معاون بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی با رد شایعات افزایش سن بازنشستگی، اعلام کرد که بر اساس قانون جدید، تنها سابقه مورد نیاز برای بازنشستگی به‌صورت تدریجی افزایش می‌یابد و این تغییر با رسیدن مردان به ۶۲ سال و زنان به ۵۵ سال متوقف خواهد شد. این سیاست با هدف حفظ حقوق بیمه‌شدگان و انعطاف در بیمه‌پردازی طراحی شده است.

دولت با تصویب قانون جدید بازنشستگی، حداقل سابقه بیمه برای بهره‌مندی از مستمری را ۱۵ سال تعیین کرد.

بازنشستگی‌های زودهنگام که روزی به‌عنوان نسخه‌ای برای اشتغال‌زایی تجویز شد، امروز به زخمی عمیق بر پیکر تأمین اجتماعی تبدیل شده‌اند. فرامرز توفیقی، فعال کارگری، در گفت‌وگویی تفصیلی به واکاوی اشتباهات سیاست‌گذاری دهه‌های اخیر پرداخته و معتقد است که اجرای نادرست قانون مشاغل سخت و زیان‌آور، به‌جای بهبود وضعیت کارگران، منابع صندوق تأمین اجتماعی را به نابودی کشانده است.

مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی با اعلام رسیدن نسبت بیمه‌پرداز به مستمری‌بگیر به مرز بحران، از کسری ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی در سال پرده برداشت؛ وضعیتی که در صورت نبود اصلاحات ساختاری، می‌تواند پرداخت حقوق بازنشستگان را حتی با تأخیر چند ساعته با چالش جدی مواجه کند.

نظام بازنشستگی مشاغل سخت در تامین اجتماعی به پرتگاهی خطرناک نزدیک شده؛ جایی که نبود نظارت کافی، رویه‌های سلیقه‌ای و رانت‌های پنهان، منابع صندوق‌ها را تهدید و عدالت بیمه‌ای را زیر سوال برده است.

در حالی‌ که سازمان تأمین اجتماعی هشدار می‌دهد که روند فزاینده بازنشستگی‌های زودهنگام در مشاغل سخت و زیان‌آور، منابع صندوق‌ها را تهدید می‌کند، نمایندگان کارگری بر حفظ حقوق کارگرانی پافشاری دارند که در محیط‌های آلوده، پرخطر و فرساینده مشغول به کار هستند. این تقابل دیدگاه‌ها اکنون به یکی از چالش‌های جدی در حوزه سیاست‌گذاری بیمه‌ای و بازنشستگی بدل شده است؛ آن هم در شرایطی که اصلاح آیین‌نامه این قانون به یکی از اولویت‌های دولت و وزارت رفاه تبدیل شده و احتمال محدود شدن امتیاز بازنشستگی زودهنگام در آینده بیش از هر زمان دیگر مطرح است.

با وجود اجرای رسمی افزایش سن بازنشستگی از ابتدای امسال، برخی نمایندگان مجلس نوید لغو این مصوبه جنجالی را می‌دهند؛ وعده‌ای که با استقبال کارگران مواجه شده اما همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

ا اجرای ماده ۲۹ قانون برنامه هفتم توسعه، سازمان تأمین اجتماعی بخشنامه‌ای جدید صادر کرد که از اول فروردین ۱۴۰۴، صدور احکام بازنشستگی تنها برای افراد دارای شرایط مشخص سنی و سابقه بیمه‌ای انجام خواهد شد. این تصمیم گامی در جهت اصلاح ساختار بازنشستگی و افزایش تدریجی سن و سابقه بازنشستگی در کشور تلقی می‌شود.

بازنشستگی در کشورهای پیشرفته، نه پایان راه بلکه آغاز سفری تازه به سوی کشف خود، تجربه‌های نو و زندگی هدفمند است. در حالی که در بسیاری از جوامع بازنشستگی با سکون و انزوا گره خورده، کشورهایی مانند ژاپن، نیوزیلند، نروژ و آمریکا، آن را فرصتی طلایی برای رشد، یادگیری و حتی کارآفرینی می‌دانند. در این گزارش با نگاهی جهانی، فرهنگ بازنشستگی در این کشورها را مرور کرده‌ایم تا الهام‌بخش بازنگری در نگاه‌مان به این فصل از زندگی باشد.

قانون جدید بازنشستگی با افزایش سن و سابقه بازنشستگی از فروردین‌ماه اجرایی شد؛ تغییری که تنها شامل بیمه‌پردازان با سابقه کمتر از ۲۸ سال می‌شود و برای بسیاری از شاغلان، به معنای ماندن بیشتر در بازار کار خواهد بود. این قانون، بازنشستگی را برای مردان و زنان با شرایط متفاوت و به‌صورت پلکانی بازتعریف کرده است.

