شاخص کیفیت هوا به تفکیک مناطق در کلان‌شهر تهران امروز با قرار گرفتن روی عدد ۱۰۲ در وضعیت هوای ناسالم (نارنجی) قرار دارد.

اگر چه طبق گزارش‌ ها شاخص آلودگی هوا به لطف وزش باد به عدد ۱۱۴ رسیده است و از شرایط بحرانی فاصله گرفته، اما همچنان در وضعیت ناسالم برای گروه‌ های حساس قرار دارد. این موضوع نگرانی‌ هایی را برای سلامتی شهروندان به‌ ویژه افراد مبتلا به بیماری‌ های قلبی، ریوی، کودکان و سالمندان ایجاد کرده است.

اگرچه بارش باران و وزش باد موجب کاهش نسبی آلودگی هوا شد و شاخص آلودگی به عدد ۱۲۳ رسید، اما این شاخص همچنان در محدوده ناسالم برای گروه‌ های حساس قرار دارد. به این ترتیب، افراد در معرض خطر، از جمله کودکان، سالمندان و افرادی که دارای بیماری‌ های تنفسی هستند، باید احتیاط بیشتری به خرج دهند.

با توجه به آلودگی شدید هوای تهران، وزارت بهداشت نسبت به این موضوع هشدار داده است. رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت اعلام کرد که هوای تهران در حال حاضر در شرایط ناسالم برای تمامی گروه‌ها قرار دارد. وی توصیه کرد که گروه‌ های آسیب‌ پذیر از هرگونه فعالیت فیزیکی در فضای باز اجتناب کنند و سایر افراد نیز باید از فعالیت‌ های طولانی و سنگین خارج از منزل پرهیز کنند.

فردا با گذر امواج از تراز میانی جو در برخی نقاط واقع در دامنه‌های زاگرس واقع در جنوب غرب غرب همچنین در شمال غرب و دامنه‌های جنوبی البرز واقع در قزوین، البرز و تهران افزایش ابر وزش باد و رگبار پراکنده پیش‌بینی می‌شود.

اداره کل هواشناسی استان تهران اعلام کرده که آسمان تهران برای فردا (۱۶ دی‌ ماه) صاف همراه با وزش باد ملایم خواهد بود، اما از بعد از ظهر شاهد افزایش ابر خواهیم بود. حداقل دمای هوا ۱ درجه سانتی‌گراد و حداکثر دما نیز به ۹ درجه سانتی‌گراد خواهد رسید. این شرایط جوی، با توجه به کاهش وزش باد، احتمال ماندگاری آلاینده‌ ها را در لایه‌ های پایینی جو افزایش داده و ممکن است آلودگی هوا را تشدید کند.

بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران میانگین شاخص کیفیت هوای پایتخت هم‌اکنون بر روی عدد ۱۰۶ قرار گرفته و کیفیت هوای تهران برای گروه‌های حساس جامعه آلوده است.

روز گذشته، سازمان هواشناسی کشور نیز با انتشار گزارشی هشدار داد که در روزهای سه‌ شنبه و چهارشنبه شرایط آلودگی هوا در تهران وخیم‌ تر خواهد شد و شاخص آلودگی احتمالا به اوج خود می‌رسد. این وضعیت نگرانی‌های بسیاری را در میان شهروندان، به‌ویژه والدین دانش‌ آموزان، ایجاد کرده است. بر اساس پیش‌ بینی‌ ها، تداوم پایداری جو و نبود باد کافی برای پراکندگی آلاینده‌ ها، از دلایل اصلی تشدید آلودگی هوا در روزهای آتی عنوان شده است.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران، اعلام کرده که یگان جدیدی در شهرداری ایجاد خواهد شد که مسئولیت‌هایی مشابه حجاب‌بان‌ها را بر عهده خواهد داشت، اما تأکید کرده که در شهرداری تهران هیچ‌گونه حجاب‌بانی وجود ندارد. او افزود: «ما در نظر داریم یگان انتظامات خود را به‌طور تخصصی ساماندهی کنیم، همان‌طور که آتش‌نشان‌های خانم به‌طور ویژه آموزش دیده و مشغول به کار هستند، در حال تربیت یگان حفاظت ویژه خانم‌ها نیز هستیم.» زاکانی همچنین اشاره کرد که یکی از مکان‌هایی که این نیروها می‌توانند در آن به کار گرفته شوند، پارک‌های ویژه بانوان است که نیاز به یگان حفاظت دارند و می‌توان از این نیروها در آنجا استفاده کرد.

عامل اصلی آلودگی هوای تهران، منابع متحرک هستند که ۵۸ درصد از آلودگی را به خود اختصاص می‌دهند. این در حالی است که شهروندان پایتخت از ابتدای دی‌ماه هوای مناسبی را تجربه نکرده‌اند. به گفته یکی از اعضای سابق کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا، خودروهای دیزلی و موتورسیکلت‌ها تأثیر قابل توجهی در آلودگی هوای تهران دارند.

