آمار پنج‌ماهه گمرک ایران نشان‌دهنده کاهش ۶ درصدی ارزش صادرات غیرنفتی در سال ۱۴۰۴ است، در حالی که ارزش واردات همچنان از صادرات پیشی گرفته و کسری تجاری ۲.۱ میلیارد دلاری را رقم زده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این روند می‌تواند فشار بر ذخایر ارزی و ثبات بازار ارز را افزایش دهد.

روند صعودی تجارت در منطقه آزاد قشم ادامه دارد؛ صادرات از واردات پیشی گرفت و تراز تجاری این منطقه در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ با رشد ۱۷ درصدی به بیش از ۳۶ میلیون دلار رسید؛ رقمی که پیام روشنی برای سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی دارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال ۸۳ تا کنون تراز تجاری کشور بدون احتساب تجارت‌های نفتی، همواره منفی بوده است. به‌طوری‌که، کسری تجاری از سال ۸۳ تا ۹۱ بیش از ۱۵ میلیارد دلار بوده است. منفی‌ترین تراز تجاری ۸ ماهه نیز در سال ۸۷ ثبت شده که بیش از ۲۵ میلیارد دلار بوده است. از آنجایی که در اواسط دهه ۸۰ قیمت نفت افزایش پیدا کرد، در این دوره درآمد نفتی ایران به طور قابل توجهی افزایش یافت. از آنجایی که حجم بسیاری از صادرات نفتی بوده، این مسئله ممکن است بر تراز تجاری غیر نفتی نیز تاثیر گذاشته باشد. زیرا از سال ۸۳ تا ۸۹ حجم صادرات غیر نفتی کشور در ۸ ماهه ابتدایی سال به طور میانگین ۱۰ میلیارد دلار و حجم واردات حدود ۳۰ میلیارد دلار بوده است.

محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک کشور، در جلسه‌ای که در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، اعلام کرد که مقایسه صادرات و واردات از ابتدای سال جاری تا ۲۰ مهر نشان می‌دهد که تراز تجاری کشور، بدون احتساب نفت، منفی ۷ میلیارد دلار است. اکنون این سؤال مطرح می‌شود که دلیل منفی شدن تراز تجاری کشور چیست و چگونه می‌توان این مشکل را حل کرد؟

حسین سلاح ورزی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: در سال ۱۴۰۲ فرصت‌هایی برای تقویت صادرات غیرنفتی ایران وجود داشت؛ از جمله این فرصت‌ها افزایش قیمت ارز در کشور بود، این اتفاق می‌توانست صادرات را برای بازرگانان ایرانی توجیه‌پذیرتر کند و همچنین بروز جنگ میان روسیه و اوکراین می‌توانست به تقویت حضور برخی کالاهای ایرانی در بازار روسیه بینجامد اما سیاست‌های تجاری و ارزی کشور فرصت بهره‌برداری حداکثری از این فرصت‌ها را از بازرگانان بخش خصوصی گرفت.

در هشت سال فعالیت دولت یازدهم و دوازدهم، ارتباط تجاری ایران با خیلی از کشورها محدود شد بخصوص در سال‌های ۱۳۹۷ تا نیمه اول ۱۴۰۰ فعالان اقتصادی امکان صادرات به کشورهای همسایه را تا حد قابل توجهی از دست داده بودند.

در گزارشی، وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد که تجارت خارجی کشور در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. او اظهار داشت: در این سه ماه، مجموع تجارت خارجی کشور به حدود ۴۰ میلیارد رسیده است که نشانگر روند افزایشی در مقایسه با سال قبل است.

این برای دومین‌باری است که در ۵ ماهه اخیر، رقم صادرات نفت و میعانات گازی به کل صادرات اضافه می‌شود تا به نوعی تراز تجاری «مثبت شود.» اولین‌بار در دی ماه سال گذشته بود که این «بدعت» عجیب و غریب رونمایی شد.

مجیدرضا حریری گفت: در سال ۲۰۲۳ میلادی روابط ایران و چین رشد ۳۰ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۲ تجربه کرد و این رشد ۳۰ درصدی در دو ماه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی (ژانویه و فوریه) که تاکنون آمار آن منتشر شده نیز نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۳ برقرار است.

رضوانی‌فر، شاخص‌های مهم آماری تجارت خارجی کشور در سال گذشته را در ۴۰ نکته به شرح زیر بیان کرد.

لاهوتی گفت: در یک دهه گذشته این بزرگ‌ترین تراز منفی شکل گرفته میان صادرات و واردات کشور بوده است.

اداره آمار ترکیه اعلام کرد که تجارت بین ایران و ترکیه در اولین ماه سال جاری با رشد ۲ درصدی، به مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار رسید.

کارشناسان بر این باورند که تخصیص ارز ارزان به واردات، به‌جز اینکه زمینه فساد را فراهم می‌کند، موجب می‌شود تا سیاستگذار برای ردیابی هزینه‌کرد آن زمان و توان زیادی را صرف کند

علی بهادری جهرمی گفت: با احتساب صادرات در حوزه‌های انرژی، نفت و گمرک، تراز تجاری ما به شدت مثبت است و بسیار بیشتر از واردات، صادرات داریم.

تراز تجاری در ۸ ماه امسال به مقدار منفی ۱۰ میلیارد دلار بوده است و برخی از دلایل آن شامل متمرکز بودن سبد صادراتی، سیاست‌های داخلی در حوزه ارز، نرخ نیمایی و روش‌های برگشت ارز می‌باشد.

اداره آمار ترکیه اعلام کرد: صادرات ایران به این کشور در ۱۱ماهه ۲۰۲۲ با رشد ۲۴ درصدی به ۳٫۱ میلیارد دلار رسیده است.

دبیر کمیسیون واردکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج مجمع عالی واردات از آغاز صادرات برنج ایرانی به کشورهای عربی، آمریکایی و روسیه خبر داد و افزود: ورود به بازار صادراتی برنج از منظر ‌ارتباطات بین‌المللی و همچنین کیفیت و قیمت به مقدماتی نیاز دارد که خوشبختانه با ایجاد پایانه صادراتی برنج در مازندران قدم‌های اولیه برداشته شده است.

وزیر صمت وعده داده که تا پایان ۱۴۰۲ تراز تجاری مثبت می شود این در حالیست که آمار ۸ ماهه نشان می دهد عمده صادرات مواد اولیه ارزان و تراز تجاری با یک رکورد بیش از ۴ میلیارد دلار منفی بوده است.

کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در مزارشریف با انتشار توئیتی از افتتاح نمایندگی رسمی شرکت تراکتورسازی ایران در حوزه شمال افغانستان و ورود نخستین محموله به مزارشریف خبرداد.

در جریان سفر هیئت تجاری ایران به پاکستان، بر لزوم تدوین دستورالعمل دقیق و کارشناسی درباره اجرای تهاتر، تعیین تعرفه‌ها و اصلاح ارزش‌گذاری‌های انجام شده روی کالاهای ایرانی، تاکید شد.