رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق بازرگانی ایران تأکید کرد که پذیرش FATF می‌تواند هزینه‌های مبادلات تجاری ایران را کاهش داده و راه را برای ارتباط بانکی با جهان هموار کند. در شرایطی که تحریم‌های آمریکا همچنان سایه‌ای سنگین بر اقتصاد ایران دارد، پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی می‌تواند مسیر تجارت، سرمایه‌گذاری خارجی و حتی واردات کالاهای ضروری مانند دارو را تسهیل کند.

خروج بیش از یک میلیون مهاجر غیرمجاز، ماهانه صرفه‌جویی چشمگیری معادل ۲ هزار میلیارد تومان برای ایران به همراه داشته است. این رقم قابل توجه نشان‌دهنده فشار مالی بزرگی است که حضور این جمعیت بر اقتصاد کشور وارد کرده بود. اما در عین حال، این تصمیم پیامدهای منفی قابل توجهی به ویژه در بخش صنعت ساخت‌وساز به دنبال داشته است.

تعطیلی‌های پراکنده و مکرر در ایران، از چهارشنبه‌های استانی به بهانه بحران انرژی تا پنجشنبه‌ها و جمعه‌های رسمی، اقتصاد کشور را در معرض خطر جدی قرار داده است. این سیاست‌ها نه‌تنها بهره‌وری داخلی را کاهش می‌دهند، بلکه با محدود کردن روزهای کاری مشترک با جهان به کمتر از نصف استاندارد جهانی، ایران را از رقابت جهانی عقب می‌اندازند و کسب‌وکارهای کوچک و معیشت کارگران را تهدید می‌کنند.

رکود اقتصادی ایران، کارگران را به عنوان ستون اصلی تولید، در معرض تهدید جدی قرار داده است. کاهش قدرت خرید، قراردادهای موقت، پرداخت‌های معوق و تعطیلی کارخانه‌ها، زندگی این قشر را با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه کرده و کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون سیاست‌های حمایتی، خطر عمیق‌تر شدن رکود و گسترش بیکاری در کمین است.

اتاق بازرگانی ایران هشدار داد که اخراج گسترده مهاجران افغانستانی می‌تواند شوک منفی به اقتصاد کشور وارد کرده و خطر رکود اقتصادی را افزایش دهد. این نهاد، مدیریت هوشمند مهاجران را به جای اخراج، راهکاری برای حفظ تعادل بازار کار و تقویت تولید پیشنهاد کرده است.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در نشست با وزارت اقتصاد بر لزوم اجرای طرح الکترونیکی شناسنامه‌دار کردن کالاها تأکید کرد و آن را راهکاری برای پیشگیری از قاچاق، احتکار و کاهش هزینه‌های کلان کشور دانست. او همچنین از واگذاری اختیارات به مقامات محلی، اصلاح یارانه‌ها و مدیریت بحران فرونشست زمین در تهران سخن گفت.

وزیر اقتصاد با وعده‌ای جسورانه، نوید کاهش زمان ترخیص کالا به سه روز را داده است؛ هدفی که می‌تواند تجارت خارجی ایران را متحول کند. اما آیا این وعده در پیچ‌وخم موانع ارزی، زیرساختی و مدیریتی رنگ واقعیت به خود می‌گیرد یا تنها شعاری جذاب باقی می‌ماند؟ با ما همراه باشید تا زوایای این چالش بزرگ را بررسی کنیم.

محسن رضایی، دبیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، با انتشار پیامی قاطع در شبکه‌های اجتماعی، هرگونه تلاش برای مسدود کردن مسیر تجاری و ترانزیتی ایران به روسیه و اروپا از طریق کریدور زنگزور را محکوم به شکست دانست. این اظهارات، هشداری جدی به طراحان این اقدام و نشانه‌ای از عزم ایران برای حفظ جایگاه استراتژیک خود در منطقه است.

در بهار ۱۴۰۴، نزدیک به یک‌پنجم جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله ایران بیکارند و شانس بیکاری آنها ۲.۷ برابر بیشتر از میانگین کشوری است. در حالی که وزارت ورزش و جوانان عملاً در حاشیه مانده، فرار سرمایه انسانی و ناامیدی نسل جوان، آینده اقتصاد ایران را تهدید می‌کند. آیا تصمیمات امروز می‌توانند این نسل را از تله بیکاری نجات دهند؟

در حالی که پنجره جمعیتی ایران رو به بسته شدن است، اخراج کارگران مهاجر می‌تواند اقتصاد کشور را به ورطه بحران بکشاند. گزارش جدید اتاق بازرگانی ایران هشدار می‌دهد: نیروی کار مهاجر، به‌ویژه اتباع افغان، نقشی حیاتی در تداوم تولید دارند و حذف آن‌ها شوکی ویرانگر به صنایع کلیدی وارد خواهد کرد.

مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه، با هشدار درباره شکنندگی اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها و تنش‌های منطقه‌ای، تأکید کرد که مذاکره تنها مسیر کم‌هزینه برای برون‌رفت از بحران کنونی است. وی با اشاره به ناکارآمدی‌های داخلی و وابستگی شدید اقتصاد به خارج، گفت که بدون حل تحریم‌ها و اصلاح ساختارهای معیوب، مدیریت شرایط فعلی برای دولت غیرممکن خواهد بود.

