این ۱۰ کشور طالب چای ایرانی هستند

براساس آمار گمرک در چهار ماه منتهی به تیر سال جاری، در مجموع ۶ میلیون و ۹۶۶ هزار دلار انواع چای ایرانی با حجم ۵ هزار و ۸۱۲ تن به کشورهای مقصد صادر شده است. بر اساس داده‌های اعلام‌شده از سوی سازمان چای کشور، این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵۷ درصدی داشته است؛ این در حالی است که واردات چای کاهش ۳۷ درصدی را تجربه کرده است.

کارشناسان حوزه کشاورزی و تجارت معتقدند که بهبود فرآیندهای تولید، سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی، آموزش کشاورزان و همچنین بازاریابی هدفمند، مهم‌ترین عواملی هستند که زمینه موفقیت چای ایرانی در بازارهای بین‌المللی را فراهم کرده‌اند. این روند نشان می‌دهد که اگرچه چای ایرانی روزگاری در سایه رقبای خارجی قرار داشت، اما امروز با اتکا به ظرفیت‌های بومی و اصلاح الگوهای کشت و فرآوری توانسته جایگاه تازه‌ای به‌دست آورد.

بر اساس آمارهای منتشرشده، صادرات چای ایران طی سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده و کشورهای متعددی در آسیای مرکزی، خاورمیانه و حتی اروپا به جمع مشتریان این محصول پیوسته‌اند. به باور فعالان این حوزه، استمرار این روند می‌تواند نه‌تنها موجب افزایش ارزآوری برای کشور شود، بلکه انگیزه مضاعفی برای کشاورزان شمال کشور در جهت توسعه باغ‌های چای و ارتقای کیفیت محصول ایجاد کند.

موفقیت اخیر چای ایرانی در عرصه صادرات نشان می‌دهد که این محصول راهبردی پس از سال‌ها تلاش و برنامه‌ریزی، توانسته هویت خود را بازیابد و به‌عنوان یکی از برندهای معتبر در سطح منطقه معرفی شود.

روند صادرات چایی کشور

داده‌های گمرک نشان می‌دهد که در بازه زمانی مورد بررسی چای‌کاران در مجموع موفق به صادرات  چهار نوع چایی سیاه شده‌اند که بیشترین ارزش صادرات به «چای سیاه (تخمیر شده) و چای نیمه تخمیر شده کوبیده در بسته‌بندی غیرخرده فروشی» اختصاص داشته است.

داده‌های گمرک نشان می‌دهد که در این مدت در مجموع ۳ میلیون و ۸۸۵ هزار دلار از این نوع چایی صادر شده که می‌توان گفت بیش از نیمی از چای صادراتی به این مدل اختصاص داشته حجم صادرات این مدل چای هم برابر با سه هزار و ۸۸۵ تن بوده است.

اما وضعیت سایر انواع چای صادراتی چگونه بوده است؟ داده‌های گمرک نشان می‌دهد که در همین بازه زمانی، ۱٬۹۲۱ تن چای سیاه (تخمیر شده) و چای نیمه‌تخمیر شده به ارزش ۲ میلیون و ۲۹۲ هزار دلار به کشورهای مقصد صادر شده است.

از سوی دیگر ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که ارزش صادرات « انواع چای سیاه (تخمیرشده) و چای تخمیر شده، عرضه شده در بسته‌های اولیه که محتوای آن از سه  کیلوگرم بیشتر نباشد» هم در این مدت ۶ هزار دلار با حجم ۵.۲ هزار تن بوده  و در این مدت هزار تن «چای سیاه (تخمیرشده) و کم تخمیرشده به جز چای کیسه‌ای در بسته‌های کمتر از ۳ کیلوگرم» هم به مقاصد صادراتی ارسال شده است.

کشورهای مقصد چای ایرانی

بر اساس داده‌های اعلام شده از سوی گمرک در چهار ماه منتهی به تیر سال جاری چای ایرانی در مجموع به ۲۴ کشور صادر شده که این امر از افزایش تقاضا برای این نوشیدنی محبوب حکایت دارد. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد «ترکیه»، «فدراسیون روسیه»، «هند»، «عراق»، «ترکمنستان»، «تاجیکستان»، «ازبکستان»، «افغانستان»، «هلند» و «جمهوری آذربایجان» ۱۰ مقصد اصلی صادراتی چایی ایران به لحاظ ارزشی محسوب می‌شوند.  

در جایگاه بعدی واردکننده چای ایرانی هم «قزاقستان»، «امارات متحده عربی»، «گرجستان»، «آلمان»، «پاکستان»، «لهستان»، «اسپانیا»، «قرقیزستان»، «کانادا»، «استرالیا»، «انگلستان»، «عمان»،‌ «ارمنستان» و «بحرین» قرار دارند.   

داده‌های گمرک نشان می‌دهد که در این مدت بخش اعظمی از چایی ایرانی به ترکیه صادر شده است. ارزش صادرات به این کشور برابر با سه میلیون و ۱۱۲ هزار دلار بوده که با توجه به مجموع ارزش چایی صادراتی می‌توان گفت که نیمی از چای صادراتی به این کشور صادر شده است.

پس از آن، «فدراسیون روسیه» با یک میلیون و ۴۴۲ هزار دلار در جایگاه دوم و هند با ۵۸۵ هزار دلار در رتبه سوم قرار دارند. سایر کشورهای مقصد صادرات چای ایران شامل «عراق» با ۴۶۲ هزار دلار، ترکمنستان با ۳۶۳ هزار دلار، «تاجیکستان» با ۲۴۳ هزار دلار، «ازبکستان» با ۱۶۷ هزار دلار، «افغانستان» با ۱۲۰ هزار دلار و «هلند» با ۱۱۴ هزار دلار می‌شود. 

این داده‌ها نشان می‌دهد که بازارهای ترکیه و روسیه همچنان مهم‌ترین مقصد چای ایرانی هستند و بیش از نیمی از ارزش صادراتی را به خود اختصاص داده‌اند، در حالی که سایر کشورها سهم کمتری دارند.