بازار مسکن همواره تحت تأثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است و تجربه نشان داده که وقایع شوک‌آور می‌توانند نوسانات شدیدی در قیمت‌ها ایجاد کنند. نمونه‌هایی مانند جنگ، بازگشت تحریم‌های بین‌المللی یا بحران‌های اقتصادی، معمولا باعث افزایش ناگهانی قیمت‌ها یا تغییر الگوی تقاضا می‌شوند و متقاضیان را با ابهام و نگرانی جدی مواجه می‌کنند.

نگرانی‌های متقاضیان مسکن ملی در ماه‌های اخیر، به یکی از محوری‌ترین موضوعات اجتماعی و اقتصادی کشور تبدیل شده است. طرحی که قرار بود امید خانه‌دار شدن را برای اقشار کم‌درآمد زنده کند، اکنون بسیاری از ثبت‌نام‌کنندگان را در وضعیت بلاتکلیفی، فشار مالی و ناامیدی قرار داده است.

بحران مسکن در تهران دیگر همان چهره سابق را ندارد. اگر در سال‌های پایانی دهه ۹۰ نگرانی اصلی زوج‌های جوان و خانوارهای مستأجر این بود که چگونه بتوانند با پس‌انداز تدریجی، گامی به‌سوی خانه‌دار شدن بردارند، امروز ماهیت مشکل کاملاً تغییر کرده است. اکنون دغدغه بسیاری از مستأجران دیگر خرید نیست، بلکه یافتن راهی فوری برای تأمین هزینه‌های سرسام‌آور اجاره‌خانه است.

تحولات اخیر در شهرهای جدید اطراف تهران، به‌ویژه پرند و پردیس، چه در حوزه قیمت مسکن و چه در ترکیب جمعیتی، توجه‌برانگیز بوده است. اگرچه روند هفت‌ساله افزایش مداوم بهای مسکن در سال گذشته تا حدی و در نیمه نخست امسال به شکلی محسوس متوقف شد، اما موج مهاجرت ساکنان تهران به حومه همچنان ادامه دارد. در همین حال، یکی دو شهر حاشیه‌ای پایتخت در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر، به طور موقت میزبان گروهی از تهرانی‌ها شدند.

پیمانکاران ساختمانی این روزها با چالش‌های متعددی در مسیر تکمیل پروژه‌های مسکن کشور روبه‌رو هستند. یکی از مهم‌ترین موانع، نوسانات شدید اقتصادی و افزایش پی‌درپی قیمت مصالح ساختمانی است. مصالحی همچون سیمان، فولاد و شیشه که سهم بالایی در هزینه‌های ساخت دارند، به دلیل تورم و تغییرات نرخ ارز مرتباً گران‌تر می‌شوند و این موضوع باعث برهم خوردن برآوردهای اولیه و افزایش فشار مالی بر مجریان پروژه‌ها شده است.

پس از سال‌ها انتظار و وعده‌های متوالی مسئولان، بسیاری از متقاضیان مسکن مهر اعلام کرده‌اند که صبرشان به پایان رسیده است. پروژه‌ای که قرار بود خانه‌دار شدن اقشار متوسط و کم‌درآمد را تسهیل کند، هنوز برای هزاران نفر به یک آرزو تبدیل شده و روند تحویل واحدها به کندی پیش می‌رود.

مالکان واحدهای مسکن مهر طی سال‌های اخیر با دغدغه‌های متعددی روبه‌رو بوده‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کیفیت ساخت و کمبود خدمات زیربنایی و روبنایی در بسیاری از پروژه‌هاست. بسیاری از این واحدها بدون تکمیل زیرساخت‌های ضروری مانند آب، برق، گاز و سیستم فاضلاب تحویل داده شده‌اند و این مسئله زندگی روزمره ساکنان را با مشکلات جدی مواجه کرده است. از سوی دیگر، کمبود امکاناتی همچون مدرسه، درمانگاه، حمل‌ونقل عمومی و فضاهای فرهنگی و تفریحی سبب شده تا بسیاری از خانواده‌ها احساس کنند سکونت در این واحدها صرفاً رفع نیاز اولیه به سرپناه بوده و کیفیت زندگی در آن‌ها چندان تأمین نشده است.

مالکان واحدهای مسکن مهر پس از سال‌ها انتظار و تأخیر در تحویل واحدها، این روزها به شکل گسترده‌ای از وضعیت موجود گلایه‌مند هستند. بسیاری از آنها که سال‌ها با امید دریافت خانه در این پروژه‌ها ثبت‌نام کرده‌اند، هنوز موفق به سکونت نشده‌اند و این تأخیر طولانی باعث ایجاد نارضایتی و فشار روانی قابل توجهی شده است.

