مجلس ایران دست روی ماشه هسته‌ای گذاشت

در پی اقدام تروئیکای اروپا (انگلیس، فرانسه و آلمان) برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، مجلس شورای اسلامی طرحی سه‌فوریتی را تدوین کرده که خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) و پروتکل الحاقی را هدف قرار داده است. این طرح، در صورت تصویب و تأیید شورای نگهبان، نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر برنامه هسته‌ای ایران را متوقف خواهد کرد و وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی موظف به ارائه گزارش اجرای آن ظرف یک هفته خواهند بود.

پایان مذاکرات با فعال‌سازی مکانیسم ماشه

اروپایی‌ها با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، مذاکرات هسته‌ای را به شدت تحت تأثیر قرار داده‌اند. آنها تصور می‌کنند با فشار یک‌ماهه تا فعال شدن کامل تحریم‌ها، می‌توانند ایران را به پذیرش شروطی مانند دسترسی به تأسیسات هسته‌ای بمباران‌شده یا تحویل ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد مجبور کنند. اما طرح مجلس نشان‌دهنده عزم ایران برای واکنش متقابل و متناسب است، تا این تصور غلط غرب که ایران از اقدامات سخت اجتناب می‌کند، اصلاح شود.

نقاط قوت طرح مجلس

طرح سه‌فوریتی مجلس چندین پیام کلیدی به غرب ارسال می‌کند:

۱. نمایش قدرت ایران در مذاکرات: برخلاف تصور غرب که ایران را در موضع ضعف می‌بیند، این طرح نشان‌دهنده آمادگی ایران برای اقدامات قاطع است. تجربه جنگ ۱۲ روزه و این طرح نشان می‌دهد که محاسبات غرب درباره ضعف ایران اشتباه بوده است.

۲. بی‌اثر شدن ابزارهای فشار اروپا: با خروج ایران از NPT و پروتکل الحاقی، دسترسی آژانس به تأسیسات هسته‌ای ایران قطع می‌شود و اهرم‌های فشار تروئیکای اروپا عملاً بی‌اثر خواهد شد. این طرح از نقطه ضعف اروپا، یعنی نداشتن ابزار فشار پس از فعال‌سازی مکانیسم ماشه، بهره می‌برد.

۳. خنثی‌سازی اهرم زمانی اروپا: اروپا با بازه یک‌ماهه فعال‌سازی مکانیسم ماشه، به دنبال گرفتن امتیاز از ایران است. در مقابل، طرح مجلس نیز با تعیین بازه زمانی مشابه، این اهرم را خنثی می‌کند و به مذاکره‌کنندگان ایرانی قدرت چانه‌زنی بیشتری می‌دهد.

۴. تغییر قواعد بازی: خروج از NPT و پروتکل الحاقی نقطه عطفی در سیاست هسته‌ای ایران خواهد بود و نشان می‌دهد ایران آماده بازنگری در سیاست‌های خود در قبال غرب است. این اقدام به غرب هشدار می‌دهد که ایران تا پایان این مسیر پیش خواهد رفت.

استدلال ایران برای خروج از NPT

ایران استدلال می‌کند که چرا باید در معاهده‌ای بماند که به تعهدات آن پایبند بوده، اما از مزایای آن بهره‌مند نشده است؟ غرب، به‌ویژه آمریکا و تروئیکای اروپا، با نقض تعهدات خود در برجام و اعمال فشارهای حداکثری، هیچ ملاحظه‌ای برای ایران نداشته‌اند. این طرح مجلس پاسخی به این رویکرد خصمانه است و نشان می‌دهد ایران آماده است تا با اقدامات قاطع، محاسبات غرب را تغییر دهد.

پیامدهای طرح برای غرب

در صورت اجرای این طرح، تروئیکای اروپا و آمریکا با کابوسی جدید مواجه خواهند شد؛ از دست دادن نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران و نبود اهرم‌های فشار برای مذاکره. گزینه نظامی نیز دیگر تهدیدی معتبر نیست، چرا که ایران با این طرح نشان داده که آماده پاسخ‌های غیرمنتظره است. این اقدام می‌تواند آرایش سیاسی غرب علیه ایران را به‌کلی تغییر دهد.