یک آپارتمان ۷۰ متری با عمر ساخت ۱۰ سال، با بودجه ۳۰۰ میلیون تومان به‌صورت رهن و اجاره در دسترس است. مبلغ اجاره ماهانه این واحد ۲.۵ میلیون تومان تعیین شده است.

تحولات ناشی از پیشرفت تکنولوژی و ظهور هوش مصنوعی در سال‌های اخیر، تغییرات چشمگیری را در عرصه‌های مختلف اقتصادی به وجود آورده است. این پیشرفت‌ها، تأثیر قابل‌توجهی بر بازارهای سرمایه‌ای و مصرفی داشته و بازار مسکن نیز از این دگرگونی‌ها بی‌نصیب نمانده است.

در شرایطی که یکی از اعضای هیئت‌رئیسه کمیسیون عمران مجلس از وقوع تحولات مثبت در بازار مسکن طی ماه‌های آینده خبر داده و ابراز امیدواری کرده است، برخی فعالان این حوزه نظر دیگری دارند و به شیوه‌های جدید و متفاوتی که متقاضیان برای تأمین نیازهای خود به کار می‌گیرند، اشاره می‌کنند.

رمضانعلی سنگدوینی اظهار کرد: دولت جدید برای حل ایرادات طرح مسکن ملی باید وام‌های کم‌بهره با اقساط طولانی مدت به متقاضیان پرداخت کند. دهک های آسیب پذیر جامعه گلایه های به حقی را در خصوص عدم توانایی پرداخت اقساط وام ها مطرح می‌کنند که کاملاً قابل درک است. یک کارگر با درآمد ماهانه زیر ۲۰ میلیون تومان قادر به پرداخت این قسط‌های سنگین نیست و دولت باید دست از فریب دادن خود بردارد.

شهر دامغان در گذشته به عنوان نخستین پایتخت اشکانیان شناخته می‌شد. اگرچه این شهر جایگاه تاریخی خود را در زمینه‌های سیاسی و فرهنگی در ایران از دست داده، اما همچنان یکی از شهرهای مهم و تاثیرگذار از نظر اقتصادی محسوب می‌شود. به ویژه در زمینه بازار مسکن، دامغان در میان شهرهای دیگر استان سمنان وضعیت قابل توجهی دارد.

در ایرانشهر، یک قطعه زمین مسکونی به مساحت ۲۴۰ مترمربع با قیمت کلی ۷۲ میلیون تومان به فروش می‌رسد، که به‌طور متوسط قیمت هر مترمربع آن ۳ میلیون تومان است.

یکی از عوامل اصلی رکود بازار مسکن در ایران، قیمت‌های سرسام‌آور آن است که مستقیماً با کاهش قدرت خرید مردم ارتباط دارد. این شرایط به حدی بحرانی شده که قیمت یک واحد مسکونی در تهران، حتی در برخی مناطق نه‌چندان لوکس، معادل هزینه خرید دو یا سه خانه در محله‌های مرفه‌نشین ایالات متحده است. این تناقض آشکار نشان‌دهنده بحرانی عمیق در بازار مسکن ایران است؛ بحرانی که ناشی از عواملی همچون تورم فزاینده، سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی و کمبود برنامه‌ریزی اصولی در حوزه عرضه و تقاضای مسکن است.

طبق بررسی‌های اخیر، قیمت متوسط پیشنهادی برای خرید هر مترمربع آپارتمان در شهر اراک هم‌اکنون حدود ۴۱ میلیون تومان برآورد می‌شود. تحلیل‌ها از قیمت‌های آگهی‌های مسکن در محله‌های مختلف این شهر نشان می‌دهند که نرخ متوسط هر مترمربع آپارتمان در حال حاضر در همین حدود قرار دارد.

قیمت مسکن در سال‌های اخیر در بسیاری از کشورهای جهان روندی صعودی داشته و این افزایش قیمت، تأمین سرپناه مناسب را برای بسیاری از افراد دشوارتر کرده است. دولت‌ها برای کاهش فشار اقتصادی بر شهروندان و تسهیل خرید مسکن، انواع تسهیلات مالی مانند وام‌های کم‌بهره یا بلندمدت را ارائه می‌دهند.

