مهدی موحدی بکنظر، سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور، با اشاره به عملکرد سامانه سوتزنی گفت: این سامانه از جنبههای مختلف کمکهای قابل توجهی به سازمان امور مالیاتی کرده و توانسته بستر مناسبی برای شناسایی برخی از فراریان مالیاتی فراهم کند، هرچند طبیعتاً نیازمند تقویت و بازنگریهای جدی است.
وی افزود: سامانه سوتزنی با هدف بهرهگیری از ظرفیت گزارشهای مردمی برای شناسایی فرارهای مالیاتی طراحی شد و در برخی حوزهها عملکرد موفقی داشته است. از طریق گزارشهای ثبتشده در این سامانه، هم اشخاص و هم فرآیندهای دارای تخلف مالیاتی شناسایی شدند که این موضوع نقش مهمی در افزایش شفافیت داشته است.
موحدی بکنظر با اشاره به مشوقهای پیشبینیشده در آییننامه سوتزنی تصریح کرد: طبق دستورالعمل موجود، امکان پرداخت تا یک درصد از مبلغ مالیات وصولشده از محل فرار مالیاتی بهعنوان پاداش به گزارشگران وجود دارد و این موضوع در عمل نیز اجرا شده است. در چندین پرونده، افرادی که گزارشهای مؤثر ارائه داده بودند، پاداشهایی دریافت کردند که در برخی موارد به حدود ۵۵۰ میلیون تومان و در مواردی دیگر به حدود ۴۰۰ میلیون تومان رسیده است.
وی ادامه داد: با وجود کارکردهای ارزشمند این سامانه، با چالشهایی نیز مواجه هستیم که بخشی از آن به حجم بالای گزارشها و محدودیت منابع انسانی و تمرکز مأموران مالیاتی بازمیگردد. بسیاری از گزارشهای ثبتشده کلی، ناقص یا غیرقابل اتکا هستند و در برخی موارد به تخلفات خرد مربوط میشوند؛ برای مثال گزارشهایی درباره عدم استفاده یک پزشک از کارتخوان. هرچند این تخلفات نیز اهمیت دارند و باید پیگیری شوند، اما حجم بالای این نوع گزارشها میتواند تمرکز مأموران را از پروندههای مهم و کلان منحرف کند.
سخنگوی سازمان امور مالیاتی با اشاره به تجربه سالهای ابتدایی راهاندازی سامانه گفت: در مقطعی، حدود ۶ هزار رکورد اطلاعاتی صرفاً درباره پزشکان در سامانه ثبت شده بود، در حالی که مأموران مالیاتی همزمان درگیر رسیدگی به پروندههای مهم و ویژه هستند و اولویت اصلی ما شناسایی «دانهدرشتها» و پروندههای کلان بوده است.
موحدی بکنظر تأکید کرد: تمرکز بیش از حد بر تخلفات خرد، آن هم در شرایط محدودیت نیروی انسانی و منابع، میتواند اثربخشی رسیدگی به پروندههای بزرگ را کاهش دهد. این موضوع به معنای بیاهمیت بودن تخلفات کوچک نیست، بلکه نشاندهنده ضرورت مدیریت و اولویتبندی صحیح است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر، بازنگری در فرآیند سامانه سوتزنی در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار دارد. هدف از این بازنگری، طبقهبندی بهتر گزارشها، بازطراحی دستهبندیها و دریافت اطلاعات دقیقتر و کاربردیتر از گزارشگران است تا در آینده بتوان از این سامانه به شکلی مؤثرتر و اثربخشتر استفاده کرد.
