فرشید ایلاتی کارشناس بازار مسکن درباره وام ودیعه مسکن دولت گفت: دولت قصد دارد کمک کند ولی مسیر متفاوت است. امروز دوستان شورای فقهی بانک مرکزی اعلام کردند که این طرح از نظر فقهی مشکل دارد و این مدل وام برای ودیعه مسکن عملا از نظر اجرایی با چنین قفلی روبهرو میشود ولی با فرض بر اینکه از لحاظ شرعی هیچ مشکلی وجود نداشته باشد این مدل وام به تورم انتظاری منجر خواهد شد. به عبارت ساده مالکین با این فرض که تمام مستاجرین به این وام دسترسی دارند قیمتها را افزایش میدهند. از این رو کمک ودیعه به این صورت کارایی خود را از دست میدهد.
وی در پاسخ به این سوال، آیا میتوان گفت اجرای این طرح میتواند مشکلی روی مشکلات دیگر بیفزاید؟ تصریح کرد: طرحی که در نظر گرفته شده با این فرض که این مدل، تورمی ایجاد نخواهد کرد که صد البته فرضی محال است ذاتی برای کمک است تا خانوادهها از این مبالغ استفاده کنند ولی قطعا راهکاری میان مدت و بلند مدت نیست و تعداد محدودی از خانوادهها از شرایط دسترسی به این وام برخوردار هستند ولی همه چوب این کار را میخورند. یعنی درصد کوچکی از این وام منتفع میشوند. بسیاری از اجارهها به صورت غیر رسمی تنظیم میشود و دولت مکانیزمی برای کنترل بر ماجرا ندارد. تنها راهکار کوتاه مدت این است که باید عدد مالیات بر خانههای خالی را افزایش بدهیم.
این کارشناس تصریح کرد: در بازار تهران عنوان میشود که ۵۰۰ هزار خانه خالی وجود دارد و دولت به هیچ وجه نمیتواند این ۵۰۰ هزار مورد را شناسایی کند ولی ۵۰ هزار تا را میتواند و اگر توانست فقط روی ۲۵ هزار خانه عدد درست مالیات را اعمال کند خود به خود بخش بزرگی از خانههای شناسایی نشده نیز وارد بازار اجاره مسکن میشوند. ما قصد نداریم از این مسیر دکانی برای دولت ایجاد کنیم تا دانه به دانه این خانهها را به صف کند و مالیات بگیرد. اگر دولت نگاه درستی داشته باشد و فقط بخشی از این طیف را جریمه واقعی و جریمه سنگین کند قطعا مالکین مجبور به عرضه میشوند.
ایلاتی درباره راهکار این موضوع گفت: دولت در یک سال باقیمانده عمر خود عملا جز پخش پول و نقدینگی قادر به انجام کار دیگری نخواهد بود. معمولا دولتها در یک سال پایانی خود با تعریف طرح هایی زود بازده پول پخش میکنند و فکر میکنند میتوانند از این طریق مسائل اقتصادی را حل کنند. دولت در حوزه مسکن کم کاری هفت سالهای دارد که نمیتواند ان را با شعبده بازی یکی دو ماهه حل و فصل کند. در چنین شرایطی نمیتوان معجزه کرد و اینکه بگوییم میشود کاری کرد و انتظار غلطی است اما اگر در هفت سال گذشته سالی ۵۰ تا ۱۰۰ هزار واحد در حوزه استیجاری مسکن داشتیم سی تا چهل درصد نیاز بازار را پوشش میداد و نرخ مسکن خود را ثابت میکرد.
وی در ادامه این مصاحبه افزود: در این شرایط امید واهی دادن به مردم کار درستی نیست. اقتصاد ما رها شده و ریلگذاری و هدفگذاری اقتصادی نداشتیم. معمولا افرادی سیاسی در راس مسئولیتهای اقتصادی قرار میگرفتند و به دنبال منافع حزبی و باندی و شخصی خودشان بودند و عملا منافع جمع دیده نمیشد
این تحلیلگر مسائل بازار مسکن گفت: امروزه در بازارهای مختلفی از جمله مسکن شاهد رها شدگی هستیم. در حوزه کلان اقتصاد بازار سرمایه بخش بزرگی از منابع مردم را به خود جذب میکند و اتفاقی که میافتد این است که در بازارهای دیگری از جمله مسکن تاثیرپذیری از بورس دیده میشود امروز در بازار مسکن شاهد ۸۰% انگیزههای سوداگری و سفده بازی هستیم و تقاضای واقعی زیادی وجود ندارد. افزایش ده درصدی نرخ مسکن در یک ماه بیسابقه است و ما تا به حال چنین چیزی نداشتیم. اتفاقی که افتاده است؛ بورس سودهایی بادآورده و ناحق و غیر منطقی تولید میکند. و همین باعث شده انتظاراتی در سایر بخشها از جمله مسکن برای مالکان ایجاد شود.
ایلاتی در پایان افزود: بانک مرکزی به طور کامل مسئله نقدینگی را رها کرده است. گفته میشود دولت بیست هزار میلیارد تومان منابع برای وام ودیعه مسکن در نظر گرفته است یا این فرض که این میزان محقق شود سوال ما از دوستان این خواهد بود که این مبلغ را از کجا میآورید؟ به ما گفته شده از ناحیه کاهش ذخیره قانونی بانکها نزد بانک مرکزی جبران خواهد شد یعنی به بیانی ساده بیست هزار میلیارد را ضربدر پنج یا شش که شود ضریب فزاینده نقدینگی است و به این معنا خواهد بود که اجازه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان و بیشتر به بانکها برای پرداخت تسهیلات و این یعنی بنزین ریختن در آتش موجود اقتصاد که در این تورم به بانکها اجازه داده میشود که تسهیلات پخش کنند درحالیکه امروز این کار درست نیست و این مبالغ قطعا وارد بازار ارز و سکه و بورس میشود و به شرایط فعلی دامن خواهد زد.
