طرح کالابرگ الکترونیکی با هدف بهبود معیشت خانوارهای کم‌درآمد و تقویت سبد غذایی اقشار متوسط جامعه، به‌عنوان یکی از اقدامات حمایتی دولت در حال اجراست. این طرح که دهک‌های اول تا هفتم درآمدی را شامل می‌شود، با اختصاص اعتبار مشخص به هر فرد، امکان خرید کالاهای اساسی را برای خانوارها تسهیل کرده و قدرت خرید آن‌ها را تقویت می‌کند.یکی از مزایای مهم کالابرگ الکترونیکی، انعطاف‌پذیری آن در انتخاب اقلام مورد نیاز است. خانوارها می‌توانند از میان گروه‌هایی چون لبنیات، مواد پروتئینی و اقلام خوراکی ضروری، کالاهای مورد نظر خود را انتخاب کنند؛ موضوعی که آزادی عمل بیشتری در مدیریت هزینه‌های خوراکی فراهم کرده و از تحمیل الگوی مصرف یکسان جلوگیری می‌کند.

در حالی که سازمان هدفمندی یارانه‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای توزیع منابع رفاهی کشور شناخته می‌شود، تازه‌ترین گزارش دیوان محاسبات از بدهی سنگین ۲۶۴ هزار میلیارد تومانی این سازمان به خزانه پرده برداشته است؛ ناترازی مزمنی که حالا برخی نمایندگان مجلس صراحتاً خواستار انحلال کامل این سازمان شده‌اند. آن‌طور که رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید، ساختار فعلی هدفمندی به جای شفافیت و عدالت، به محملی برای رانت، بی‌انضباطی مالی و برداشت‌های خارج از قاعده از منابع عمومی تبدیل شده است.

در حالی‌که وعده آغاز مرحله سوم کالابرگ الکترونیکی برای ۲۷ اردیبهشت داده شده بود، اما همچنان هیچ اطلاع‌رسانی رسمی صورت نگرفته است. سکوت وزارت رفاه، تعلل هیأت دولت و فضای مبهم خبری باعث شده تا میلیون‌ها خانوار در بلاتکلیفی کامل قرار گیرند؛ وضعیتی که خاطره توقف ناگهانی کالابرگ در سال گذشته را زنده کرده و بار دیگر اعتماد عمومی به سیاست‌های معیشتی را زیر سؤال برده است.

در پی موج تازه اعتراض‌ها به قطع یارانه برخی خانوارها، حالا صدای انتقاد از دل مجلس هم بلند شده است. سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس با انتقاد تند از عملکرد سازمان هدفمندی یارانه‌ها، این نهاد را متهم کرد که با «دستکاری ناشایست دهک‌ها»، عملاً برخی خانوارها را از دریافت یارانه محروم کرده است؛ آن هم تنها به‌خاطر تراکنش‌هایی که هیچ نشانی از رفاه پایدار ندارند.

یارانه نقدی اردیبهشت ۱۴۰۴ در سه مرحله به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود؛ از پرداخت مستمری مددجویان کمیته امداد و بهزیستی گرفته تا واریز یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی دهک‌های مختلف. جزئیات زمان‌بندی و مبلغ پرداختی هر گروه را در ادامه بخوانید.

در حالی که دولت سیزدهم با طرح کالابرگ الکترونیکی وعده ایجاد یک سازوکار پایدار برای حمایت معیشتی از خانوارهای دهک‌های پایین را داده بود، اکنون و پس از اجرای دو مرحله، سرنوشت ادامه این طرح در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. با وجود آنکه بیش از ۵۷ میلیون نفر از این طرح بهره‌مند شده‌اند و رئیس‌جمهور بارها بر تداوم آن تأکید کرده، اما هنوز هیچ نشانه‌ای از آغاز مرحله سوم دیده نمی‌شود. در شرایطی که گرانی کالاهای اساسی همچنان سفره مردم را کوچک‌تر می‌کند، توقف یا تعویق این طرح می‌تواند به نگرانی‌های عمومی درباره حذف تدریجی حمایت‌های یارانه‌ای دامن بزند. از سوی دیگر، عدم اطلاع‌رسانی شفاف از سوی وزارت رفاه، انتشار اخبار جعلی در فضای مجازی را تسهیل کرده و شهروندان را در برابر فریب سودجویان بی‌دفاع‌تر ساخته است. اکنون همه چیز در انتظار تصمیم نهایی هیأت دولت و تأمین اعتبار برای اجرای مرحله سوم متوقف مانده؛ تصمیمی که تا اتخاذ آن، معیشت میلیون‌ها خانوار همچنان در وضعیت تعلیق باقی خواهد ماند.

