطق دو و پنج، مناطق ۹ و ۱۰ و منطقه ۱۹ را تحلیل کرده‌ایم که از نظر تقاضای خرید مسکن، جزو برجسته‌ترین و جذاب‌ترین نقاط پایتخت محسوب می‌شوند.

خانه‌های وقفی از دیرباز به عنوان یکی از سنت‌های ارزشمند در جوامع اسلامی و بسیاری از کشورهای دیگر شناخته شده‌اند که نقشی مهم در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایفا می‌کنند. این املاک که با هدف خدمات عمومی، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و توسعه زیرساخت‌های عام‌المنفعه وقف شده‌اند، می‌توانند در بهبود شرایط مسکن، گسترش مراکز آموزشی و درمانی و همچنین حمایت از فعالیت‌های خیریه مؤثر باشند.

بازار مسکن در سال ۱۴۰۳، در حالی به کار خود پایان داد که رکود تورمی بر این حوزه سایه انداخته بود. کاهش قدرت خرید متقاضیان، افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و نبود سیاست‌های کارآمد برای ساماندهی بازار، باعث شد این صنعت یکی از دشوارترین سال‌های خود را تجربه کند. در این میان، مشاوران املاک به‌عنوان یکی از متهمان اصلی شرایط بحرانی بازار معرفی شدند. بسیاری از کارشناسان و نهادهای نظارتی، آن‌ها را به نقش‌آفرینی در افزایش قیمت‌ها و ایجاد جو روانی در بازار متهم کردند. در نتیجه، برخوردهای قانونی با برخی دفاتر مشاور املاک شدت گرفت و شاهد پلمب تعدادی از این واحدها و اعمال جریمه‌های سنگین بر برخی فعالان این حوزه بودیم.

محبی نجم آبادی اظهار کرد: من شیوه دولت سابق برای ساماندهی بازار مسکن را نقد کردم و برای حل چالش های طرح نهضت ملی نیز پیشنهاداتی را ارائه دادم. در دولت جدید نیز تا به امروز برنامه مشخص و قابل توجیهی برای رفع نیازمندی های متقاضیان مشاهده نشده است و امیدوارم در سال جدید شاهد تغییر نگرش وزارت راه و شهرسازی در این خصوص باشیم. من بر این باور هستم که جمهوری اسلامی به مردم ایران، یک زمین رایگان بدهکار است.

در چند سال اخیر، بحران قیمت‌ها و رکود در بازار مسکن ایران به‌ویژه در مناطق شهری بزرگ، به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. یکی از عواملی که در این بحران دخیل بوده و مورد توجه قرار گرفته، نقش اتباع افغان در بازار مسکن ایران است. این حضور گسترده نه تنها باعث تحولات مختلف در این بازار شده، بلکه تاثیرات قابل‌توجهی بر قیمت‌ها و وضعیت بازار اجاره داشته است.

سیاست‌های ناسازگار موجب سردرگمی بازیگران اصلی بازار شده است؛ از یک سو، تصمیم‌هایی که به صورت همزمان و از جهات مختلف اتخاذ می‌شوند، زمینه هماهنگی و انسجام لازم را فراهم نمی‌کنند.

مسکن یکی از نیازهای اساسی هر جامعه است و اقشار کم‌درآمد اغلب با چالش‌های جدی در تأمین سرپناه مناسب روبه‌رو هستند. در این مسیر، دولت‌ها نقش کلیدی در سیاست‌گذاری، تأمین منابع مالی، حمایت‌های قانونی و اجرای برنامه‌های مسکن حمایتی دارند. دولت می‌تواند از طریق سیاست‌های حمایتی و ساخت مسکن ارزان‌قیمت، به اقشار کم‌درآمد کمک کند.

در ماه‌های اخیر، افزایش شدید قیمت مسکن باعث شده است که خرید خانه برای بسیاری از مردم به یک رویای دست‌نیافتنی تبدیل شود. عواملی مانند افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی، رشد قیمت مصالح ساختمانی و کاهش عرضه مسکن، همگی دست به دست هم داده‌اند تا قیمت خانه به شکل سرسام‌آوری بالا برود.

بررسی تجربه موفق کشورهایی که در تأمین مالی مسکن عملکرد مطلوبی داشته‌اند نشان می‌دهد که تقاضای قوی، عامل کلیدی در موفقیت این بخش است. در حقیقت، کاهش تقاضا، به‌ویژه در بخش تقاضای مصرفی، خط قرمز سیاست‌گذاران و بانک‌های تخصصی مسکن در سراسر جهان محسوب می‌شود.

