سالهاست هشدارهایی درباره «بلعیده شدن مشاغل توسط هوش مصنوعی» مطرح میشود. اما گزارش جدید CNN تصویر متفاوتی ارائه میدهد. بر اساس این گزارش، مشاغلی که بیشترین تماس با هوش مصنوعی دارند، نهتنها دچار کاهش نشدهاند، بلکه رشد اشتغال و افزایش دستمزد را تجربه کردهاند. این یافتهها نشان میدهد که هوش مصنوعی در حال حاضر بیشتر وظایف شغلی را تغییر میدهد تا اینکه خود شغلها را حذف کند.
طبق تحلیل دادههای اقتصادی، مشاغلی مانند تحلیل داده، امور مالی، فناوری اطلاعات و برخی نقشهای مدیریتی از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ حدود ۱.۷ درصد رشد اشتغال داشتهاند. این رقم حتی از رشد اشتغال در دوره پیش از همهگیری کرونا نیز بیشتر است. بنابراین، روایت «حذف فوری مشاغل» زیر سؤال میرود و نشان میدهد که بازار کار در حال تجربه یک دگرگونی تدریجی است.
شگفتی بزرگتر در بخش دستمزدها رخ داده است. در مشاغلی که بیشترین ارتباط با هوش مصنوعی دارند، دستمزد واقعی (پس از کسر تورم) افزایش یافته است. این یعنی کسانی که با هوش مصنوعی کار میکنند، نهتنها جایگزین نشدهاند، بلکه ارزش اقتصادی بالاتری پیدا کردهاند. اقتصاددانان دلیل این تناقض را ساده میدانند: هوش مصنوعی وظایف را خودکارتر و سریعتر میکند، اما همچنان به تصمیمگیری انسانی، خلاقیت و نظارت نیاز دارد.
همزمان با رشد هوش مصنوعی، مشاغل کاملاً جدیدی در حال ظهور هستند. از جمله:
مدیران سیستمهای هوش مصنوعی
متخصصان آموزش و کنترل مدلها
کارشناسان امنیت داده و الگوریتم
ناظران اخلاق و خطای هوش مصنوعی
این مشاغل نهتنها در حال افزایش هستند، بلکه دستمزدهای بالاتری از میانگین بازار دارند. این روند نشان میدهد که آینده بازار کار به سمت مهارتهای جدید و تخصصی حرکت میکند.
کارشناسان هشدار میدهند خطر واقعی برای کسانی است که هیچ مهارتی برای تعامل با هوش مصنوعی ندارند. شرکتها بهتدریج انتظار دارند کارکنان بتوانند با ابزارهای هوش مصنوعی کار کنند، خروجی آنها را تحلیل و اصلاح کنند و تصمیم نهایی انسانی بگیرند. در بسیاری از آگهیهای شغلی، شاید هوش مصنوعی مستقیماً ذکر نشود، اما در عمل به یک مهارت پایه و ضروری تبدیل شده است.
برخی مدیران فناوری معتقدند اثرات واقعی هوش مصنوعی ممکن است با تأخیر چندساله ظاهر شود. بازار کار فعلاً در مرحله «سازگاری» است و زمان «شوک» هنوز نرسیده است. اما اگر آموزش نیروی انسانی همگام با فناوری پیش نرود، این تعادل میتواند بهسرعت به هم بخورد.
گزارش CNN نشان میدهد روایت «پایان مشاغل» بیش از حد سادهانگارانه است. آنچه در حال وقوع است، تغییر نقشها، افزایش ارزش مهارتهای انسانی و ادغام تدریجی انسان و هوش مصنوعی در محیط کار است. برای کارمندان، دانشجویان و مدیران امروز پیام روشن است: یاد گرفتن کار با هوش مصنوعی دیگر یک مزیت نیست، بلکه شرط بقاست.
