در حالی‌که اسناد تازه‌ای از احتمال فروش ۴۸ فروند جنگنده سوخو-۳۵ از روسیه به ایران منتشر شده، تحلیل‌گران می‌گویند این اتفاق تنها یک قرارداد نظامی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از اعتماد فنی، راهبردی و زیرساختی مسکو به تهران است. ایران که در سال‌های اخیر به‌دنبال تقویت موقعیت خود در شبکه‌های ترانزیتی و حمل‌ونقل منطقه‌ای بوده، حالا از مسیر همکاری‌های دفاعی نیز در حال تثبیت نقش خود در نقشه جدید ارتباطات اوراسیایی است.

پروژه‌های بزرگ حمل و نقل، به ویژه در زمینه ریلی، جاده‌ای و دریایی، همواره از ستون‌های اصلی توسعه اقتصادی و ارتقای موقعیت ژئوپلیتیک کشورها بوده‌اند. ایران با توجه به موقعیت راهبردی خود در قلب آسیا و دسترسی به خلیج فارس و دریای عمان، ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به هاب ترانزیتی منطقه دارد. با این حال، اجرای چنین پروژه‌های پیچیده و پرهزینه‌ای بدون مشارکت و سرمایه‌گذاری کشورهای متحد، عملاً دشوار و پرخطر خواهد بود.

سرمایه‌گذاری کشورهای دوست و همسایه در ایران از جنبه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اهمیت ویژه‌ای دارد. از نظر اقتصادی، ورود سرمایه خارجی به ویژه از کشورهای همسایه می‌تواند به افزایش تولید داخلی، توسعه صنایع و ایجاد اشتغال کمک کند. این نوع سرمایه‌گذاری معمولاً با انتقال فناوری و دانش فنی همراه است و می‌تواند به رشد کیفیت محصولات و خدمات در داخل کشور منجر شود.

وزیر راه و شهرسازی در پیامی خطاب به فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران از آمادگی وزارت راه و شهرسازی برای تامین مسکن کارکنان این سازمان خبر داد.

با افزایش بی‌سابقه آورده نقدی طرح مسکن ملی، بسیاری از متقاضیان از توان تامین هزینه اولیه بازمانده و نگرانی‌ها نسبت به ادامه طرح شدت گرفته است. کارشناسان می‌گویند نقش منفعل دولت در ارائه تسهیلات حمایتی و شفاف‌سازی هزینه‌ها، بار مالی و روانی مردم را دوچندان کرده و آینده مسکن ملی را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

امضای ۲۲ قرارداد جدید به ارزش تقریبی ۳ هزار میلیارد تومان، نشانه‌ای از عزم دولت و بخش خصوصی برای توسعه حمل‌ونقل ریلی در کشور است. این قراردادها که در چارچوب ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید به امضا رسیده‌اند، فرصتی تازه برای ارتقای زیرساخت‌ها، نوسازی ناوگان و افزایش بهره‌وری شبکه ریلی فراهم می‌کنند. سرمایه‌گذاری این چنینی می‌تواند نقش مهمی در کاهش وابستگی به حمل‌ونقل جاده‌ای و کاهش هزینه‌های لجستیکی داشته باشد و ظرفیت کشور در جابه‌جایی مسافر و بار را به شکل قابل توجهی ارتقا دهد.

بازار موبایل ایران در سال‌های اخیر تحت تأثیر فشارهای تحریمی با چالش‌های متعددی مواجه شده است. محدودیت واردات قطعات و گوشی‌های هوشمند باعث شده تا عرضه در بازار کاهش یابد و شکاف بین تقاضای واقعی و موجودی کالا روزبه‌روز بیشتر شود. این شرایط، به طور مستقیم بر قیمت‌ها تأثیر گذاشته و موجب شده موبایل‌های روز دنیا در ایران با نرخ‌هایی به مراتب بالاتر از قیمت جهانی به فروش برسند.

در سال‌های اخیر، سیاست‌گذاران حوزه مسکن بارها تلاش کرده‌اند تا با اجرای طرح‌هایی چون مسکن مهر، طرح نهضت ملی مسکن و وام‌های ودیعه، نیاز اقشار کم‌درآمد را به سرپناه برطرف کنند. با این حال، تجربه نشان داده است که بخش عمده این سیاست‌ها عملاً به دست پنج دهک پایین جامعه نرسیده است. دلایل متعددی از جمله ناتوانی در تأمین آورده اولیه، نبود دسترسی به تسهیلات بانکی و افزایش مداوم قیمت مصالح، باعث شده حتی طرح‌های حمایتی نیز برای این گروه‌ها دست‌نیافتنی باشد.

دو نماینده سازمان ملل روز گذشته در مراسم سالگرد روز جهانی اسکان‌ بشر در تهران، با یک پرسش دولت ایران درباره «تعارض بین ماموریت ۲۰۲۵ دفتر اسکان بشر و سکوت جهانی در برابر تحریم‌‌ها» روبه‌رو شدند. وزیر راه‌وشهرسازی، جنگ ۱۲روزه و تحریم‌ها را «مصداق بارز خشونت علیه شهروندان» عنوان کرد، آن هم در سالی که «هبیتات» آن را «سال تاب‌آور کردن شهرها برای تضمین حق حیات» معرفی کرده است. همچنین تحریم‌ها به مانع تامین دارو تبدیل شده و درمان بیماران پروانه‌ای را مختل کرده است.

در سال‌های اخیر، ایران با وجود فشارهای اقتصادی و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، توانسته با تکیه بر همکاری با متحدان استراتژیک خود، بخش قابل‌توجهی از چالش‌های موجود در حوزه حمل‌ونقل را مدیریت کند. کشورهای همسو با سیاست‌های اقتصادی و توسعه‌ای ایران، از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ریلی، بندری و جاده‌ای، به نوعی ستون پشتیبان این بخش حیاتی شده‌اند. این همکاری‌ها نه تنها به حفظ جریان تبادلات تجاری کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز ارتقای فناوری و توسعه خطوط حمل‌ونقل جدید نیز شده است.

صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران، با تأکید بر ضرورت تدوین سیاست‌های حمایتی تازه برای تقویت تولید و صادرات، اعلام کرد که فضاسازی رسانه‌ای درباره «مکانیسم ماشه» تأثیری بر اقتصاد ایران ندارد. او در نشستی با رئیس‌جمهور و وزرای اقتصادی، از عزم بخش خصوصی برای توسعه اقتصادی در کنار حمایت‌های دولت خبر داد.

در میانه‌ی طوفان تحریم‌ها، ایران دوباره به یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای تجارت جهانی پناه برده است؛ روشی که روزگاری در بازارهای باستانی رواج داشت، امروز در قالبی مدرن به ابزاری برای دور زدن دلار، تحریم و سیستم بانکی جهانی تبدیل شده است. از مبادله قطعات خودرو چینی با فلزات ایرانی گرفته تا تبادل برنج پاکستانی با نفت و گسترش همکاری با قطر، ایران در حال بازتعریف مناسبات تجاری خود بر پایه «کالا در برابر کالا» است؛ راهی پرچالش اما حیاتی برای زنده نگه داشتن جریان اقتصاد در سایه‌ی فشارهای یک‌جانبه غرب.

با فعال شدن مکانیزم اسنپ‌بک، معاون سازمان توسعه تجارت از تدوین راهکارهایی برای کاهش تأثیر آن بر روابط تجاری ایران خبر داد. او تأکید کرد که تجارت آزاد با اوراسیا و پاکستان تحت تأثیر این مکانیزم قرار نخواهد گرفت و ایران با ابزارهای متنوع، به دنبال حفظ و گسترش مراودات کالایی با شرکای بین‌المللی خود است.

بهره‌وری ناوگان ریلی ایران در مقایسه با استانداردهای جهانی بسیار پایین است و این موضوع نشان‌دهنده چالش‌های بنیادی در مدیریت، زیرساخت و بهره‌برداری از تجهیزات است. بهره‌وری واگن‌های باری کمتر از یک‌دهم استاندارد جهانی است و حتی در بخش مسافری نیز رقم‌های به‌ظاهر مناسب ناشی از کمبود عرضه و ضریب اشغال بالاست، نه عملکرد واقعی سیستم. این وضعیت باعث می‌شود سهم حمل‌ونقل ریلی در جابه‌جایی بار و مسافر به‌شدت محدود باشد و بخش ریلی نتواند نقش واقعی خود را در اقتصاد ملی ایفا کند.