سازمان بهزیستی از بسته‌ای جامع از حمایت‌ها برای خانواده‌های دارای فرزندان دوقلو و چندقلو رونمایی کرد؛ حمایتی که از کمک‌هزینه مراقب همراه تا بسته‌های معیشتی و تأمین مسکن و اشتغال را در بر می‌گیرد.

طرح کالابرگ الکترونیکی که از اسفندماه ۱۴۰۳ برای حمایت از معیشت خانوارهای کم‌درآمد اجرا شده است، با اعطای اعتبار برای خرید کالاهای ضروری، به یکی از طرح‌های کلیدی دولت تبدیل شده است. با این حال، ابهاماتی در خصوص آینده و ادامه این طرح به‌ویژه در زمینه مرحله سوم آن وجود دارد. سخنگوی طرح کالابرگ اعلام کرده که هنوز هیچ تصمیم قطعی در خصوص شروع مرحله سوم اتخاذ نشده است و پس از تأیید هیئت دولت، این موضوع به‌طور رسمی از طریق رسانه‌های ملی اعلام خواهد شد. در حالی که دولت به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی خود بر «نظارت بر قیمت‌ها» و تقویت معیشت خانوارها تأکید دارد، برخی منتقدان و فعالان سیاسی معتقدند که اولویت‌هایی همچون مدرسه‌سازی و دیگر اقدامات دولتی در کنار این طرح به حاشیه رفته‌اند. در این میان، اظهارات متناقض برخی مقامات دولتی از جمله سخنگوی طرح کالابرگ موجب نگرانی‌های بیشتر در مورد تداوم موفقیت این طرح و تأثیرات آن بر سطح زندگی مردم شده است.

طرح کالابرگ الکترونیکی یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت در حمایت از معیشت خانوارهای ضعیف است که تاکنون بیش از ۵۷ میلیون نفر از آن استفاده کرده‌اند .اما با وجود این، بسیاری هنوز از اعتبار خود استفاده نکرده‌اند و دولت مهلت را تا پایان خرداد تمدید کرده است.در همین حال، هشدارهای جدی نسبت به کلاهبرداری‌های فضای مجازی صادر شده و شهروندان باید از وارد شدن به لینک‌های غیررسمی و غیرمجاز خودداری کنند و تنها از طریق کانال‌های مورد تایید وزارت رفاه اقدام کنند.

سخنگوی طرح کالابرگ الکترونیک اعلام کرد که هنوز تصمیم‌گیری در خصوص اجرای مرحله سوم این طرح گرفته نشده است و در صورت آغاز مرحله سوم، اطلاع‌رسانی رسمی از طریق وزارت کار و رسانه‌های معتبر انجام خواهد شد. در حالی که برخی رسانه‌ها از آغاز مرحله سوم در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ خبر داده‌اند، مرجان دبیری تأکید کرد که این خبر صحت ندارد و شهروندان باید مراقب اخبار جعلی باشند.

مرحله سوم شارژ کالابرگ الکترونیکی از ۲۱ اردیبهشت آغاز می‌شود و خانوارهای مشمول می‌توانند بدون پرداخت نقدی و فقط با کارت یارانه، کالاهای اساسی موردنیاز خود را از فروشگاه‌های طرف قرارداد تهیه کنند.

واریز یارانه نقدی اردیبهشت ماه مطابق برنامه اعلام‌شده از سوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها انجام خواهد شد.