مرکز آمار اخیراً گزارش تورم بهمن ۱۴۰۳ را منتشر کرده که نشان‌دهنده کاهش نرخ تورم در بخش مسکن طی دومین ماه زمستان است. این افت قیمتی به‌احتمال زیاد ناشی از تغییر جریان نقدینگی به سمت بازارهای موازی همچون طلا و ارز بوده، موضوعی که خود ریشه در افزایش نگرانی‌های اقتصادی و سیاسی دارد. چنین تحولی می‌تواند بیانگر تغییر الگوی سرمایه‌گذاری و کاهش تمایل به ورود سرمایه‌های سرگردان به بازار مسکن در این مقطع زمانی باشد.

وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر تغییر رویکرد دولت در حوزه مسکن، اعلام کرد که طبق برنامه هفتم توسعه، تولید و عرضه مسکن دیگر صرفاً بر عهده دولت نخواهد بود، بلکه این بخش خصوصی است که نقش کلیدی را در ساخت و توسعه واحدهای مسکونی ایفا خواهد کرد. او در این راستا توضیح داد که مشارکت بخش خصوصی در کنار حمایت‌های دولتی، به افزایش تولید مسکن و پاسخگویی به نیازهای متنوع اقشار مختلف جامعه کمک می‌کند.

بر اساس گزارش‌های رسمی بانک مرکزی، بازار مسکن تهران در ماه‌های اخیر شاهد افزایش مداوم قیمت‌ها بوده است. به‌طور مشخص، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در پایتخت طی اواسط تابستان امسال به ۸۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. این در حالی است که روند رشد قیمت‌ها همچنان ادامه داشته و نرخ تورم ماهانه مسکن در شهریورماه ۲.۹ درصد اعلام شده است.

هزینه مسکن در مناطق لوکس و بالاشهر تهران چنان سرسام‌آور شده که می‌توان آن را با هزینه اجاره‌نشینی خانوارهای کم‌درآمد در مناطق جنوبی پایتخت مقایسه کرد. بررسی نرخ‌های پیشنهادی اجاره در این مناطق نشان می‌دهد که حتی ارزان‌ترین واحدهای مسکونی نیز با حداقل اجاره ماهانه ۱۲ میلیون تومان در فایل‌های موجود در بازار عرضه می‌شوند. این روند، شکاف طبقاتی در بازار مسکن را بیش از پیش نمایان کرده و فشار اقتصادی بر مستأجران کم‌درآمد را به سطحی کم‌سابقه رسانده است.

زمان انتظار خرید خانه برای پرستاران در کشورهای مختلف موضوعی است که تحت‌ تاثیر شرایط اقتصادی هر کشور قرار دارد. بسیاری از پرستاران در ایران، به علت تورم بالا و درآمد‌های پایین، نمی‌توانند به راحتی خانه بخرند و حتی اجاره مسکن نیز برایشان بسیار سخت شده است. اما در حالی که شرایط در ایران تا این اندازه دشوار است، پرستاران در کشورهای دیگر دسترسی آسان‌تری به خرید مسکن دارند و مدت انتظار کمتری را تحمل می‌کنند.

پس از ماه‌ها رکود در بازار مسکن، منطقه ۱۰ تهران دوباره با افزایش تقاضای خریداران مواجه شده است. یکی از مشاوران املاک این منطقه می‌گوید که قیمت آپارتمان‌های نوساز، بسته به موقعیت جغرافیایی، تفاوت قابل‌توجهی دارد؛ به‌طوری‌که در محله کمیل، هر مترمربع واحد مسکونی نوساز حدود ۷۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود، درحالی‌که در محدوده خیابان آزادی، این رقم از ۱۰۰ میلیون تومان فراتر می‌رود. افزایش استقبال از خرید در این منطقه، نشان‌دهنده تغییر روند معاملات مسکن و احتمال خروج بازار از رکود ماه‌های گذشته است.

بررسی های مرکز آمار نشان می دهد که بیشترین میزان هزینه بابت مسکن در سال گذشته در مقایسه با کل هزینه های خانوار شهری به تهرانی ها با ۵۵.۸ درصد اختصاص دارد.

در منطقه ۲ تهران، که یکی از مناطق پرمعامله پایتخت است، متوسط قیمت هر مترمربع مسکن نوساز به ۲۸۵ میلیون تومان رسیده است. در مناطق ۵ و ۱۰ نیز، قیمت هر مترمربع مسکن نوساز به ترتیب ۱۶۵ میلیون تومان و ۸۴ میلیون تومان است. در مقابل، منطقه ۱۸ که به عنوان ارزان‌ترین منطقه تهران شناخته می‌شود، متوسط قیمت هر مترمربع مسکن نوساز در آن حدود ۷۲ میلیون تومان برآورد می‌شود.