بیمه‌ پردازان سازمان تامین اجتماعی می‌توانند به راحتی از طریق وب‌ سایت درخواست بازنشستگی تامین اجتماعی، اقدام به ثبت درخواست بازنشستگی خود کنند. با این حال، بیمه‌شدگان باید پیش از ثبت درخواست برای دریافت حکم بازنشستگی، شرایط لازم برای بازنشسته شدن را نیز داشته باشند.

بر اساس ماده ۲۹ در فصل ۵ قانون برنامه ۵ ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، که به اصلاح صندوق‌های بازنشستگی اختصاص دارد، از آغاز سال اول اجرای این برنامه، به منظور کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و تقویت توان آن‌ها، تغییراتی در شیوه بازنشستگی بیمه‌پردازان نسبت به ۳۰ سال خدمت اعمال خواهد شد که این تغییرات «الزامی» خواهند بود.

بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی که مایل به ثبت‌نام در کانون بازنشستگان تامین اجتماعی در استان‌ های مختلف و همچنین تمدید کارت عضویت خود هستند، باید شرایط خاصی را داشته باشند تا بتوانند این اقدام را انجام دهند.در این گزارش، به شرایط، مدارک لازم، نحوه ثبت‌نام و دریافت و همچنین تمدید کارت عضویت کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی پرداخته خواهد شد.

وضعیت بازنشستگی در کشورهای گوناگون تحت تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متنوعی قرار دارد.در این گزارش، هدف ما بررسی شرایط بازنشستگان در سطح جهانی از جنبه‌ های مختلف است.

رصد وضعیت حقوق بازنشستگان در کشورهای جهان نشان می‌دهد که هلند در مقایسه با سایر کشورها در صدر دارندگان بهترین سیستم بازنشستگی است.

مشکلات کارگران ساختمانی صرفاً به حقوق و دستمزد ختم نمی شود، بیمه و مسائل مشکلات آن یکی از اصلی ترین دغدغه های این قشر است که همواره با وعده و وعید مسئولان پیش رفته اما درست نشده است.

بر اساس جدول منتشر شده در گزارش مرکز پژوهش ها که نگاهی به شرایط متنوع بازنشستگی در صندوق بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی دارد،‌ یک زن با سن ۵۵ سال و یک مرد با سن ۶۰ سال می‌توانند با ۲۰ سال سابقه بازنشسته شوند.

ناصر چمنی، فعال کارگری، گفت:با توجه به افزایش قراردادهای موقت و فعالیتِ پیمانکاران، شاهدیم که کارگرانِ مشاغل سخت و زیان‌آور بعد از گذشت ۲۰ سال، برای بازنشستگی دچار مشکل می‌شوند. یکی از این مشکلاتِ بزرگ، پیدا کردنِ پیمانکاران است. کارگران پیمانکاری در طول دوران کاری با پیمانکاران بسیاری کار می‌کنند و این پیمانکاران بعد از پایان قراردادشان می‌روند، در حالیکه موظف به پرداختِ ۴ درصد سهم بازنشستگی کارگر مشاغل سخت و زیان‌آور هستند.

عباس خان محمدی گفت: جای تأسف دارد که با وجودِ اهمیت این طرح برای کارگران و با وجودِ اینکه مرکز پژوهش‌های مجلس بارها بر نداشتنِ بار مالیِ این طرح برای دولت تأکید کرده، باز هم این طرح به تعویق می‌افتد. نگرانیم که فشار کارفرمایان و پیمانکارانِ قدرتمند مانع از به نتیجه رسیدنِ طرح شود.

در این گزارش قصد داریم ۸ کار جذاب برای بازنشستگان معرفی کنیم که می‌تواند در دوران بازنشستگی، برای این افراد محل درآمد مناسبی باشد.

رخشانی مقدم در پاسخ به اینکه گفته شده که تعداد درخواست‌ها و بازنشستگی‌های برقرار شده در مشاغل سخت و و زیان‌آور مغایر اهداف و نیات اصلی تصویب قانون است و سهمی عمده در ناترازی منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی دارد، تصریح کرد: اهداف قانونگذار از تصویب قانون بازنشستگی سخت و زیان‌آور، مواردی مانند حفظ حقوق کارگران، صیانت از نیروی‌کار، سالم‌سازی محیط کار، اشتغال‌زایی و رونق تولید است.