با آغاز سال ۱۴۰۴، سیاست‌های جدید یارانه‌ای دولت وارد فاز اجرایی شده و در اولین گام، یارانه نقدی حدود ۷۵۰ هزار نفر از دهک‌های هشتم و نهم حذف شده است. این اقدام در راستای بازتوزیع هدفمند منابع و افزایش حمایت از دهک‌های پایین درآمدی صورت گرفته و تغییرات بیشتری نیز در راه است.

طرح کالابرگ الکترونیکی یکی از ابزارهای حمایتی دولت برای کمک به خانوارهای کم‌درآمد است. با شروع مرحله سوم این طرح از ۲۱ اردیبهشت، خانوارهای مشمول می‌توانند نسبت به دریافت کالابرگ یا دریافت نقدی یارانه اقدام کنند. با این حال، ضرورت انتشار اطلاعیه‌های شفاف و دقیق درباره زمان و نحوه پرداخت یارانه برای تمام دهک‌ها، برجسته‌ترین نیاز فعلی این طرح است.

پرداخت یارانه نقدی در ایران، از ابتدای دوره دولت مهرورزی تا به امروز در قالب‌های مختلف ادامه داشته و هم‌زمان با تحولات اقتصادی کشور، روش‌های پرداخت نیز دستخوش تغییرات متعدد شده است. یکی از جدیدترین این تغییرات، اجرای طرح «کالابرگ الکترونیکی» است که دولت سیزدهم آن را به منظور تأمین امنیت غذایی اقشار کم‌درآمد به اجرا گذاشته است. این طرح که در فازهای مختلف به دهک‌های مختلف درآمدی اختصاص می‌یابد، با هدف تسهیل دسترسی به کالاهای اساسی، برای مردم ایران فرصتی جدید فراهم کرده است.

طرح کالابرگ الکترونیکی که توسط دولت چهاردهم از اسفندماه ۱۴۰۳ آغاز شد، با هدف حمایت از خانوارهای نیازمند و تسهیل در تأمین کالاهای اساسی به مرحله اجرا درآمد. در این طرح، مشمولان می‌توانند ۱۱ قلم کالای اساسی از جمله لبنیات، گوشت، مرغ، روغن و برنج را از فروشگاه‌های منتخب سراسر کشور تهیه کنند.

با ادامه سیاست‌های هدفمندسازی یارانه‌ها در سال ۱۴۰۴، دولت با بررسی دقیق‌تر تراکنش‌های بانکی خانوارها، به پالایش فهرست دریافت‌کنندگان یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیکی ادامه می‌دهد. اما آیا این سیاست‌ها واقعاً عادلانه هستند؟ آیا خطاهای سیستمی منجر به محروم شدن افراد کم‌درآمد می‌شود؟ در ادامه به بررسی جزئیات و چالش‌های این طرح پرداخته می‌شود.

آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی، رئیس مجلس خبرگان رهبری، در افتتاحیه سومین اجلاسیه ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر ضرورت گسترش نظام کالابرگ برای اقشار ضعیف جامعه، از دولت خواست که با تسهیل شرایط اقتصادی و حمایت از تولید، مشکلات معیشتی مردم را کاهش دهد. او همچنین بر لزوم تجدید نظر در مالیات بر مواد غذایی، حمایت از مردم غزه و اجرای سیاست‌های تشویقی برای ترویج حجاب تأکید کرد.

در حالی که مشمولان طرح کالابرگ الکترونیکی در انتظار اجرای مرحله سوم این طرح حمایتی هستند، سخنگوی آن اعلام کرده هنوز تصمیمی برای اجرای مرحله جدید اتخاذ نشده است؛ موضوعی که نگرانی‌هایی درباره تداوم این سیاست حمایتی در میان خانوارهای دهک‌های پایین ایجاد کرده است.

یارانه نقدی اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ برای دهک‌های پایین قطعی است، اما دولت با استناد به شاخص‌هایی چون سفر خارجی و دارایی‌های لوکس، روند حذف یارانه افراد پردرآمد را با شدت بیشتری دنبال می‌کند.