یکی از مشاوران املاک در منطقه یک تهران اظهار داشت که با وجود نوسانات اخیر نرخ ارز، حضور خریداران در بازار نه‌تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیز داشته است. با این حال، فروشندگان به دلیل شرایط ناپایدار بازار ارز محتاط‌تر عمل می‌کنند و ترجیح می‌دهند برای ارزیابی دقیق‌تر اوضاع، دست نگه دارند. این وضعیت باعث شده تا فضای بازار دچار نوعی عدم تعادل شود؛ از یک سو تقاضای خریداران رو به رشد است و از سوی دیگر عرضه‌کنندگان تمایل چندانی به معاملات سریع نشان نمی‌دهند. کارشناسان معتقدند که این رفتار محتاطانه فروشندگان در کنار افزایش تقاضا، ممکن است موجب شکل‌گیری حباب قیمتی در برخی مناطق شود.

وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد که اولویت اصلی این وزارتخانه و دولت، بر اساس اصل ۳۱ قانون اساسی، فراهم کردن امکان خانه‌دار شدن برای اقشار کم‌درآمد و محرومان جامعه است. وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر اهمیت تأمین مسکن به‌عنوان یکی از حقوق بنیادین مردم، اعلام کرد که اولویت اصلی وزارت راه و شهرسازی و دولت، بر اساس اصل ۳۱ قانون اساسی، مسکن‌دار کردن اقشار کم‌درآمد و محرومان جامعه است.

شهرک بهشتی، یکی از محله‌های شناخته‌شده در منطقه ۴ تهران، از جمله مناطقی است که قیمت مسکن در آن نسبت به برخی مناطق دیگر تهران همچنان رقابتی‌تر به نظر می‌رسد. بر اساس آمارهای موجود، میانگین قیمت خرید و فروش واحدهای مسکونی در این شهرک کمتر از ۱۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. این شهرک با دسترسی مناسب به امکانات شهری و شرایط مطلوب برای زندگی، گزینه‌ای جذاب برای خریداران مسکن محسوب می‌شود.

برای جذب سرمایه‌گذاران به بیش از ۵۰ پروژه مختلف شرکت، یک بسته سرمایه‌گذاری ویژه طراحی شده است. این بسته به‌صورت استانی پیگیری خواهد شد تا در آینده نزدیک، هر استان شاهد اجرای یک پروژه شاخص در زمینه بازآفرینی شهری باشد.

وضعیت «درآمد خانوار» در کنار «سابقه مالکیت» به‌عنوان یکی از شرایط اصلی برای تعیین «صلاحیت دریافت مسکن حمایتی» در نظر گرفته می‌شود.

کارشناسان بر این باورند که سامانه «خودنویس» یکی از گام‌های کلیدی و تاثیرگذار در حوزه مدیریت بازار مسکن محسوب می‌شود. بر اساس آمارهای موجود، این سامانه تاکنون توانسته نقش موثری در سامان‌دهی و کنترل وضعیت بازار مسکن ایفا کند.

تأمین «واحدهای حمایتی» به تنهایی نمی‌تواند به نیازهای فعلی بازار مسکن پاسخ دهد. بنابراین، دولت و وزارت راه و شهرسازی باید به سایر سیاست‌ها، از جمله نظارت بر بازار اجاره‌بها، نیز توجه کنند.

فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، در مصاحبه اخیر خود با رسانه‌ها اعلام کرد که دولت برنامه‌ریزی کرده است تا در طی پنج سال آینده، ۱.۵ میلیون واحد مسکونی بسازد.

وزارت راه و شهرسازی تاکنون اقدام مؤثری برای مهار قیمت مسکن انجام نداده و همچنان گزارشی شفاف و جامع از پیشرفت پروژه‌های نهضت ملی مسکن ارائه نکرده است. اطلاعات دقیق و قابل استنادی در خصوص تعداد واحدهای ساخته‌شده یا وضعیت تکمیل این طرح‌ها در دسترس عموم قرار ندارد، که این مسئله انتقادات زیادی را به عملکرد این وزارتخانه وارد کرده است.

با وجود رکود حاکم بر بازار مسکن و ماهیت خاص املاک، افزایش نرخ ارز تاکنون تأثیر مستقیمی بر قیمت ملک نداشته است. با این حال، شکل‌گیری انتظارات تورمی ناشی از نوسانات ارزی، منجر به افزایش دوباره اجاره‌بها در زمستان ۱۴۰۳ شده و فشار بیشتری بر مستاجران وارد کرده است.

در شرایطی که یک خانواده با دو مزدبگیر، هر یک با درآمدی در حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان، همچنان با دشواری‌های فراوانی برای پرداخت اجاره‌خانه، به‌ویژه در کلان‌شهرها، مواجه است، تأثیرات فقر مسکن بر زندگی این قشر چگونه قابل توصیف است؟ این معضل نه تنها قدرت مالی خانواده‌ها را به شدت تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه آثار روانی، اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای نیز به همراه دارد.