برای جبران ناترازی انرژی، دولت ابتدا سیاست قطع برق صنایع و سپس محدودسازی مصرف خانگی را در دستور کار قرار داد. اما به‌منظور کاهش فشار بر خانوارها و جلوگیری از قطعی برق گسترده در مناطق مسکونی، تصمیم به استفاده از سوخت جایگزین، یعنی مازوت، گرفت. این اقدام موقت، هرچند از قطعی برق منازل جلوگیری کرد، اما تبعات زیست‌محیطی سنگینی به همراه داشت. سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها باعث افزایش شدید آلاینده‌ها در هوا و تشدید بحران آلودگی شد. افزایش آلودگی هوا و پیامدهای آن، مانند کاهش کیفیت تنفس و افزایش بیماری‌های تنفسی، دولت را مجبور به توقف استفاده از مازوت کرد. با این حال، این تصمیم به معنای بازگشت به خاموشی‌های گسترده و تشدید فشار بر بخش خانگی و صنعتی بود.

وزارت بهداشت کشور نسبت به این وضعیت هوای شهر تهران هشدار داده و از مردم خواسته است که از قرار گرفتن در فضای باز به ویژه در ساعات اوج آلودگی خودداری کنند. همچنین از گروه‌ های حساس مانند کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و تنفسی خواسته شده است که در این شرایط از منزل خارج نشوند و فعالیت‌ های فیزیکی خود را محدود کنند.

«دولت و وزارت نیرو اعلام می‌کنند مازوت‌سوزی انجام نمی‌دهیم، اما از سوی دیگر پیگیر مصوبه سوزاندن ۵۰ میلیون لیتر مازوت در روز هستند در صورتی که در سال‌های قبل اوج مازوت‌سوزی ۳۲ میلیون لیتر بوده است، مازوتی در نیروگاه باید سوزانده شود که درصد SO ۲ آن زیر ۸ دهم درصد باشد، اما اکنون این رقم ۳.۵ درصد است یعنی به ازای هر یک میلیون لیتر ۳۵ میلیون لیتر SO ۲ می‌سوزانیم بعبارت دیگر بیش از ۱۵۰ تن مازوت به خورد مردم می‌دهیم.»

احتمال غیرحضوری شدن مدارس و تعطیلی ادارات و دانشگاه‌های تهران قوت گرفته است. از آنجا که گروه‌ های حساس جامعه، مانند کودکان و سالمندان، در برابر آلاینده‌ها آسیب‌پذیرتر هستند، بسیاری از مسئولان به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است آموزش‌ها به صورت آنلاین برگزار شود تا از تماس مستقیم با آلودگی هوا جلوگیری شود. به همین دلیل، طرح تعطیلی مدارس و ادارات برای کاهش مشکلات بهداشتی و جلوگیری از آسیب به سلامت افراد در حال بررسی است.

با توجه به پیش‌ بینی‌ ها و ماندگاری هوای سرد در شهر تهران، احتمال غیرحضوری شدن مدارس، دانشگاه‌ ها و همچنین ادارات در تهران در روز دوشنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۳ وجود دارد.

در حال حاضر، سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران شاخص آلودگی را ۱۴۲ اعلام کرده و وضعیت هوا را برای گروه‌های حساس «ناسالم» ارزیابی کرده است. این شاخص با رنگ نارنجی نمایش داده می‌شود. بر اساس جدول رنگ‌بندی شرکت کنترل کیفیت هوا، ایستگاه‌های سبز رنگ نشان‌دهنده شرایط «پاک»، زرد رنگ شرایط «قابل قبول»، نارنجی رنگ شرایط «ناسالم برای گروه‌های حساس»، قرمز رنگ شرایط «ناسالم برای تمامی گروه‌های سنی»، بنفش رنگ شرایط «بسیار ناسالم» و قهوه‌ای رنگ شرایط «خطرناک» هستند.

با کاهش آلودگی هوا، فردا مدارس و ادارات تهران تعطیل نیستند.به دلیل اینکه میزان آلایندگی در تهران پایین آمده است و از طرفی هم‌اکنون در شمال شهر تهران بارندگی و برف شروع شده، به احتمال زیاد میزان آلایندگی به سطح قابل ملاحظه‌ای در پایتخت کاهش خواهد یافت.

آلودگی هوا به وجود ذرات، گازها یا مواد شیمیایی مضر در جو گفته می‌شود که می‌توانند سلامت انسان‌ها، حیوانات، گیاهان و حتی محیط زیست را تهدید کنند. این آلودگی می‌تواند ناشی از منابع مختلفی مانند خودروها، صنایع، کشاورزی، سوزاندن سوخت‌های فسیلی، و فعالیت‌های طبیعی مثل آتش‌سوزی‌های جنگلی باشد. چند روزی است که شهر های بزرگ و صنعتی کشور به شدت درگیر آلودگی هوا هستند.

آلودگی هوا در تمام شهرهای بزرگ کشورمان به‌ویژه در نیمه دوم سال مشکل نگران‌کننده‌ای است، مشکلی که می‌توان با استفاده از راهکارهایی نظیر استفاده از رژیم غذایی مناسب، تاثیر آن را کم کرد. شاید عجیب به‌نظر برسد که چطور می‌شود کنترل آلودگی هوا به خورد و خوراک مربوط باشد!؟

وضعیت آلودگی هوا در منطقه ۱۹ تهران به وضعیت بنفش رسیده است و شاخص عدد ۲۲۱ را نشان می دهد.