در میدانهای نفتی سروش و نوروز، فرآیند تولید و صادرات نفت مسیر متفاوتی از سایر میدانهای کشور دارد. برخلاف روال معمول که نفت خام پس از استخراج به خشکی یا جزایر منتقل و از آنجا صادر میشود، در این دو میدان همه مراحل در دل دریا صورت میگیرد؛ از جداسازی آب، نمک و گاز گرفته تا رساندن نفت به استاندارد صادراتی. این کارها یا روی سکوهای تولیدی انجام میشود، یا بعد از رسیدن به پایانه صادراتی خلیج فارس، مراحل یک به یک در دستور کار قرار دارد تا نفت آماده صادرات شود.
این پایانه شناور با ۳۷۰ متر طول و ۷۰ متر عرض، قابلیت ذخیره و صادرات تا ۲.۲ میلیون بشکه نفت خام را دارد. پیش از آنکه پایانه صادراتی خلیج فارس در موقعیت خود مستقر شود، پایانه صادراتی سورنا وظیفه صادرات نفت میدانهای سروش و نوروز را برعهده داشت، که بهدلیل فرسودگی، پایانه صادراتی خلیج فارس جای آن را گرفت و حالا بیش از یک دهه از فعالیت پایانه خلیج فارس میگذرد.
علیرضا افراسیابی، رئیس پایانه صادراتی خلیج فارس در گفتوگو با خبرنگار شانا با تشریح فرآیند ذخیرهسازی و صادرات نفت خام اظهار کرد: نفت استخراجشده از میدانهای سروش و نوروز بهطور مستقیم در دریا و روی سکوی سروش فرآورش و پس از رسیدن به کیفیت لازم، به پایانه صادراتی خلیج فارس ارسال میشود؛ پایانهای که بهمنزله مخزن نهایی و نقطه عزیمت نفت ایران به بازارهای جهانی در دریا عمل میکند.
وی افزود: پایانه صادراتی خلیج فارس، یک شناور ذخیرهسازی با ظرفیت حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است. نفت پس از انتقال به این پایانه، ذخیره و بر اساس برنامه اعلامی از سوی مدیریت برنامهریزی صادرات در تهران به نفتکشهای صادراتی تحویل میشود.
رئیس پایانه صادراتی خلیج فارس با اشاره به اینکه در طرح اولیه، نفت سروش و نوروز بهصورت جداگانه ذخیره و صادر میشد، گفت: با کاهش تفاوت کیفی دو نفت و تغییر شرایط تولید، تصمیم بر آن شد تا این دو جریان با هم ترکیب شوند. نتیجه این تصمیم، شکلگیری برند «نفت سروش» بود.
افراسیابی تصریح کرد: ترکیب نفت سروش و نوروز سبب شد صادرات سادهتر و یکپارچهتر صورت گیرد و امروز درعمل نفتی را که از این پایانه صادر میشود با نام نفت «سروش» در جهان میشناسند.
وی با بیان اینکه پیش از راهاندازی پایانه فعلی، صادرات نفت سروش و نوروز از طریق شناور «سورنا» انجام میشد، افزود: این شناور طی فعالیت خود، ۸۴۹ محموله به حجم ۴۶۱ میلیون بشکه نفت صادر کرد، اما بهدلیل فرسودگی تجهیزات، ضرورت جایگزینی آن اجتنابناپذیر بود.
رئیس پایانه صادراتی خلیج فارس با اشاره به اینکه پایانه صادراتی خلیج فارس در سال ۱۳۹۱ و در اوج محدودیتهای ناشی از تحریمها خریداری شد، ادامه داد: پس از حدود دو سال عملیات تکمیلی و نصب تجهیزات، در سال ۱۳۹۳ نخستین صادرات نفت از پایانه صادراتی خلیج فارس انجام شد و روند صادرات از این پایانه کماکان ادامه دارد.
افراسیابی با اشاره به اینکه در زمان حمله اسرائیل به ایران و جنگ ۱۲ روزه، هیچگاه روند فعالیتها متوقف نشد و تولید و دریافت نفت در پایانه صادراتی خلیج فارس جریان داشت. ادامه داد: این پایداری نتیجه تعهد و تجربه نیروهای عملیاتی است؛ نیروهایی که بسیاری از آنها بیش از دو دهه سابقه کار در شرایط سخت دریایی دارند.
وی تأکید کرد: با وجود همه محدودیتها، صادرات نفت از پایانه خلیج فارس تاکنون بدون وقفه ادامه داشته است، امری که نتیجه مدیریت ریسک، تجربه عملیاتی و تلاش شبانهروزی نیروهای مستقر در دریاست.
پایانه صادراتی خلیج فارس، امروز نهتنها یک تأسیسات نفتی، بلکه نمادی از استمرار صادرات نفت ایران در شرایط پیچیده فنی، اقتصادی و بینالمللی است؛ پایانهای که نفت در آن متولد میشود، نفس میکشد و راهی بازارهای جهانی میشود.
