ایران با برخورداری از یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز جهان، این روزها شاهد بحران ناترازی گاز در صنعت پتروشیمی است؛ محدودیت عرضه و ضعف زیرساخت‌های انتقال باعث شده تا بسیاری از کارخانه‌ها کاهش تولید داشته و صادرات محصولات پتروشیمی تحت فشار قرار گیرد، موضوعی که اثرات گسترده اقتصادی و اجتماعی بر بازار داخلی و درآمد ارزی کشور به جا گذاشته است.

ایران به‌دلیل انجام تعمیرات خطوط لوله گاز، پمپاژ گاز به عراق را به‌مدت یک هفته متوقف کرد؛ اقدامی موقت اما حساس که تأثیر آن بلافاصله در شبکه برق عراق نمایان شد.

با افتتاح فاز نهایی میدان شمالی در ۲۰۲۶، ظرفیت صادرات LNG این کشور تا ۸۵ درصد افزایش یافته و به ۱۲۶ میلیون تن می‌رسد؛ رقابتی که سایه‌اش بر پارس جنوبی سنگینی می‌کند و نقشه انرژی جهان را تغییر خواهد داد.

زمستان پیش رو، ناترازی گاز در آستانه یک بحران کامل است. از خاموشی خانه‌ها تا تعلیق صادرات و تهدید صنایع، ایران در تقاطع یک چالش انرژی سهمگین قرار گرفته است؛ تنها راهکار، یک گذار فوری و اضطراری به زیرساخت‌های برق است.

آمریکا با عبور از مرز ۱۰ میلیون تن، جهان را در بهت و حیرت فرو برد و فرمول جدیدی برای معادله انرژی قاره سبز نوشت.

اولویت قطعی ایران برای تمدید قرارداد گاز با ترکیه تا ۲۰۲۶ و وضعیت پیچیده واردات از روسیه و ترکمنستان؛ آیا زمستان امسال بدون واردات خواهد بود؟

توافق جدید گازی میان قاهره و تل‌آویو، مصر را از رؤیای مرکز انرژی منطقه‌ای به وابستگی عمیق به منابع اسرائیل سوق داده است؛ قراردادی که ساخت یک خط لوله جدید را رقم می‌زند و نگرانی‌ها درباره استقلال انرژی قاهره را افزایش می‌دهد.

ایران در تلاش است تا با ارتقای مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) به سازمان الزام‌آور، «اوپک گازی» را بنیان‌گذاری کند؛ اقدامی که می‌تواند موازنه قدرت در بازار انرژی جهان را دگرگون سازد و نقش تولیدکنندگان را از مشورت به تصمیم‌سازی واقعی ارتقا دهد.

وزیر نفت ایران خواستار محکومیت یکپارچه اعضای مجمع علیه اقدامات اسرائیل و تقویت ساختار GECF به «سازمان کشورهای صادرکننده گاز» شد.

کشف اخیر یک میدان عظیم گازی در جنوب ایران، بار دیگر نگاه‌ها را به توان فنی و ژئو‌انرژتیک کشور جلب کرده است. بر اساس اعلام وزارت نفت، ذخایر درجای این میدان که «پازان» نام گرفته، بیش از ۱۰ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی برآورد شده است؛ رقمی که می‌تواند ایران را چند پله بالاتر در جدول جهانی دارندگان گاز طبیعی قرار دهد. این خبر در شرایطی منتشر شده که هم‌زمان بازار جهانی انرژی با نوسانات قیمتی، تنش‌های ژئوپلیتیکی و محدودیت عرضه از سوی برخی تولیدکنندگان روبه‌روست. از این منظر، اکتشاف تازه نه‌تنها بُعد اقتصادی بلکه جنبه سیاسی و راهبردی نیز دارد.

صادرات گاز مجازی به یکی از مباحث داغ اقتصادی تبدیل شده است. این پدیده به‌معنای صادرات غیرمستقیم از طریق محصولات صنعتی است که در فرآیند تولید آن‌ها از گاز استفاده می‌شود.

