بر اساس دادههای دولتی، واردات نفت خام چین در ماه گذشته میلادی با رشد قابل توجهی به ۱۲.۳۸ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح از آگوست ۲۰۲۳ است. این افزایش واردات در حالی رخ داد که عربستان سعودی با جهش صادراتی، جایگاه خود را به عنوان بزرگترین تأمینکننده نفت چین از روسیه پس گرفت، هرچند که سهم ایران نیز رشدی چشمگیر را تجربه کرد.
افزایش چشمگیر صادرات نفت عربستان سعودی به چین در ماه نوامبر، با رشدی معادل ۳۴۵ هزار بشکه در روز، این کشور را به صدر جدول صادرکنندگان به چین رساند و میانگین روزانه صادرات به ۱.۵۹ میلیون بشکه رساند. این در حالی است که روسیه، بزرگترین شریک تجاری چین در ماههای اخیر، شاهد افت ۱۵۷ هزار بشکهای صادرات روزانه خود بود و به میانگین ۱.۱۹ میلیون بشکه در روز تنزل پیدا کرد. این تغییر موازنه در کوتاهمدت نشاندهنده انعطافپذیری سعودی در تأمین تقاضای عظیم چین و احتمالاً قیمتگذاریهای رقابتیتر در برابر فشارهای ژئوپلیتیکی اخیر است.
واردات ماهانه چین نشاندهنده اوجگیری مجدد نیاز این غول اقتصادی به انرژی است که با افزایش ۴.۸۸ درصدی نسبت به ماه قبل، به ۱۲.۳۸ میلیون بشکه در روز رسیده است. در این میان، صادرات نفتی ایران به چین با رشد قابل توجه ۲۳۳ هزار بشکهای نسبت به اکتبر، به ۱.۳۵ میلیون بشکه در روز رسید. این رقم بالای صادرات نشان میدهد که با وجود پیچیدگیهای بینالمللی، ایران توانسته است با تکیه بر سیاستهای فروش خود، سهم بازار خود را در بزرگترین واردکننده جهان به نحو مطلوبی حفظ و تقویت کند.
افزایش کلی واردات نفت خام چین در نوامبر، علیرغم نگرانیهای مطرح شده پیرامون وضعیت اقتصادی و بخش املاک این کشور، نشاندهنده تداوم تقاضای سنگین برای سوخت در بزرگترین مصرفکننده جهان است. این رقم ۱۲.۳۸ میلیون بشکه در روز، نه تنها حکایت از رشد ۴.۸۸ درصدی دارد، بلکه با رسیدن به بالاترین سطح از ماه آگوست ۲۰۲۳، امیدها را برای احیای کامل تقاضای صنعتی و حمل و نقل چین تقویت میکند.
مهمترین تحول در این آمار، رقابت تنگاتنگ میان بازیگران اصلی است. پیشی گرفتن عربستان سعودی از روسیه، نشاندهنده نفوذ استراتژیک ریاض در بازار آسیا است. این تغییر در صدر میتواند ناشی از تخفیفهای جذابتر سعودی یا قراردادهای بلندمدت منعطف باشد که در فضای کنونی تحریمها و نوسانات قیمتی، برای چین اولویت پیدا کردهاند. در مقابل، کاهش صادرات روسیه به چین در این ماه، میتواند واکنشی به تغییر در تقاضای فصلی چین یا تغییر در اولویتهای صادراتی مسکو به بازارهای دیگر باشد.
از سوی دیگر، رشد قوی صادرات ایران به چین، تأکیدی بر موفقیت استراتژی فروش نفت این کشور در شرایط سخت تحریمی است. افزایش بیش از ۲۰۰ هزار بشکهای صادرات روزانه به چین، نشان میدهد که با وجود فشارهای خارجی، قراردادهای دوجانبه و جذابیت قیمتی نفت ایران، این کشور را به یک تأمینکننده قابل اتکای مهم برای پکن تبدیل کرده است. این امر برای اقتصاد ایران از حیث تأمین منابع حیاتی، و برای چین از حیث تنوعبخشی به منابع خود، اهمیت استراتژیک دارد و ریسک وابستگی کامل به یک منبع واحد را کاهش میدهد. در مجموع، بازار نفت آسیا در ماه نوامبر شاهد یک جابهجایی استراتژیک میان بزرگترین تأمینکنندگان بود که تحت تأثیر دینامیکهای قیمتی و ژئوپلیتیکی شکل گرفته است.
