نرخ بیکاری کشور در بهار ۱۴۰۴ به ۷.۳ درصد رسید و روند کاهشی آن نشان‌دهنده بهبود وضعیت اشتغال در بخش خدمات، صنعت و کشاورزی است؛ خوزستان بیشترین و خراسان جنوبی کمترین نرخ بیکاری را ثبت کردند.

در حالی که جهان با نرخ مشارکت اقتصادی ۶۱ درصدی در بازار کار پیش می‌رود، در ایران حدود ۵۹ درصد از افراد بالای ۱۵ سال نه شغلی دارند و نه به دنبال آن هستند. این شکاف بزرگ با میانگین جهانی چه پیامی برای اقتصاد ایران دارد و چرا بخش عظیمی از جمعیت جوان و تحصیل‌کرده کشور در حاشیه بازار کار قرار گرفته‌اند؟

پیشرفت هوش مصنوعی به طور فزاینده‌ای با کاهش فرصت‌های شغلی انسانی در ارتباط است. با توسعه روزافزون این فناوری، بسیاری از مشاغل که پیش‌تر به نیروی انسانی متکی بودند، اکنون توسط سیستم‌های هوشمند و خودکار جایگزین می‌شوند. این روند به چالشی جدی در بازار کار تبدیل شده و نیازمند بازنگری در سیاست‌های اشتغال و آموزش مهارت‌های جدید برای نیروی انسانی است.

نرخ بیکاری در تابستان سال جاری در استان سیستان و بلوچستان ۱۴ درصد و در لرستان ۱۰.۵ درصد گزارش شده است. همچنین، در همین بازه زمانی، سهم اشتغال بخش عمومی (دولت) در این دو استان به ترتیب ۲۱.۸ درصد و ۱۷.۷ درصد تعیین شده است.

نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در تابستان امسال نشان می‌دهد که نرخ بیکاری افراد ۱۵ سال و بالاتر نسبت به تابستان سال گذشته ۰.۴ درصد کاهش یافته و به ۷.۵ درصد رسیده است. با این حال، این عدد همچنان در مقایسه با تابستان ۱۴۰۱ با ۰.۲ درصد افزایش، حاکی از شیب صعودی نرخ بیکاری در کشور نسبت به دو سال گذشته است.

تحلیل بازار کار فارغ‌التحصیلان نشان می‌دهد که در دو دهه اخیر، با دخالت دولت در افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها و بدون توجه به نیازهای واقعی بازار کار، نه تنها تعداد نیروی کار تحصیل‌کرده افزایش یافته، بلکه این رشد عمدتاً در رشته‌هایی بوده که با نیازهای بازار همخوانی ندارد. از سوی دیگر، بنگاه‌های اقتصادی کشور نتوانسته‌اند به توسعه قابل توجهی دست یابند و این دو عامل منجر به بیکاری گسترده جوانان تحصیل‌کرده شده است که به ویژه در میان بانوان، نارضایتی و ناامیدی را به همراه داشته است. در این شرایط، توسعه سکوهای جستجوی شغل تا حدی از دشواری‌های بازار کار کاسته است. در این راستا، بازیگران کلیدی در این بازار می‌توانند با انجام اقدامات زیر به بهبود وضعیت کمک کنند.

مرکز آمار نرخ بیکاری کل کشور در بهار امسال را ۸.۲ درصد اعلام کرده است. همچنین، این نهاد اشاره کرده که فاصله اطمینان این نرخ بین ۷.۴ درصد و ۸.۲ درصد است. به بیان دیگر، ممکن است نرخ ۸.۲ درصدی که به صورت رسمی اعلام شده، در ماهیت خود خطای اندازه‌گیری داشته باشد که اگر این خطاها لحاظ شوند، نرخ بیکاری تا ۷.۴ درصد پایین می‌آید و یا تا ۸.۱ درصد بالا می‌رود.

دولت سیزدهم برای کاهش نرخ بیکاری اقداماتی را انجام داد که از آن بین می‌توان به تقسیم کار در حوزه اشتغال به شکل ملی، استانی، شهری، روستایی و به جزئی‌ترین شکل اشاره کرد؛ در کنار این اقدام، تعداد اشتغال ایجاد شده به صورت برخط هر روز کنترل می‌شد و اگر مجموعه یا استانی در عمل به وظایف خود عقب‌تر بود، موانع را از سر راه برمی‌داشتند تا مسیر به سرعت طی شود.

محمود کریمی بیرانوند, معاون اشتغال وزیر کار طی چند روز اخیر ۱۰ درصد اشتغال ایجادی در کشور را مربوط به حوزه مشاغل خانگی دانست،و گفت: ایجاد ۷۷۵هزار شغل خالص در سه سال اخیر، تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری و کاهشی شدن آمار بیکاری فارغ‌التحصیلان از اقدامات شاخص دولت سیزدهم است.

بر اساس داده‌های رسمی مرکز آمار ایران، در سال ۱۴۰۲، نرخ بیکاری زنان حدود ۱۵ درصد و برای مردان ۶.۶ درصد بود. به طور دیگر، نرخ بیکاری زنان تقریباً دو برابر نرخ بیکاری مردان بود.

در این گزارش به بررسی بیکارترین رشته های تحصیلی در ایران می پردازیم.

به نقل از اکونومی نرخ بیکاری در بریتانیا در سه ماه منتهی به مارس به ۴.۳ درصد رسیده است.

باید با تکیه بر ظرفیت‌های مردمی و همچنین نهادهای حمایتی همانند کمیته امداد امام خمینی (ره) نرخ بیکاری در این شش استان به زیر ۱۰ درصد برسد.

از میان استان‌های کشور، بالاترین نسبت اشتغال مربوط به زنجان بوده است. در این استان از هر ۱۰۰۰ نفر در سن اشتغال (۱۵ ساله و بالاتر)، ۴۵۸ نفر شاغل هستند. پس از استان زنجان، خراسان شمالی و یزد قرار گرفته‌اند که نسبت اشتغال در آن‌ها به ترتیب برابر با ۴۱.۹ درصد و ۴۱.۱ درصد است. تهران نیز نسبت ۳۷.۸ درصدی را به ثبت رسانده که نشان می‌دهد از هر ۱۰۰ پایتخت‌نشین در سن کار، ۳۷ نفر شغل دارند.

به گفته موسسه اقتصادی آلمان، انتظار می‌رود بیکاری در این کشور در سال جاری به طور متوسط به ۲.۸ میلیون نفر برسد که بالاترین سطح از سال ۲۰۱۵ است.

این گزارش به ۵ شغل با حقوق ۴۰ میلیون تومان و بالاتر میپردازد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، ایران در سال ۲۰۲۳ با نرخ رشد اقتصادی ۵.۴ درصد، دومین کشور جهان بوده است.

در حال حاضر، رشد قوی اتحادیه اروپا دارای آسیب‌پذیری به نظر می‌رسد زیرا خطر صنعتی‌زدایی در حال ظهور است.

به گفته معاون سیاست‌گذاری اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، مجموع تسهیلات اعطایی برای ایجاد اشتغال تا کنون، طبق تبصره ۱۸، به مبلغ ۴۱ هزار میلیارد تومان بوده است و از این مبلغ، ۱۵۰ هزار شغل در صنایع خرد و متوسط ایجاد شده است.

در این گزارش نسبت اشتغال در پاییز امسال و تغییرات آن در یک سال اخیر بررسی شده است.