بازار موبایل در ایران طی ماه‌های اخیر با نوسانات شدید قیمت و کمبود مدل‌های محبوب مواجه شده است. این وضعیت باعث شده بسیاری از کاربران و فروشندگان نسبت به آینده بازار نگران باشند. افزایش قیمت ارز، واردات محدود و مشکلات تأمین قطعات، فشار مضاعفی بر عرضه گوشی‌ها وارد کرده و باعث شده تا حتی مدل‌های میان‌رده نیز با افزایش قیمت محسوس روبه‌رو شوند. این مسئله به‌ویژه برای قشر جوان و خانواده‌های متوسط و کم‌درآمد، خرید گوشی‌های هوشمند را دشوار کرده است.

تورم مصالح ساختمانی یکی از عوامل کلیدی و تعیین‌کننده در افزایش قیمت تمام‌شده مسکن است. در سال‌های اخیر، رشد شدید بهای مصالحی مانند سیمان، فولاد، میلگرد، آجر، شیشه و تاسیسات ساختمانی، فشار سنگینی بر دوش سازندگان وارد کرده است. این افزایش قیمت‌ها معمولاً به‌صورت زنجیروار به سایر بخش‌های مرتبط با ساخت‌وساز منتقل می‌شود و در نهایت به رشد چشمگیر قیمت نهایی هر مترمربع واحد مسکونی منجر می‌گردد.

بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر وارد مرحله‌ای از بن‌بست اقتصادی شده که کارشناسان آن را «رکود تورمی» می‌نامند؛ وضعیتی متناقض که در آن قیمت‌ها هر روز بالاتر می‌رود، اما چرخ معاملات و ساخت‌وساز عملاً از حرکت ایستاده است. رشد مداوم بهای زمین، مصالح و دستمزدها باعث شده قیمت نهایی مسکن با سرعتی سرسام‌آور افزایش یابد، در حالی که درآمد و توان مالی خانوارها هیچ تناسبی با این جهش ندارد؛ به بیان دیگر، بازار در ظاهر داغ و پرارزش به نظر می‌رسد، اما در باطن منجمد و بی‌رمق است.

بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر گرفتار وضعیتی پیچیده و دوگانه شده که اقتصاددانان از آن با عنوان رکود تورمی یاد می‌کنند. از یک‌سو قیمت مسکن به شکل مداوم و پرشتاب افزایش یافته و از سوی دیگر، توان خرید مردم به‌شدت کاهش پیدا کرده است. نتیجه این وضعیت، بازاری است که در ظاهر ارزش دارایی‌ها در آن بالا می‌رود، اما در واقع هیچ‌گونه تحرک واقعی در معاملات، ساخت‌وساز و سرمایه‌گذاری مولد مشاهده نمی‌شود.

بحران مسکن در ایران امروز فراتر از یک مشکل اقتصادی ساده است و به طور مستقیم با سرنوشت اجتماعی و امنیتی جامعه گره خورده است. زمانی که هزینه‌های زندگی و اجاره‌بها به حدی بالا می‌رود که کارگران توان تامین سرپناه مناسب خود را ندارند، انگیزه و امید برای ادامه فعالیت و تلاش روزمره به شدت کاهش می‌یابد. این وضعیت می‌تواند باعث شود نیروی کار مستعد و سخت‌کوش به لایه‌ای فراموش‌شده و حذف‌شده از جامعه بدل شود، نسلی که بدون امنیت مسکن و آینده‌ای روشن، انگیزه‌ای برای مشارکت در توسعه کشور ندارد.

کشف اخیر یک میدان عظیم گازی در جنوب ایران، بار دیگر نگاه‌ها را به توان فنی و ژئو‌انرژتیک کشور جلب کرده است. بر اساس اعلام وزارت نفت، ذخایر درجای این میدان که «پازان» نام گرفته، بیش از ۱۰ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی برآورد شده است؛ رقمی که می‌تواند ایران را چند پله بالاتر در جدول جهانی دارندگان گاز طبیعی قرار دهد. این خبر در شرایطی منتشر شده که هم‌زمان بازار جهانی انرژی با نوسانات قیمتی، تنش‌های ژئوپلیتیکی و محدودیت عرضه از سوی برخی تولیدکنندگان روبه‌روست. از این منظر، اکتشاف تازه نه‌تنها بُعد اقتصادی بلکه جنبه سیاسی و راهبردی نیز دارد.