افزایش بهای مصالح ساختمانی، به ویژه سیمان، یکی از موضوعات مهم بازار مسکن و ساخت‌وساز در کشور است که می‌تواند تأثیر مستقیم بر هزینه‌های پروژه‌های ساختمانی و قدرت خرید مردم داشته باشد.

حتی پیش از آنکه مکانیسم ماشه فعال شود، نامش کافی است تا سایه‌ای از التهاب بر بازار ایران بیفکند؛ بندی حقوقی در برجام که به غرب امکان می‌دهد بدون قطعنامه‌ای تازه، تحریم‌های شورای امنیت را بازگردانند. اما کارشناسانی چون فواد ایزدی این ابزار را بیش از آنکه اقتصادی بدانند، روانی و سیاسی می‌خوانند؛ سلاحی برای ایجاد هراس در افکار عمومی و تکانه در بازار ارز و طلا. با این حال، همان‌گونه که تجربه سال ۲۰۲۰ نشان داد، ایران می‌تواند با بهره‌گیری از شکاف‌های میان آمریکا و اروپا، همراهی چین و روسیه، و استفاده از ظرفیت نهادهای غیرغربی چون شانگهای و بریکس، این تهدید را به فرصتی برای بازتعریف موقعیت خود بدل سازد.

ترانزیت ریلی یکی از ارکان حیاتی توسعه اقتصادی است، زیرا امکان جابه‌جایی حجم بالای کالاها با هزینه کمتر نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای را فراهم می‌کند. دولت ایران با توجه به حجم واردات و صادرات، می‌تواند از طریق سرمایه‌گذاری در خطوط ریلی و بهبود زیرساخت‌ها، هزینه حمل کالا را کاهش دهد و در نتیجه فشار بر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان داخلی کمتر شود. این امر همچنین مزیت رقابتی برای کالاهای ایرانی در بازارهای خارجی ایجاد می‌کند.

مسیرهای ترانزیتی، اعم از جاده‌ای، ریلی و دریایی، یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد کشور به شمار می‌روند. کارآمدی این مسیرها نه‌تنها بر هزینه و سرعت انتقال کالاها تأثیر می‌گذارد، بلکه بر قدرت رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی در بازارهای خارجی و قیمت کالاهای اساسی در داخل نیز اثرگذار است. هرگونه اختلال در ترانزیت می‌تواند به‌سرعت بر جریان عرضه و تقاضا تأثیر بگذارد و باعث افزایش هزینه‌های نهایی برای مصرف‌کننده شود.

دیپلماسی در لبه تیغ، بازارهای پنهان را به لرزه درآورده است. در پس پرده تنش‌های هسته‌ای، خودروهای چینی و مونتاژی در ایران با سایه سنگین تحریم‌های احتمالی، روزهای پرالتهابی را سپری می‌کنند. آیا این خودروها، قربانی بعدی دیپلماسی پرتنش خواهند بود؟

یک کارشناس حوزه مسکن در ارزیابی خود به بررسی تأثیر بازگشت تحریم‌ها از طریق فعال شدن مکانیسم ماشه و همچنین پیامدهای درگیری اخیر میان ایران و اسرائیل بر وضعیت بازار ملک پرداخته است.

بازار اجاره‌ مسکن در سال‌های اخیر به کابوسی جدی برای بسیاری از خانواده‌ها بدل شده است؛ جایی که بخش بزرگی از درآمد ماهانه مستاجران تنها برای پرداخت اجاره‌ای صرف می‌شود که تناسبی با سطح دستمزدشان ندارد. پرسش مهم اینجاست: کارگران از حقوق محدود خود چه مقدار را باید صرف سقف بالای اجاره‌بها کنند؟

در حالی که مهلت ۳۰ روزه برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در جریان است، کره جنوبی به‌عنوان رئیس شورای امنیت، پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای لغو دائمی این تحریم‌ها را نهایی کرده است. اما با وجود تنش‌های دیپلماتیک و احتمال وتوی قدرت‌های غربی، آیا این قطعنامه شانسی برای تصویب دارد؟

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این که مکانیسم ماشه تغییرات خاصی برای ما ایجاد نخواهد کرد گفت: با آرام‌تر شدن فضای سیاسی، بازار ارز نیز آرامش خود را به زودی باز خواهد یافت بنابراین مردم باید درباره نوسانات کاذب بازار ارز هوشمندانه رفتار کنند.

یک کارشناس اقتصادی معتقد است آنچه این روزها به رشد نرخ دلار دامن زده، بیش از هر موردی ریشه در انتظارات تورمی و فضای روانی ناشی از اخبار مربوط به مکانیسم ماشه دارد؛ بنابراین جهش نرخ ارز را نمی‌توان ناشی از کمبود عرضه یا تقاضای واقعی دانست بلکه باید آن را بازتابی از فضای هیجانی بازار و نگرانی‌های عمومی تلقی کرد.

طرح نهضت ملی مسکن که با وعده تأمین مسکن برای اقشار متوسط و کم‌درآمد آغاز شد، امروز با مشکلات متعددی روبه‌روست و بسیاری از متقاضیان نسبت به عملکرد آن گلایه دارند. این طرح قرار بود تجربه‌ای متفاوت از پروژه‌های گذشته مانند مسکن مهر باشد و با رفع کاستی‌های آن، اعتماد عمومی را بازگرداند، اما به نظر می‌رسد مسیر تکرار همان ناکامی‌ها در حال شکل‌گیری است.

