گسترش نیوز: در سالهای گذشته، پیشفروش تورهای نوروزی معمولاً از بهمنماه آغاز میشد، اما امسال بسیاری از آژانسها از ابتدای دیماه فروش را کلید زدهاند. هدف اصلی، جذب زودهنگام نقدینگی و تثبیت ظرفیتها پیش از موج افزایش قیمتها در اسفند است.
بررسی قیمتها نشان میدهد متوسط هزینه یک تور داخلی ۳ تا ۴ شبه برای نوروز ۱۴۰۵ به بازه ۱۸ تا ۳۰ میلیون تومان رسیده، در حالی که همین تورها در نوروز ۱۴۰۴ بین ۱۴ تا ۲۲ میلیون تومان قیمتگذاری شده بودند. در تورهای خارجی، افزایش قیمت محسوستر است. تورهای پرطرفدار ترکیه و امارات اکنون در محدوده ۷۰ تا ۱۱۰ میلیون تومان برای هر نفر عرضه میشوند؛ رقمی که نسبت به نوروز گذشته حداقل ۲۵ درصد رشد نشان میدهد.
فعالان بازار گردشگری معتقدند افزایش زودهنگام قیمتها، بیش از آنکه ناشی از افزایش تقاضا باشد، نتیجه رشد هزینههای پرواز، اقامت و خدمات جانبی است؛ هزینههایی که طی یک سال گذشته بهطور متوسط ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یافتهاند.
نکته قابلتوجه، استقبال اولیه مسافران از پیشخرید تورهاست. برخی آژانسها اعلام کردهاند در دو هفته نخست دیماه، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از ظرفیت نوروزی آنها رزرو شده است.
این رفتار نشان میدهد مسافران ترجیح میدهند با پرداخت زودتر، ریسک افزایش بیشتر قیمتها در اسفند را کاهش دهند؛ الگویی که در سالهای تورمی بهتدریج به یک عادت تبدیل شده است.
یکی از دلایل اصلی آغاز زودهنگام پیشفروش، تجربه نوروز ۱۴۰۴ است؛ زمانی که قیمت بسیاری از تورها در فاصله یک ماه مانده به تعطیلات، بین ۲۰ تا ۳۵ درصد افزایش یافت و نارضایتی مسافران را بهدنبال داشت.
آژانسها این بار تلاش کردهاند با تثبیت قیمتهای اولیه، بخشی از تقاضا را زودتر جذب کنند و از فشار فروش در روزهای پایانی سال بکاهند؛ موضوعی که به مدیریت بهتر ظرفیت پرواز و هتلها کمک میکند.
از سوی دیگر، ایرلاینها نیز فروش بلیتهای نوروزی را زودتر آغاز کردهاند. قیمت بلیت برخی مسیرهای پرتردد داخلی نسبت به دیماه گذشته حدود ۳۰ درصد افزایش یافته و این رشد مستقیماً بر قیمت تورها اثر گذاشته است.
در بخش اقامت، هتلهای ۴ و ۵ ستاره بیشترین افزایش نرخ را ثبت کردهاند. میانگین نرخ اقامت نوروزی در این هتلها نسبت به سال قبل حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد رشد داشته است.
در مقابل، اقامتگاههای بومگردی و هتلهای اقتصادی با افزایش ملایمتری در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد تلاش کردهاند سهم خود را از بازار حفظ کنند.
همین اختلاف نرخ باعث شده بخشی از مسافران بهسمت تورهای ترکیبی یا اقامتهای غیرهتلی سوق پیدا کنند؛ روندی که ترکیب تقاضای نوروز ۱۴۰۵ را نسبت به سالهای قبل تغییر میدهد.
آمارهای غیررسمی نشان میدهد سهم تورهای داخلی از کل فروش نوروزی به حدود ۶۰ درصد رسیده؛ افزایشی که ناشی از محدودیت بودجه خانوارها و رشد شدید هزینه سفر خارجی است.
در میان مقاصد داخلی، کیش، قشم، شیراز و مشهد همچنان در صدر قرار دارند، اما مقاصدی مانند چابهار و کرمان نیز با رشد تقاضای بیش از ۳۰ درصدی مواجه شدهاند. در تورهای خارجی، ترکیه همچنان مقصد اول ایرانیهاست، اما سهم آن نسبت به سال گذشته کاهش یافته و از حدود ۵۰ درصد به نزدیک ۴۰ درصد رسیده است.
در مقابل، تورهای زمینی ارمنستان، وان و گرجستان با رشد تقاضای ۴۵ تا ۵۰ درصدی روبهرو شدهاند؛ زیرا هزینه آنها بهطور متوسط ۳۰ تا ۴۰ درصد کمتر از تورهای هوایی است.
تورهای لوکس اروپایی عملاً به یک بازار محدود تبدیل شدهاند و سهم آنها از کل فروش نوروزی به کمتر از ۵ درصد کاهش یافته است.این اعداد نشان میدهد نوروز ۱۴۰۵ بیش از هر زمان دیگری، نوروز سفرهای اقتصادی و میانرده خواهد بود؛ جایی که قیمت، عامل اصلی تصمیمگیری مسافران است.
افزایش هزینهها فقط مسافران را تحت فشار قرار نداده؛ آژانسهای مسافرتی نیز با رشد هزینههای عملیاتی روبهرو هستند. هزینه تبلیغات آنلاین، نیروی انسانی و خدمات پشتیبانی نسبت به سال گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
در عین حال، توان افزایش قیمت برای آژانسها محدود است؛ زیرا هر افزایش شدید میتواند به افت تقاضا منجر شود. به همین دلیل، حاشیه سود بسیاری از تورگردانها کاهش یافته است.