رئیس سازمان بهزیستی کشور از افزایش سرمایه کار زنان سرپرست خانوار به ۳۰ میلیون تومان و پرداخت کمک‌هزینه بلاعوض ۱۰ میلیون تومانی برای آماده‌سازی شغلی خبر داد. سید جواد حسینی همچنین با تشریح اقدامات گسترده بهزیستی، از صفر شدن پشت‌نوبتی‌های مستمری، بیمه اجتماعی زنان روستایی و عشایری، و ساماندهی ۱۲ هزار کودک کار سخن گفت و بر توسعه مراکز روزانه و خانواده‌محور برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر تأکید کرد.

کارگران پیمانکاری، قلب تپنده پروژه‌های عمرانی، نفتی و خدماتی کشور، زیر سایه تبعیض و بی‌ثباتی شغلی روزگار می‌گذرانند. حقوقی ناچیز، نبود امنیت شغلی و محرومیت از مزایای اولیه، نه‌تنها زندگی میلیون‌ها کارگر را به چالش کشیده، بلکه عدالت اجتماعی و بهره‌وری اقتصاد ایران را در معرض خطر قرار داده است. آیا زمان آن نرسیده که این ستون‌های پنهان اقتصاد، بالاخره دیده شوند؟

نرخ بیکاری بهار ۱۴۰۴ به ۷.۳ درصد کاهش یافت، اما کارشناسان اقتصادی نسبت به کیفیت مشاغل ایجادشده و پایداری این آمار هشدار می‌دهند. در حالی که مرکز آمار از افزایش اندک نرخ مشارکت اقتصادی و کاهش بیکاری خبر داده، برخی صاحب‌نظران معتقدند این آمار ممکن است تصویری گمراه‌کننده از واقعیت بازار کار ایران ارائه دهد، به‌ویژه با توجه به بحران‌های اقتصادی، جنگ و قطعی‌های مکرر برق و گاز.

صد و نوزده سال پس از فرمان مشروطیت، رسول رئیس‌جعفری، استاد تاریخ سیاسی، در نشستی با عنوان «ریشه‌های انقلاب مشروطه در شکل‌گیری ایران مدرن و درس‌هایی برای آینده» از اهمیت بی‌بدیل مشروطه در پایه‌ریزی ایران مدرن سخن گفت. او با تأکید بر اینکه قانون‌گرایی، اصلاحات مالی و نهادسازی‌های مشروطه نقطه عطفی در تاریخ ایران بود، هشدار داد که بی‌توجهی به جایگاه ایران در اقتصاد جهانی، کشور را در تله‌ای خطرناک گرفتار کرده است. رئیس‌جعفری بازگشت به روح مشروطه را کلید عبور از بحران‌های کنونی می‌داند.

در حالی‌که بازار کار ایران با چالش‌های فزاینده‌ای از جمله بیکاری، اشتغال غیررسمی و دستمزدهای پایین دست‌وپنجه نرم می‌کند، موضوع حضور گسترده اتباع خارجی، به‌ویژه مهاجران غیرمجاز افغان، به یکی از مهم‌ترین محورهای سیاست‌گذاری در حوزه اشتغال تبدیل شده است. توافق اولیه میان ایران و افغانستان برای صدور مجوز کار قانونی و تبادل نیروی کار، می‌تواند نقطه‌عطفی در مسیر ساماندهی وضعیت فعلی باشد؛ وضعیتی که به‌گفته مسئولان، موجب اشغال بسیاری از فرصت‌های شغلی توسط نیروهای ارزان‌قیمت خارجی شده و کارگران ایرانی را به حاشیه رانده است. از سوی دیگر، آمارها از حضور میلیون‌ها مهاجر بدون مجوز در کشور حکایت دارد؛ مهاجرانی که هم از حمایت‌های قانونی محروم‌اند و هم ریسک‌های اجتماعی و اقتصادی فراوانی به‌دنبال دارند. حالا دولت با برنامه‌ریزی برای بازگشت داوطلبانه اتباع غیرمجاز و تنظیم بازار کار از طریق صدور مجوزهای رسمی، در تلاش است توازنی میان منافع ملی، حقوق انسانی مهاجران و نیاز بازار کار ایجاد کند.

مرتضی عزتی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، در گفت‌وگویی به بررسی راهکارهای مدیریت اقتصاد ایران در شرایط پیچیده کنونی پرداخت. او معتقد است که برای بهبود وضعیت اقتصادی، باید بر روابط تجاری با کشورهایی که به تحریم‌های بین‌المللی پایبند نیستند و تقویت تولید داخلی تمرکز کرد.

قطعی‌های مکرر برق در سراسر کشور، کارفرمایان را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده و برخی را به فکر جایگزینی روزهای تعطیل رسمی با روزهای کاری انداخته است. با این حال، این اقدام بدون توافق کارگران و مجوز قانونی می‌تواند به مشکلات حقوقی و اقتصادی برای هر دو طرف منجر شود.

حمیدرضا جیهانی، پژوهشگر اقتصادی، در گفتگویی با اشاره به گمانه‌زنی‌ها درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه، تأکید کرد که این موضوع تهدیدی برای اقتصاد ایران نیست. او معتقد است که برخلاف ادعاهای برخی رسانه‌های خارجی، اقتصاد کشور با تکیه بر سیاست‌های ارزی و تجاری هوشمندانه، از ثبات و قدرت بیشتری برخوردار شده است.

اساسا سرمایه گذاری یک تبعه خارجی به معنی آن است که سرمایه‌گذار، منابع مالی را از خارج به سرزمین سرمایه‌پذیر وارد و در مسیر مشخص شده توسط دولت آن کشور بکار گیرد.