سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات سایتی اینترنتی است که دولت ایران به منظور استفاده تمامی شهروندان برای دسترسی آزادانه به اطلاعات نهادهای دولتی ایجاد کرده است.
گسترش نیوز: توسط این سامانه اشخاص حقیقی و حقوقی میتوانند درخواست کنند که اطلاعات به خصوصِ یک نهاد دولتی منتشر شود؛ پس از آن اطلاعات درخواستی در این سامانه برای عموم منتشر خواهد شد، مگر آن که آن اطلاعات، حریم خصوصی افراد را نقض کند.
بر اساس ماده (۸) آییننامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات هر شخص حقیقی یا حقوقی ایرانی میتواند درخواست خود برای دسترسی به اطلاعات را به صورت برخط از طریق درگاه الکترونیک حقیقی با ثبتنام در سامانه به آدرس foia.iran.gov.ir و ایجاد حساب کاربری، پیشخوان دولت الکترونیک، پست یا مراجعه حضوری به واحد اطلاعرسانی مؤسسه درخواست شونده، تسلیم کند.
نه تنها نهادهای وابسته به دولت بلکه نهادهای انقلابی، نیروهای مسلح، قوای قضاییه و مقننه و مؤسسات شرکتها، سازمانها، نهادهای وابسته به آنها و بنیادها و مؤسساتی که زیر نظر رهبری اداره میشوند و همچنین هر مؤسسه، شرکت یا نهادی که تمام یا بیش از ۵۰ درصد سهام آن متعلق به بخشی از حکومت است، نیز باید اطلاعاتشان را منتشر کنند. موسسات خصوصی ارائهدهنده خدمات عمومی، مانند بانکها هم شامل این قانون میشوند.
قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، به منظور شفافیت در کار نهادهای حکومتی و امکان نظارت شهروندان و رسانهها، در سال ۱۳۸۷ در مجلس تصویب و در سال ۱۳۸۸ برای اجرایی شدن به محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت، ابلاغ شد. اما تدوین آییننامه اجرایی و ابلاغ آن تا سال ۱۳۹۴ طول کشید.
در آخرین اقدام دستگاههای جدیدی که به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات پیوستهاند عبارتند از:
-مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی
-معاونت حقوقی ریاست جمهوری
-سازمان اسناد و کتابخانه ملی
-مرکز ملی فضایی ایران
-شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور
-شرکت نفت مناطق مرکزی ایران
-شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران
-دانشگاه فرهنگیان
-سازمان ملی زمین و مسکن بنیاد ملی نخبگان
-شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران
