شاهکاری تازه در دولت پزشکیان خلق شد
طبق آمارهای گمرک، سال گذشته حدود ۱ میلیارد دلار صادرات برای ردیف تعرفه سایر روغنهای سبک ثبت شده است.
طبق آمارهای رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سال گذشته صادرات قابل‌توجهی تحت ردیف 27101290 با عنوان «سایر روغنهای سبک و فراورده‌ها» انجام شده است. بر اساس داده‌های گمرک، میزان صادرات این گروه کالایی در سال گذشته حدود 950 میلیون دلار بوده‌است.
درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۴، اگرچه از نظر عددی (۴۳ میلیارد دلار) رشدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد، اما جزئیات این درآمد، به ویژه در بخش محصولات سبک، اهمیت استراتژیک دارد. تحلیل این جزئیات، پرده از کانال‌های درآمدی مقاوم در برابر تحریم برمی‌دارد.
تفکیک گمرکی صادرات: تأیید جریان درآمدی (۲۷۱۰۱۲۹۰)
طبق آمارهای رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سال گذشته صادرات قابل‌توجهی تحت ردیف ۲۷۱۰۱۲۹۰ با عنوان «سایر روغنهای سبک و فراورده‌ها» انجام شده است. بر اساس داده‌های گمرک، میزان صادرات این گروه کالایی در سال گذشته حدود ۹۵۰ میلیون دلار بوده‌است. این ردیف تعرفه‌ای، که اغلب شامل میعانات گازی با کیفیت بالا و برش‌های سبک نفتی است، نشان‌دهنده یک جریان درآمدی شفاف‌تر و استراتژیک برای کشور محسوب می‌شود.
نکته حائز اهمیت این است که این رقم ۹۵۰ میلیون دلاری، بخشی از درآمد کلی نفت خام نیست و یک منبع درآمدی مکمل و مجزا را نشان می‌دهد. با توجه به توسعه فازهای پارس جنوبی و افزایش عرضه، پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۴ این رقم از مرز یک میلیارد دلار عبور کند. این موفقیت در فروش محصولات جانبی، نشان می‌دهد که سازوکارهای صادراتی ایران تنها بر فروش نفت خام سنگین متمرکز نیستند، بلکه توانسته‌اند محصولات با ارزش افزوده پایین‌تر (مانند میعانات) را نیز به بازارهای جهانی (به ویژه آسیا) تزریق کنند، حتی تحت فشار تحریم‌ها.
تحلیل تأثیر اقتصادی افزایش صادرات میعانات گازی
تثبیت درآمد حاصل از صادرات میعانات گازی (حدود ۹۵۰ میلیون دلار) تأثیر چندوجهی بر پایداری مالی ایران دارد. اولین و مهم‌ترین تأثیر، کاهش ریسک تمرکز است. وابستگی صرف به فروش نفت خام، کشور را در برابر نوسانات قیمت نفت و همچنین فشارهای سیاسی خریداران اصلی (مانند چین) آسیب‌پذیر می‌کند. در مقابل، میعانات گازی اغلب توسط خریداران مختلفی جذب می‌شوند که نیازمند خوراک پالایشگاهی هستند، و این تنوع در مشتریان، ضامن جریان درآمدی ثابت‌تری است. ثانیاً، این درآمد ارزی، انعطاف‌پذیری بیشتری برای دولت فراهم می‌آورد.
معمولاً، تسویه حساب‌های مربوط به میعانات گازی، به دلیل ماهیت کالایی و تقاضای صنعتی، راحت‌تر از نفت خام سنگین با تخفیف‌های بسیار زیاد انجام می‌شود. این امر به دولت اجازه می‌دهد تا از دلارهای حاصل از میعانات برای واردات کالاهایی استفاده کند که پرداخت برای آن‌ها با ارز حاصل از نفت خام با تخفیف (که ممکن است با محدودیت‌های سوئیفت یا حساب‌های مسدود شده همراه باشد) دشوارتر است. در نهایت، حفظ این سهم یک میلیارد دلاری نشان‌دهنده کارایی عملیاتی در بخش زیرساخت‌های گازی است که فارغ از شدت فشار بر بخش نفت خام، به حیات اقتصادی کمک می‌کند.