پروژه مسکن مهر که با هدف فراهم کردن مسکن ارزان‌قیمت برای لایه‌های کم‌درآمد جامعه آغاز شد، در طول سال‌ها با چالش‌های متعددی روبه‌رو گردید. یکی از اصلی‌ترین مشکلات، کاستی در برنامه‌ریزی استراتژیک و عدم هماهنگی بین نهادهای مختلف اجرایی، مالی و شهرسازی بود. این ناهماهنگی‌ها منجر به تأخیر در اجرای طرح‌ها، تخصیص ناکافی منابع و گاه توقف کامل عملیات ساخت در بسیاری از شهرها شد. همچنین، عدم شفافیت در تخصیص بودجه و وابستگی شدید به منابع نقدی دولتی، پایداری مالی پروژه را به شدت تهدید کرد.

مالکان واحدهای مسکن مهر پردیس طی سال‌های گذشته با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده‌اند که بخش قابل توجهی از آن به تأخیرهای مکرر در تحویل واحدها بازمی‌گردد.

دولت در ماه‌های اخیر با هدف شتاب‌بخشی به روند تکمیل پروژه‌های مسکن مهر، مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ را در دستور کار قرار داده است. این اقدامات شامل تأمین منابع مالی جدید، تسهیل در فرآیندهای اداری و افزایش تعامل با پیمانکاران فعال در این حوزه است. تمرکز اصلی بر آن است که بخش قابل‌توجهی از واحدهای نیمه‌تمام تا پیش از پایان سال جاری به بهره‌برداری برسند.

جمعی از پیمانکاران پروژه‌های مسکن در پردیس با گلایه از سیاست‌ها و عملکرد شرکت عمران این شهر، اعلام کردند که به دلیل عدم حضور و پیگیری مالکان واحدهای مسکن مهر برای انجام فرآیند فروش اقساطی، حساب‌هایشان مسدود شده و نامشان در فهرست سیاه قرار گرفته است؛ موضوعی که آنان خواستار رسیدگی فوری و رفع آن هستند.

نشست خبری رئیس اتاق تعاون ایران با اصحاب رسانه امروز دوشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۴ برگزار شد.

در سال‌های گذشته، مسکن مهر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های تأمین سرپناه در کشور مطرح شد، اما بسیاری از متقاضیان این پروژه همچنان پس از سال‌ها انتظار، خانه‌ای برای سکونت ندارند. وعده‌های اولیه برای تحویل سریع واحدها به‌دلیل مشکلات متعدد به تعویق افتاد و این تأخیرها باعث فرسایش اعتماد عمومی شد. بسیاری از خانوارها با امید خانه‌دار شدن سرمایه‌های محدود خود را در این طرح گذاشتند، اما امروز همچنان میان بلاتکلیفی و هزینه‌های روزافزون گرفتارند.

طرح مسکن مهر، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های دولتی در حوزه تأمین سرپناه در تاریخ معاصر ایران، حدود ۱۸ سال پیش با هدف خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد و فاقد مسکن کلید خورد. این طرح با وعده ساخت میلیون‌ها واحد مسکونی ارزان‌قیمت، قرار بود نقطه پایانی بر بحران مسکن در میان طبقات ضعیف جامعه باشد و امید تازه‌ای به زندگی خانواده‌های کم‌برخوردار ببخشد.

اتمام پرونده مسکن مهر به موضوعاتی گرده خورده است که ظاهرا دولت جدید برای حل آن ها برنامه های جدی دارد. البته باید دید که درنهایت تصمیمات مهم در این خصوص اتخاد خواهد شد و یا خیر. پرونده مسکن مهر در حال حاضر احتیاج به تزریق منابع مالی حدود ۶.۴ همت دارد که تامین این این رقم باید در دستور کار تیم جدید وزارت راه و شهرسازی باشد.

مشکلات مسکن ملی و مسکن مهر کماکان بر قوت خود باقی است و برای رفع چالش های موجود نیاز به برنامه ریزی دقیق و اصولی دارد. فرزانه صادق مالواجرد، وزیر جدید راه و شهرسازی در مجلس در خصوص تکمیل واحدهای مسکونی این دو طرح و کمک به متقاضیان سخن به میان آورد. حالا و بعد از گذشت حدود یک ماه، اقدامات خوبی در دستور کار قرار گرفته که می تواند برای متقاضیان ارمغان خوبی به همراه داشته باشد.

با اینکه پیش‌بینی می‌شد که پروژه مسکن مهر پردیس تا پایان سال گذشته به پایان برسد و تعداد ۸۴ هزار واحد آن تکمیل شود، اما به نظر می‌رسد که هنوز ۱۰ هزار واحد از این پروژه باقی مانده است و احتمالاً تا پایان سال تعداد ۵۰۰۰ واحد دیگر تکمیل و به متقاضیان تحویل داده شود.

مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید پردیس اعلام کرد که دو هزار واحد مسکن مهر در شهر پردیس هنوز باقی مانده است و این واحدها تا پایان سال به تدریج تحویل داده خواهند شد.

معاون وزیر راه اعلام کرد که منابع مالی به برنامه مسکن مهر و نهضت ملی مسکن شهر پردیس تزریق خواهد شد و اظهار کرد: تصمیم گرفته شده است تا پروژه‌هایی که پیشرفت ۸۵ درصدی دارند، تا پایان ماه شهریور به مردم تحویل داده شوند.