بازار اجاره مسکن در ماه‌های اخیر با روندی نگران‌کننده روبه‌رو شده است و بسیاری از مستأجران از افزایش مداوم قیمت‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. رشد سریع اجاره‌بها در شهرهای بزرگ موجب شده است که خانواده‌ها بخش قابل توجهی از درآمد خود را صرف اجاره کنند و توان پرداخت سایر هزینه‌های زندگی کاهش یابد. این وضعیت، فشار اقتصادی بر قشر متوسط و کم‌درآمد جامعه را به‌طور محسوس افزایش داده است.

آژانس انرژی اتمی خواستار آغاز همکاری کامل با ایران و ادامه نظارت بر تاسیسات هسته‌ای است، اما هنوز حاضر به محکوم کردن حملات اخیر به این تاسیسات نشده است. ایران قصد دارد پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای محکومیت حملات ارائه کند، اما با کارشکنی آژانس، آغاز همکاری‌ها با این نهاد بین‌المللی با چالش‌های امنیتی و حساسیت‌های ملی همراه است.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه اعلام کرد: برای اجرای قطعه سوم آزادراه تهران–شمال، ۱۲۰ همت منابع مالی پیش‌بینی شده است. او افزود سرمایه‌گذاران این پروژه تمایل دارند عوارض را به‌صورت دستی دریافت کنند.

در سال‌های اخیر، ایران تلاش کرده است تا با تکیه بر همکاری‌های راهبردی با کشورهای همسو و متحد، روند توسعه زیرساخت‌های ملی خود را شتاب ببخشد. این قراردادها نه تنها در حوزه انرژی و حمل‌ونقل، بلکه در بخش‌های کلیدی همچون فناوری اطلاعات، مسکن، و صنایع مادر نیز گسترش یافته‌اند. چنین همکاری‌هایی امکان انتقال دانش فنی و بهره‌گیری از تجربه‌های موفق بین‌المللی را برای تهران فراهم می‌آورد و در نهایت موجب ارتقای کیفیت پروژه‌های داخلی می‌شود.

بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت قطع‌نامه‌های تحریمی سازمان ملل تأثیر ناچیزی بر تولید و صادرات نفت ایران خواهد داشت. آمارها نشان می‌دهند که تولید و صادرات نفت ایران حتی در اوج تحریم‌های سازمان ملل با شرایط کنونی تفاوت چندانی نداشته و تحریم‌های ثانویه آمریکا تأثیر بیشتری بر این صنعت داشته است.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی با تأکید بر ارتباطات قوی این استان با آسیای میانه و افغانستان، اعلام کرد که مکانیسم ماشه تأثیر چندانی بر صادرات استان نخواهد داشت. با وجود چالش‌های تحریم‌ها، رشد ۱۵ درصدی صادرات در پنج‌ماهه نخست سال نشان‌دهنده عزم صادرکنندگان خراسانی برای تداوم فعالیت‌های تجاری است.

فعال شدن مکانیسم ماشه، فراتر از پیامدهای حقوقی و فنی، نقش مهمی در ایجاد واکنش‌های روانی در بازارهای مالی و به‌ویژه بازار رمزارزها ایفا می‌کند. سرمایه‌گذاران، به محض شنیدن خبر فعال شدن این مکانیسم، با نگرانی و عدم اطمینان مواجه می‌شوند؛ احساسی که می‌تواند تصمیمات آن‌ها در خرید و فروش رمزارزها را تحت تأثیر قرار دهد. این واکنش روانی اغلب سریع‌تر از اثرات واقعی حقوقی یا اقتصادی عمل می‌کند و باعث ایجاد نوسانات غیرمنتظره در بازار می‌شود.

یک کارشناس ارشد ژئوپلیتیک هشدار داد که فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط کشورهای اروپایی با هماهنگی آمریکا می‌تواند نه تنها حال حاضر ایران بلکه آینده نسل‌های بعدی را تحت تأثیر قرار دهد. به گفته صادق ملکی، خروج از ان‌پی‌تی یا اقدامات تهاجمی دیگر، بحران را تشدید می‌کند و بازی با کارت ایران توسط روسیه و چین نیز صرفاً در راستای منافع آن‌هاست، بنابراین سیاستمداران ایرانی نباید فریب وعده‌های بدون تضمین را بخورند و باید به جای مدیریت بحران، مدیریت حل بحران را در دستور کار قرار دهند.

کاهش محسوس حجم معاملات و کندی روند ساخت‌وساز در بازار مسکن، در کنار رکود طولانی مدت، سیگنال‌های هشداردهنده‌ای برای وضعیت کلی اقتصاد ایران ارسال می‌کند. بازار مسکن به‌عنوان یکی از بخش‌های مولد و اثرگذار اقتصاد، همواره بازتاب‌دهنده تحولات اقتصادی و اجتماعی بوده است؛ بنابراین، رکود فعلی نه‌تنها مشکل این بخش را نشان می‌دهد، بلکه می‌تواند پیش‌درآمد نگرانی‌هایی در سایر بخش‌های مرتبط مانند اشتغال، سرمایه‌گذاری و نقدینگی باشد.