مجلس شورای اسلامی در لایحه برنامه هفتم توسعه، به‌منظور کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی، سن بازنشستگی را برای گروه‌های مختلف افزایش داد. در همین راستا، بند الحاقی «بند خ» ماده ۲۹ این لایحه در جلسه علنی ۲۸ آبان ۱۴۰۲ با موافقت دولت و کمیسیون برنامه به رأی گذاشته شد و به تصویب رسید. همچنین، شورای نگهبان در ۲۴ دی ۱۴۰۲ موافقت خود را با این افزایش اعلام کرد.

طبق قانون بازنشستگی‌های پیش از موعد در سازمان تأمین اجتماعی مطابق قوانینی همچون قانون تعیین تکلیف تأمین اجتماعی یعنی اشخاصی که ۱۰ سال و کمتر حق بیمه پرداخت کرده‌اند، قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت وزیان آور، زنان کارگر با داشتن ۲۰ سال سابقه کار و ۴۲ سال سن با ۲۰ روز حقوق و... صورت می‌گیرد. میرنصیری با اشاره به ضرورت بازنگری قانون می‌گوید: «ضرورت تصویب بسیاری از قوانین مذکور باتوجه به گذشت زمان، پیشرفت تکنولوژی، ایمن‌سازی محیط کار و افزایش امید به زندگی، سالخوردگی جمعیت، ناترازی صندوق‌های بیمه‌ای و توانمندسازی آن، از موضوعیت خارج شده و باید با نگاهی به قوانین و مقررات بازنشستگی جهانی به روزرسانی شود.»

در همه جای جهان، افزایش سن و امید به زندگی از سو و آغاز بحران سالمندی از سوی دیگر چالش‌هایی را برای صندوق‌های بازنشستگی در کشورهای مختلف جهت پشتیبانی از افراد تحت پوشش ایجاد کرده است؛ در چنین شرایطی، برخی از کشورها سن بازنشستگی را افزایش دادند و حتی حداقل سن بازنشستگی را ۶۷ سال تعیین کردند یعنی با ایجاد پیوند مستقیم بین افزایش سن بازنشستگی و روند تکاملی امید به زندگی، سعی کردند راهی برای حل چالش‌های این حوزه بیابند.

دولت به ناگاه افزایش سن و سابقه بازنشستگی را اجرایی کرد! واقعاً چرا بخشنامه‌ای که قرار بوده در سال ۱۴۰۵ اجرایی شود، در پایان سال ۱۴۰۳ برای اجرا ابلاغ می‌شود؟!

احسان سهرابی، فعال کارگری، با بیان اینکه «ما کارگران روی پنج سال به عنوان مبنای محاسبه مستمری حرف و انتقاد داشتیم حالا می‌خواهند سی سال را مبنا قرار دهند» اضافه کرد: هر روز حرف و حدیث جدیدی بر علیه کارگران راه می‌اندازند؛ این برخوردها باعث می‌شود ستون فقرات کشور که کارگران هستند، ترک بردارد و بشکند. چرا سیاست‌های ابلاغی تامین اجتماعی را اجرا نمی‌کنند تا صندوق‌ها ورشکست نشود؟ راه این نیست که بر گرده کارگران فشارِ حداکثری بیاورند تا صندوق دچار بحران نشود.

با ابلاغ افزایش سن و سابقه بازنشستگی، معادلات بازنشستگی از امسال تغییر می‌ کند.

آیین‌نامۀ اجرایی افزایش سن بازنشستگی از سوی معاون اول به سازمان اداری و استخدامی و وزارت رفاه ابلاغ شد.

بازنشستگی پیش از موعد حدود ۵۰ نفر از کارگران شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) در استان بوشهر به دلیل عدم واریز چندین ماه حق بیمه توسط کارفرما به تأخیر افتاده است.

صندوق بازنشستگی کشوری به عنوان دومین صندوق بزرگ بیمه‌ای تا پایان تابستان امسال یک میلیون و ۷۱۸ هزار و ۶۲۹ نفر حقوق بگیر شامل بازنشسته، از کارافتاده، شاغل متوفی و بازنشسته متوفی را تحت پوشش قرار داده است.

بر اساس آمارهای موجود، تعداد بیمه‌شدگان تحت پوشش صندوق‌های بیمه اجتماعی در کشور به تقریباً ۶۲ میلیون و ۵۹۸ هزار نفر می‌رسد.