ایران و روسیه دست به یکی کردند؛ پرونده گازی و اقتصادی در چین، آیا پیمان جدیدی در راه است؟

ایران با پروژه اتصال مستقیم گازی به روسیه و هند، در آستانه خلق یک ظرفیت اقتصادی و ژئوپلیتیک بی‌سابقه قرار دارد؛ ابتکاری که نه تنها به توسعه اقتصادی کشور کمک می‌کند، بلکه پاسخی راهبردی به فشارها و دخالت‌های آمریکا در منطقه است. این خط گازی می‌تواند ایران را به پلی حیاتی در قلب آسیا تبدیل کند و نقش ژئوپلیتیک آن را از یک کشور استراتژیک به یک بازیگر ژئواکونومیک و امنیت‌ساز ارتقا دهد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در دیدار با رابرت فیکو، نخست‌وزیر اسلواکی، ضمن اعلام آمادگی برای صادرات نفت و گاز به این کشور، تأکید کرد که کی‌یف اجازه انتقال منابع انرژی روسیه از خاک اوکراین را نخواهد داد. این اظهارات در حالی مطرح شد که اوکراین اخیراً با حمله به خط لوله نفت دوژبا، عرضه نفت روسیه به مجارستان و اسلواکی را مختل کرده است.

مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به پتانسیل صادرات گاز ایران به چین، بر لزوم توسعه مخازن، سرمایه‌گذاری در تکنولوژی مایع‌سازی گاز (LNG) و چالش رقابت با قطر تأکید کرد.

روسیه در پاسخ به تحریم‌های فزاینده غرب و کاهش شدید بازار انرژی اروپا، با تقویت خط لوله «قدرت سیبری» و امضای تفاهم‌نامه ساخت «نیروی سیبری ۲»، همکاری گازی خود با چین را گسترش می‌دهد. این پروژه عظیم، که بزرگ‌ترین خط لوله گازی جهان خواهد بود، تلاشی برای تثبیت جایگاه روسیه در بازار انرژی آسیا در برابر فشارهای ژئوپلیتیکی است.

ایران و روسیه با برخورداری از منابع غنی گازی و موقعیت استراتژیک، می‌توانند با توسعه همکاری‌های مشترک در حوزه انتقال گاز، هم امنیت انرژی داخلی ایران را تقویت کنند و هم الگویی برای سایر کشورهای دارای منابع انرژی ایجاد کنند. با این حال، این مسیر پر از موانع فنی و سیاسی است؛ از هزینه‌های بالای توسعه زیرساخت‌ها و چالش‌های خطوط لوله دریای خزر گرفته تا رقابت‌های ژئوپلیتیکی و تحریم‌های بین‌المللی. تجربه‌های گذشته، از جمله توقف پروژه صادرات گاز ایران به پاکستان و هند، نشان می‌دهد حتی سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری نیز نمی‌تواند در غیاب اراده سیاسی و هماهنگی منطقه‌ای، تضمینی برای موفقیت باشد. کارشناسان انرژی هشدار می‌دهند که تنها با برنامه‌ریزی بلندمدت و دیپلماسی متنوع، ایران می‌تواند از فرصت‌های همکاری‌های گازی بهره‌برداری کند و در برابر نوسانات بازار جهانی و محدودیت‌های منطقه‌ای مقاوم بماند.

سفیر کشورمان در مسکو ابراز امیدواری کرد که گاز روسیه به زودی از طریق جمهوری آذربایجان به ایران خواهد رسید.

در حالی که شایعات توقف صادرات گاز ایران قوت گرفته بود، مقامات مسئول با تأکید بر تداوم فروش گاز به عراق و مذاکرات پیشرفته با ترکیه و روسیه، از عزم جدی کشور برای تقویت جایگاه خود به‌عنوان هاب انرژی منطقه خبر دادند.

اسرائیل در آستانه امضای بزرگ‌ترین قرارداد گازی تاریخ خود با مصر قرار دارد؛ توافقی چند ده میلیارد دلاری که نه‌تنها صادرات گاز این رژیم را تا سال ۲۰۲۸ سه برابر می‌کند، بلکه جایگاه آن را به عنوان بازیگری کلیدی در بازار انرژی منطقه تثبیت خواهد کرد. طبق این قرارداد، قاهره طی سال‌های آینده ۱۳۰ میلیارد متر مکعب گاز از میدان لویاتان، بزرگ‌ترین منبع گازی اسرائیل، دریافت می‌کند؛ قراردادی که همزمان با تأمین نیاز داخلی مصر، مسیر صادرات گاز اسرائیل به اروپا و آسیا را هموار خواهد کرد.