تغییرات اساسی بازنشستگی؛ سن و سابقه از امروز دیگر مثل قبل نیست

در پی تصویب قوانین جدید مرتبط با اصلاحات صندوق‌های بازنشستگی و حمایت از جمعیت، شرایط بازنشستگی تأمین اجتماعی تغییرات گسترده‌ای یافته است. این اصلاحات، که در اسفند ۱۴۰۳ ابلاغ شد، با هدف تضمین پایداری مالی صندوق‌ها در برابر افزایش امید به زندگی و چالش‌های جمعیتی طراحی شده، اما همزمان با حمایت از خانواده و فرزندآوری، مسیرهایی برای بازنشستگی زودهنگام مادران ایجاد کرده است. این تغییرات بر محاسبه مستمری، سن و سابقه بازنشستگی تأثیر گذاشته و مفاهیم جدیدی مانند تخفیف سنی برای مادران را معرفی کرده است.

تسهیلات بازنشستگی زودهنگام برای مادران شاغل

یکی از کلیدی‌ترین تغییرات، تسهیل شرایط بازنشستگی مادران است که بر اساس بند ت ماده ۱۷ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اعمال می‌شود. امیرحسین بانکی‌پور، رئیس کمیته جمعیت، زنان و خانواده کمیسیون فرهنگی مجلس، جزئیات آن را تشریح کرده است. این قانون پاداش‌هایی برای مادرانی که از آبان ۱۴۰۰ به بعد صاحب فرزند شوند، در نظر گرفته:

• تخفیف سنی برای هر فرزند: ۱ سال کسر از سن بازنشستگی به ازای هر فرزند.

• تخفیف ویژه برای فرزند سوم به بعد: ۱.۵ سال کسر از سن بازنشستگی.

شروط لازم برای استفاده از تسهیلات

برای بهره‌مندی از این تخفیف‌ها، دو شرط اساسی الزامی است:

• حداقل سابقه خدمت: ۲۰ سال سابقه نزد تأمین اجتماعی.

• حداقل سن نهایی پس از تخفیف:

  • فرزند سوم به بعد: ۴۰ سال

  • فرزند دوم: ۴۱ سال

  • فرزند اول: ۴۲ سال

بازنشستگی زیر ۴۰ سالگی امکان‌پذیر نیست و مادران باید همزمان حداقل سابقه و سن مربوطه را داشته باشند.

مثال محاسباتی

مثالی برای مادری با سن بازنشستگی عادی ۵۵ سال و حداقل ۲۰ سال سابقه:

• با دو فرزند: ۱ سال برای فرزند اول + ۱ سال برای فرزند دوم = سن ۵۳ سال (حداقل ۴۱ سال، محقق).

• با سه فرزند: ۱ + ۱ + ۱.۵ = سن ۵۱.۵ سال (حداقل ۴۰ سال، محقق).

تغییرات عمومی در شرایط بازنشستگی

علاوه بر تسهیلات مادران، شرایط عمومی بازنشستگی نیز تغییر کرده:

• مردان: سن از ۶۰ به ۶۲ سال، سابقه از ۳۰ به ۳۵ سال.

• زنان: سن ۵۵ سال با حداقل ۲۰ سال سابقه (با استثنائات مشاغل سخت و مادران).

استثنائات کلیدی در قوانین جدید

گروه‌هایی از شمول تغییرات مستثنی هستند:

• بیمه‌گزاران با بیش از ۲۸ سال سابقه: شرایط بر اساس قوانین قدیمی محاسبه می‌شود.

شرایط بازنشستگی بر اساس سابقه پرداخت حق بیمه

جدول سنوات موردنیاز برای بازنشستگی بر اساس سابقه فعلی:

تسهیلات برای سوابق طولانی

• ۳۰ سال سابقه: مردان در ۵۰ سالگی، زنان در ۴۵ سالگی (در صورت عدم شمول قوانین جدید).

• ۳۵ سال سابقه: بازنشستگی بدون محدودیت سنی.

گروه‌های مستثنی دیگر

۱. مشاغل سخت و زیان‌آور: بدون تغییر – ۲۰ سال متوالی یا ۲۵ سال متناوب، بدون محدودیت سنی.

۲. بانوان مشمول قانون کار: ۲۰ سال سابقه و ۴۲ سال سن، بدون تغییر.

جدول تأثیر سابقه بر سن بازنشستگی

پیچیدگی‌های نظام جدید

این اصلاحات، با افزایش سن و سابقه عمومی، رویکردی سخت‌گیرانه برای پایداری صندوق‌ها اتخاذ کرده، اما مسیرهایی برای بازنشستگی زودهنگام مادران (تا ۴۰ سالگی با شرایط خاص) و افراد با سابقه بالا (۳۵ سال بدون محدودیت سنی) فراهم کرده است. دستیابی به بازنشستگی در ۴۰ سالگی محدود به مادران با شرایط فرزندآوری و سابقه است. بیمه‌شدگان باید وضعیت خود را با قوانین جدید تطبیق دهند.