سهرابی ضمن انتقاد از «فشار به کارگران به خصوص کارگران پیمانکاری» اضافه می‌کند: مصوبه شورای عالی حفاظت فنی می‌گوید مسئول پیمان‌دهنده است و دستورالعمل شماره ۵۷ می‌گوید کارگر برود از شرکت‌های پیمانکاری مختلف شکایت کند. پاسخگوی اینهمه تناقض و سردرگمی چه کسی‌ست؟

سعید فتاحی گفت: سخت‌تر کردن بازنشستگیِ مشاغل سخت و زیان‌آور، سبب می‌شود که کارگران مدتِ بیشتری در شغلِ سخت و زیان‌آور بمانند و آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری متحمل شوند. کار در محیط‌هایی که آلاینده‌های شیمیایی و صنعتی دارند، آسیب‌های جدی به کارگران وارد می‌کند. متأسفیم که بگوییم خیلی از این کارگران بعد از بازنشستگی با بیماری‌های بسیاری مواجه هستند و باید بخشی از مستمری خود را صرف درمان بیماری‌هایی کنند که در نتیجه‌ی انجام کار سخت و زیان‌آور به آن مبتلا شده‌اند.

در تاریخ ۹ خردادماه سال جاری، وزارت کار با ابلاغ دستورالعمل شماره ۵۷، تکلیف ۴ درصد سخت و زیان آورِ کارگران پیمانکاری را مشخص کرد: همه مسئولیت بر عهده پیمانکار است و کارفرمای مادر هیچ مسئولیتی ندارد.

سعید فتاحی گفت: جامعه کارگری از نمایندگان دوره جدید مجلس شورای اسلامی انتظار دارد تا با دو فوریت نسبت به ابطال مصوبه افزایش سن بازنشستگی اقدام نمایند. همچنین باید نسبت به ترمیم حقوق کارگران حساس باشند و از وزیر کار سوال کنند که چرا دستمزد را بدون توجه به ماده۴۱ قانون کار افزایش داده است. با توجه به اینکه دستمزد بسیار کمتر از نرخ تورم تعیین شده باید ما نیز همچون کشور ترکیه در میانه‌ی سال به ترمیم حقوق کارگران بپردازیم.

احسان سهرابی با بیان اینکه «بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور مستلزم پرداخت ۴ درصد حق بیمه است» افزود: سازمان تامین اجتماعی فقط بعد از گرفتن این ۴ درصد با بازنشستگی کارگر موافقت می‌کند اما متاسفانه در این دستورالعمل، کارگران پیمانکاری حق مراجعه به دستگاه ناظر را ندارند. برای مثال، کارگران شهرداری که در بخش خدمات شهری پیمانکاران مختلفی دارد، برای ۴ درصد فقط حق مراجعه به پیمانکار مربوطه را دارند یعنی یک پاکبان بعد از ۲۰ سال کار سخت که در این مدت ۲۰ تا پیمانکار عوض شده، حق مراجعه به شهرداری به عنوان کارفرمای مادر را ندارد؛ حالا این کارگر کجا باید دنبال پیمانکاران سابق بگردد؟ برخی از این پیمانکاران مدت‌هاست که فوت کرده‌اند و برخی دیگر مدتی‌ست که در دسترس نیستند.

اخیراً‌ بخشنامه جدیدی از سوی معاونت روابط کار ابلاغ شده است در این بخشنامه آمده است در رابطه کارگری و کارفرمایی مشمول قانون کار بین کارگر و پیمانکار، در صورتی که اختلافی درخصوص پرداخت چهار درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور به‌وجود آید، کارگر باید علیه پیمانکار دادخواست تنظیم نماید.

احسان سهرابی گفت: به جای ظلم به کارگری که در یک شغل سخت مشغول به کار است باید زیرساخت‌ها را درست کنند باید از سال اول به کارفرما تکلیف کنند که حق بیمه سخت و زیان‌آور را بپردازد.

رخشانی مقدم گفت: مجموع تعداد بازنشستگان کل کشور در پایان سال ۱۴۰۱ معادل ۲ میلیون ۶۲۳ هزار و ۲۸۷ نفر بود که از این تعداد ۵۵۰ هزار و ۴۵۰ نفر بازنشسته پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور بودند و در مجموع حدود ۲۱ درصد از مجموع بازنشستگان را تشکیل می‌دهند.

سعید فتاحی تأکید کرد: اوضاع امسال برای کارگران خوب نبود، البته این به معنای خوب بودن اوضاعِ کارگران در سالهای قبل نیست اما به نظر می‌رسد وضعیتِ کارگران هر سال بدتر از قبل می‌شود چرا که تدبیری برای بهبود اوضاع آن‌ها نمی‌بینند.