آماده باش به ملت ایران؛ آژیر قرمز در ۲ کلان‌شهر به صدا درآمد

فرونشست زمین، بحران دیگری است که ارتباط مستقیم با کاهش آب‌های زیرزمینی دارد. در بسیاری از دشت‌های مرکزی و جنوبی کشور، برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی موجب نشست زمین شده و به ساختمان‌ها، جاده‌ها و زیرساخت‌ها آسیب زده است. این پدیده نه تنها مشکلات ایمنی ایجاد می‌کند، بلکه هزینه‌های اقتصادی هنگفتی را به دولت و شهروندان تحمیل می‌کند.

آلودگی هوا یکی دیگر از بحران‌های زیست‌محیطی ایران است که به ویژه در کلان‌شهرها شدت یافته است. تردد خودروهای فرسوده، صنایع آلاینده و سوخت‌های غیر استاندارد، کیفیت هوا را در فصول سرد سال به مرز هشدار رسانده و سلامت مردم، به ویژه کودکان و سالمندان، را تهدید می‌کند. آلودگی هوا همچنین بر بهره‌وری نیروی کار و اقتصاد شهری اثرات منفی قابل توجهی دارد.

تخریب جنگل‌ها و مراتع نیز یکی دیگر از مشکلات جدی محیط‌زیستی ایران است. چرای بی‌رویه دام، برداشت چوب و تغییر کاربری اراضی موجب شده پوشش گیاهی طبیعی کاهش یابد و خطر بیابان‌زایی افزایش پیدا کند. کاهش پوشش گیاهی، علاوه بر تهدید تنوع زیستی، می‌تواند به افزایش گرد و غبار و تشدید فرسایش خاک منجر شود.

فرونشست بحران جدی در ایران است

بیابان‌زایی و طوفان‌های گرد و غبار به ویژه در استان‌های شرق و جنوب شرقی کشور به معضلی ملی تبدیل شده است. این بحران‌ها ناشی از ترکیبی از خشکسالی، تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی است و موجب کاهش کیفیت زندگی، مهاجرت‌های داخلی و فشار بر منابع آب و زمین می‌شود.

تخریب زیستگاه‌های آبی و خشکی، از جمله تالاب‌ها و دریاچه‌ها، بحران دیگری است که با خشک شدن دریاچه‌هایی مانند ارومیه و هامون، اثرات خود را بر معیشت جوامع محلی، تنوع زیستی و تعادل اکوسیستم‌ها نشان داده است. از دست رفتن این زیستگاه‌ها، علاوه بر کاهش منابع آب و شیلات، موجب افزایش ریزگردها و تغییرات اقلیمی منطقه‌ای شده است.

در نهایت، مدیریت ناکارآمد پسماند و آلاینده‌های صنعتی نیز از دیگر بحران‌های زیست‌محیطی کشور است. دفن غیر اصولی زباله‌ها و انتشار فاضلاب‌های صنعتی و شهری، منابع خاک و آب را آلوده کرده و به سلامت عمومی آسیب می‌رساند. این بحران‌ها نیازمند توجه فوری، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پاک و سیاست‌گذاری بلندمدت است تا ایران بتواند مسیر توسعه پایدار را دنبال کند و اثرات خطرناک زیست‌محیطی را کاهش دهد.

میانگین نشست زمین در تهران ۲۵ سانت

رئیس مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه پدیده فرونشست زمین یکی از بحران‌های جدی کشور به شمار می‌رود، گفت: میانگین نرخ فرونشست در استان تهران بین ۲۰ تا ۲۵ سانت متغیر است.

غزال راهب، رئیس مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی با تأکید بر اینکه پدیده فرونشست زمین یکی از بحران‌های جدی کشور به شمار می‌رود، گفت: فرونشست در مناطق مختلف ایران از جمله جنوب تهران، کرمان، یزد و اصفهان مشاهده می‌شود و آثار آن در نقاط متعددی از کشور قابل رؤیت است.

وی افزود: این مسئله بسیار مهم است و باید با نگاهی کاملاً کارشناسی و علمی مورد بررسی قرار گیرد، چراکه نرخ فرونشست یک موضوع است و میزان خطر ناشی از آن موضوعی دیگر که نیازمند تحلیل‌های دقیق تخصصی است.

راهب با اشاره به پایش مستمر این پدیده اظهار کرد: در وزارت راه و شهرسازی و به طور مشخص در مرکز تحقیقات، یکی از اقدامات اساسی ما پایش میزان فرونشست در مناطق مختلف کشور است.

معاون وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: این کار با همکاری دستگاه‌های تخصصی همچون سازمان نقشه‌برداری کشور، سازمان زمین‌شناسی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، پژوهشکده زلزله و پژوهشکده هوایی در حال انجام است و کارگروهی ویژه برای این موضوع تشکیل شده تا بتوانیم رصد دقیقی از عرصه‌های فرونشست، به‌ویژه در حوزه زیرساخت‌های سکونتی، شریان‌های حیاتی و ابنیه فنی کشور داشته باشیم.

وی ادامه داد: هدف ما این است که علاوه بر پایش دقیق، راهکارهای کاهش اثرات فرونشست را نیز تدوین کنیم تا بتوان از بروز خسارات گسترده جلوگیری کرد.

راهب تأکید کرد: ضروری است که مشخص شود تخریب‌های موجود در زیرساخت‌ها یا ساختمان‌ها ناشی از پدیده فرونشست است یا عوامل دیگری در آن دخیل هستند؛ چراکه گاه ترک‌ها و آسیب‌ها ممکن است به دلیل مسائل سازه‌ای یا وقوع فروچاله‌ها و نه لزوماً نشست زمین رخ دهند.

رئیس مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی تصریح کرد: تشخیص دقیق منشأ تخریب‌ها نیازمند بررسی‌های چندوجهی و کارشناسی در حوزه‌های مختلف است که این موضوع هم‌اکنون در مرکز تحقیقات در دست انجام است.

گزارش نهایی بحران فرونشست اصفهان به‌زودی منتشر می‌شود

وی ادامه داد: در همین راستا، راهکارهایی برای کاهش اثرات فرونشست در قالب دستورالعمل‌های مقاوم‌سازی و بهسازی در دو حوزه سکونتگاه‌ها و زیرساخت‌ها تدوین شده و مطالعات مربوط به شریان‌های حیاتی و سازه‌های خطی نیز در دست اقدام است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به بحران فرونششست در اصفهان تصریح کرد: گزارش نهایی این مطالعات در حال تهیه است و به‌زودی از سوی مرکز تحقیقات منتشر و در اختیار مراجع قرار خواهد گرفت.

راهب خاطرنشان کرد: نتایج پایش‌ها و تحلیل‌های انتقال آب دریای عمان به اصفهان در اختیار ستاد ملی مقابله با کم‌آبی نیز قرار می‌گیرد و تصمیمات لازم اتخاذ و اطلاع‌رسانی خواهد شد.

وی با بیان اینکه نرخ فرونشست در کشور متغیر است، گفت: در برخی شهرها میزان فرونشست سالانه حدود ۲۰ سانت و در بعضی مناطق حتی به ۴۰ سانت نیز می‌رسد.

رئیس مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی در پایان خاطرنشان کرد: میانگین نرخ فرونشست در استان تهران بین ۲۰ تا ۲۵ سانت متغیر است.