واتساپ کاربران ایرانی را غافلگیر کرد

واتس‌اپ، یکی از محبوب‌ترین پیام‌رسان‌های جهان، اخیراً از تصمیم جدیدی خبر داده که می‌تواند تجربه کاربری میلیون‌ها نفر را تحت‌تأثیر قرار دهد. بر اساس اعلام رسمی این شرکت، قرار است به‌زودی تبلیغات در بخش استاتوس (وضعیت) کاربران نمایش داده شود. این اقدام که در راستای افزایش درآمدهای این پلتفرم صورت می‌گیرد، برای نخستین‌بار تجربه‌ای شبیه به اینستاگرام و فیسبوک را وارد فضای واتس‌اپ می‌کند؛ فضایی که تاکنون بدون آگهی‌های مزاحم باقی مانده بود.

تصمیم جدید واتس‌اپ از چند منظر قابل تحلیل است. نخست آنکه این پیام‌رسان که متعلق به شرکت متا (فیسبوک سابق) است، تاکنون یکی از معدود اپلیکیشن‌هایی بود که کاربرانش را از بمباران تبلیغاتی مصون نگاه داشته بود. این سکوت تبلیغاتی، بخشی از اعتماد و محبوبیت واتس‌اپ را شکل می‌داد و حالا با ورود تبلیغات، این تعادل ممکن است تغییر کند.

تبلیغات قرار است در بخش استاتوس‌ها (Status) نمایش داده شود؛ بخشی که کاربران می‌توانند محتوای تصویری یا متنی کوتاهی را با مخاطبان خود به اشتراک بگذارند و پس از ۲۴ ساعت حذف می‌شود. مشابه با استوری اینستاگرام، این فضا حالا به بستری برای نمایش تبلیغات تبدیل خواهد شد، که ممکن است از سوی برخی کاربران به‌عنوان دخالت در حریم خصوصی تلقی شود.

از منظر اقتصادی، اضافه‌کردن تبلیغات می‌تواند راهی برای تبدیل واتس‌اپ از یک پلتفرم رایگان به ابزاری سودآورتر برای متا باشد؛ به‌ویژه در شرایطی که رقابت با سایر پلتفرم‌ها نظیر تلگرام، سیگنال یا حتی اپ‌های چینی نظیر وی‌چت در جریان است. درآمدزایی از پیام‌رسان‌ها، به‌ویژه در کشورهایی که تعداد کاربران میلیونی دارند، تبدیل به یک روند رایج شده و متا نیز قصد دارد از این قافله عقب نماند.

اما در مقابل، نگرانی‌هایی نیز وجود دارد. مهم‌ترین آن، احتمال افت رضایت کاربران و کوچ تدریجی آنان به سایر اپلیکیشن‌های پیام‌رسان است. تجربه نشان داده که هرگاه اپلیکیشنی، بدون درنظر گرفتن حساسیت کاربران به حفظ فضای شخصی، به سمت تبلیغات مزاحم حرکت کرده، با ریزش قابل‌توجهی در مخاطبان خود مواجه شده است.

سوپرایز جدید واستاپ برای کاربران

از سوی دیگر، متا وعده داده که این تبلیغات «هدفمند» و «غیر مزاحم» خواهند بود. به بیان دیگر، تبلیغات بر اساس علایق کاربران و به شکلی طراحی می‌شوند که تا حد ممکن طبیعی و یکپارچه با فضای استاتوس باشند. با این حال، موفقیت این رویکرد در گرو شفافیت کامل متا در خصوص نحوه استفاده از داده‌های کاربران و رعایت اصول حریم خصوصی است.

سوال مهمی که در این میان مطرح می‌شود، این است که آیا واتس‌اپ همچنان پیام‌رسانی شخصی، امن و بدون دغدغه خواهد ماند یا اینکه به مرور به سرنوشتی مشابه با اینستاگرام دچار خواهد شد؟ پاسخ این پرسش، تا حد زیادی به واکنش کاربران و انعطاف شرکت در تنظیم سیاست‌های آتی‌اش بستگی دارد.

واتس‌اپ پس از سال‌ها ارائه خدمات رایگان ظاهراً تصمیم گرفته تا برای افزایش درآمدزایی اقدام به نمایش تبلیغات جدید به کاربران کند. به گزارش تک کرانچ، کاربران واتس‌اپ ازاین‌پس در صفحه استاتوس خود تبلیغاتی را مشاهده خواهند کرد. استاتوس واتس‌اپ کاربردی مشابه با استوری اینستاگرام دارد و به کاربران اجازه می‌دهد محتواهایی با عمر ۲۴ ساعت را منتشر کنند.

نحوه نمایش تبلیغات در صفحه استاتوس به این صورت است که کاربران پس از مشاهده چند استاتوس، یک تبلیغ مشاهده خواهند کرد. سرویس اینستاگرام به‌عنوان دیگر پلتفرم شرکت متا پیش‌ازاین نیز چنین روش تبلیغاتی را در بخش استوری‌های خود پیاده‌سازی کرده بود.

به گفته واتس‌اپ، این پیام‌رسان از مواردی مانند کشور یا شهر کاربر، زبان و کانال‌هایی که او دنبال کرده برای شخصی‌سازی نمایش تبلیغات به او استفاده خواهد کرد. دیتاهای به‌دست‌آمده از تبلیغاتی که کاربر با آنها تعامل دارد نیز به واتس‌اپ در نمایش تبلیغات جدید کمک می‌کنند.

البته واتس‌اپ اعلام کرده که از دیتاهای شخصی مانند شماره تلفن، پیام‌ها و تماس‌ها برای شخصی‌سازی و نمایش تبلیغات استفاده نمی‌کند. همچنین اگر کاربری اکانت واتس‌اپ خود را به Account Center متا متصل کرده باشد، این شرکت از تنظیمات حساب کاربری او برای نمایش تبلیغات استفاده خواهد کرد.

متا اعلام کرده که به شرکت‌ها و کاربران اجازه می‌دهد کانال‌های خود را در بخش Discovery تبلیغ کنند. همچنین برخی از سازندگان محتوا و کسب‌وکارهای منتخب امکان فروش اشتراک به کاربران برای دسترسی به پست‌های اختصاصی در کانال‌ها را خواهند داشت. پرداخت‌های مربوط به این اشتراک‌ها از طریق فروشگاه‌های اپلیکیشن انجام می‌شود.

به گفته متا، روزانه بیش از ۱.۵ میلیارد نفر از قابلیت‌های استاتوس و کانال‌ها (Channels) در واتس‌اپ استفاده می‌کنند. عمده درآمد واتس‌اپ تا به امروز از طریق پلتفرم واتس‌اپ بیزینس و تبلیغات click-to-WhatsApp تأمین شده است. نمایش تبلیغات در صفحه استاتوس قطعاً به افزایش درآمدهای این پلتفرم کمک زیادی خواهد کرد.