برخی آژانسها برای حفظ مشتری، گزینههای اقساطی ارائه کردهاند. در حال حاضر، حدود ۲۰ درصد تورهای نوروزی با شرایط پرداخت دو یا سهمرحلهای فروخته میشوند.
این مدل فروش اگرچه جذابیت تقاضا را افزایش میدهد، اما ریسک نقدینگی آژانسها را نیز بالا میبرد؛ بهویژه در شرایطی که هزینهها نقدی پرداخت میشود.با این حال، فعالان بازار امیدوارند پیشفروش زودهنگام، شوک قیمتی اسفند را تعدیل کند و از جهش ناگهانی قیمتها جلوگیری شود.تجربه سالهای اخیر نشان داده هرچه سهم پیشفروش بیشتر باشد، نوسان قیمت در روزهای پایانی سال کمتر خواهد بود؛ موضوعی که به نفع مسافر و بازار است.
نوروز ۱۴۰۵ در حالی به استقبال مسافران میرود که «گرانی» به یک مؤلفه ثابت سفر تبدیل شده، اما در مقابل، عنصر تازهای به نام «قابلیت برنامهریزی» پررنگتر از سالهای قبل دیده میشود. افزایش میانگین ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت تورها، اگرچه بار مالی سفر را سنگینتر کرده، اما حداقل باعث شده دامنه نوسان قیمتها برای مسافران قابل پیشبینیتر شود.
در سالهای گذشته، بسیاری از خانوارها تا هفتههای پایانی اسفند برای تصمیمگیری صبر میکردند و ناگهان با جهشهای ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت مواجه میشدند. اما شروع پیشفروش از دیماه باعث شده قیمتها زودتر «قفل» شوند و مسافر بداند با چه سطحی از هزینه مواجه است، حتی اگر این هزینه بالا باشد.
برنامهپذیر شدن سفر به این معناست که خانوادهها میتوانند سفر نوروزی را در بودجه سالانه خود لحاظ کنند. وقتی قیمت تور، بلیت و اقامت از چند ماه قبل مشخص باشد، امکان مقایسه، حذف هزینههای غیرضروری و انتخاب گزینههای اقتصادیتر فراهم میشود؛ موضوعی که در شرایط تورمی اهمیت دوچندان دارد.
از سوی دیگر، پیشفروش زودهنگام فشار تقاضای لحظه آخری را کاهش میدهد. زمانی که بخش قابلتوجهی از ظرفیت تورها از قبل فروخته شده باشد، احتمال شکلگیری بازار هیجانی و افزایش ناگهانی قیمتها در اسفند بهمراتب کمتر میشود و بازار به سمت تعادل نسبی حرکت میکند.
با این حال، این چشمانداز تنها در صورتی محقق میشود که متغیرهای کلان اقتصادی آرام بمانند. هرگونه جهش در نرخ ارز، افزایش شدید هزینه سوخت یا رشد ناگهانی قیمت خدمات حملونقل میتواند تمام محاسبات را بر هم بزند و موج جدیدی از گرانی را به بازار گردشگری تحمیل کند.
برای آژانسهای مسافرتی نیز نوروز ۱۴۰۵ یک آزمون مهم است. آنها باید بین حفظ مشتری و پوشش هزینههای فزاینده تعادل برقرار کنند. اگر این تعادل بهدرستی مدیریت شود، بازار به سمت قراردادهای شفافتر و قیمتهای تثبیتشده حرکت خواهد کرد؛ در غیر این صورت، دوباره شاهد بیاعتمادی مسافران خواهیم بود.
در نهایت، نوروز ۱۴۰۵ نه نوروز سفرهای ارزان است و نه نوروز سفرهای غافلگیرکننده. این تعطیلات میتواند به دورهای تبدیل شود که سفر همچنان گران است، اما دستکم قابل برنامهریزی، قابل مقایسه و قابل مدیریت؛ مزیتی که در شرایط اقتصادی امروز، برای بسیاری از خانوارها به اندازه خود سفر اهمیت دارد.
مشاهدات و بررسی های کلی گسترش نیوز نشان میدهد بازار سفر نوروز ۱۴۰۵ بیش از آنکه با شوکهای ناگهانی شناخته شود، با تصمیمگیریهای زودهنگام شکل میگیرد. مسافرانی که از دیماه وارد فرآیند انتخاب و رزرو شدهاند، عملاً بخشی از ریسک تورم مقطعی و نوسانات پایانی سال را از سبد هزینههای خود حذف کردهاند.
در این میان، نقش آگاهی و مقایسه پررنگتر از همیشه است. نوروز پیشرو، به نفع مسافرانی خواهد بود که بین مقصد، زمان سفر و سطح خدمات انعطافپذیرند و صرفاً به الگوهای سنتی سفر بسنده نمیکنند. انتخاب هوشمندانه میتواند اختلاف هزینهای تا ۲۰ درصد میان دو سفر مشابه ایجاد کند.
در نهایت، اگرچه سفر نوروزی برای بسیاری از خانوارها پرهزینهتر شده، اما تجربه نوروز ۱۴۰۵ میتواند نقطه عطفی در عبور از سفرهای هیجانی به سفرهای برنامهریزیشده باشد؛ مسیری که در صورت تداوم، بازار گردشگری را به سمت ثبات نسبی و تصمیمگیری منطقیتر هدایت خواهد کرد.
در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه گردشگری ایران و آخرین تحولات قیمتی تورهای مسافرتی، سرویس گردشگری پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.
