وزیر اقتصاد ارمنستان با اعلام درخواست رسمی این کشور برای واردات گاز مایع از ایران، از تلاش برای تنوع‌بخشی به تأمین‌کنندگان و کاهش قیمت سوخت خبر داد. این اقدام در کنار پروژه‌های مشترک برقی، نویدبخش فصل جدیدی در روابط اقتصادی تهران و ایروان است.

با افتتاح طرح ملی ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ در جنوب استان ایلام، ایران نه‌تنها از هدررفت سالانه ۷۰۰ میلیون دلار گازهای همراه جلوگیری کرد، بلکه با خاموشی مشعل‌ها، گامی بلند در مسیر حفاظت از محیط زیست و ایجاد اشتغال برداشت. رئیس‌جمهور در مراسم بهره‌برداری این طرح، بر حمایت همه‌جانبه دولت و استفاده از نیروهای بومی تأکید کرد و این پروژه را نمادی از خودباوری ملی دانست.

هر سال حدود ۳۰ میلیارد دلار انرژی در ایران دود می‌شود؛ ثروتی که می‌توانست توسعه پارس جنوبی را تکمیل کند، پروژه‌های گازی را نجات دهد و حتی صنعت برق را متحول سازد. اما به جای بهره‌گیری از این گنج داخلی، دولت همچنان چشم به سرمایه‌گذاران خارجی دوخته است.

پروژه کریدور زنگزور، با حمایت آمریکا و اسرائیل، نه‌تنها اتصال آذربایجان به نخجوان را تقویت می‌کند، بلکه با حذف مسیرهای عبوری از خاک ایران، نفوذ تهران در معادلات ترانزیتی و ژئوپولیتیکی منطقه را به حاشیه می‌راند. تحلیلگران هشدار می‌دهند که این پروژه، هرچند در کوتاه‌مدت اثر اقتصادی محدودی دارد، اما در بلندمدت می‌تواند جایگاه ایران را در بازار انرژی و ترانزیت منطقه تضعیف کند.

محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت ایران، در دیدار با زیاد فاضل، وزیر برق عراق، از پیشرفت مذاکرات برای حل مسائل مربوط به حجم صادرات گاز و تسویه مطالبات مالی خبر داد. وی اعلام کرد که به‌زودی هر دو موضوع کمیت صادرات گاز به عراق و دریافت مطالبات گازی نهایی خواهد شد.

این روزها بازار گاز طبیعی جهان در حال تجربه تحولات بزرگی است؛ ایران در سال ۲۰۲۴ با کاهش ۳۰ درصدی صادرات گاز مواجه شده و روسیه هم که زمانی بزرگ‌ترین صادرکننده بود، صادراتش را به شدت کاهش داده است. در مقابل، آمریکا و قطر با رشد قابل توجه صادرات، جایگاه خود را در بازار جهانی مستحکم‌تر کرده‌اند. این تغییرات، چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی برای کشورهای صادرکننده و مصرف‌کننده به وجود آورده است.

در جریان جنگ ۱۲ روزه تلاش رژیم صهیونیستی برای مختل ساختن صنعت نفت و گاز ایران جدی‌تر از همیشه دنبال شد. اما چرا این حوزه، اولویت اصلی دشمن بود و صنعت نفت و گاز چه تاثیر اساسی بر اقتصاد دارد.

وقتی که موشک‌ها خاموش شدند، این صنعت نفت و گاز بود که صدای پیروزی را فریاد زد. حملات اخیر رژیم صهیونیستی نه‌تنها نتوانست اقتصاد ایران را فلج کند، بلکه قدرت تاب‌آوری زیرساخت‌های انرژی کشور را به رخ جهانیان کشید.

درحالی‌که بازار انرژی منطقه پرآشوب‌تر از همیشه است، آغاز صادرات گاز از پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی نویدبخش رونق اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی کشور شد.

در دل آب‌های کم‌عمق و استراتژیک شمال خلیج فارس، میدانی نهفته است که نه‌تنها گنجینه‌ای عظیم از گاز طبیعی و نفت خام را در خود جای داده، بلکه به نمادی از کشمکش‌های پیچیده ژئوپلیتیکی، حقوقی و اقتصادی میان سه قدرت منطقه‌ای—ایران، کویت و عربستان سعودی—تبدیل شده است. میدان گازی آرش، که در کشورهای عربی با نام «الدره» شناخته می‌شود، صحنه‌ای بی‌صدا اما پرتلاطم از منازعات تاریخی، رقابت‌های انرژی‌محور و چالش‌های دیپلماتیکی است که می‌تواند سرنوشت امنیت و همکاری در خلیج فارس را تحت تأثیر قرار دهد. ذخایر سرشار این میدان، در کنار موقعیت جغرافیایی حساسی که در مرزهای دریایی مورد مناقشه قرار دارد، آن را به موضوعی داغ در معادلات منطقه‌ای تبدیل کرده است—موضوعی که از یک‌سو امید به توسعه اقتصادی را زنده می‌کند و از سوی دیگر، سایه‌ای از بحران و تشدید تنش‌ها را بر منطقه می‌افکند. آیا میدان آرش فرصتی برای همکاری است یا جرقه‌ای برای تقابل؟ پاسخ به این پرسش، آزمونی جدی برای بلوغ دیپلماسی انرژی در خاورمیانه خواهد بود.

خاورمیانه با بهره‌مندی از بخش عمده‌ای از ذخایر نفت و گاز جهان، نقشی محوری در معادلات جهانی انرژی ایفا می‌کند. با این حال، یکی از چالش‌برانگیزترین ابعاد این موضوع، سهم واقعی مردم از درآمدهای حاصل از فروش منابع طبیعی است. از آن‌جا که کشورهای این منطقه از نظر جمعیت با یکدیگر تفاوت‌های چشمگیری دارند، تحلیل دقیق این مسئله تنها با در نظر گرفتن شاخص سرانه درآمد امکان‌پذیر است. این رویکرد کمک می‌کند تا تصویر شفاف‌تری از میزان بهره‌مندی هر شهروند از ثروت‌های زیرزمینی کشورش ترسیم شود و توزیع عادلانه درآمدهای نفتی و گازی مورد ارزیابی قرار گیرد.

سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران، یک استراتژی قوی با هدف وارد آوردن بیشترین فشار اقتصادی و دیپلماتیک بر تهران به منظور تغییر رفتار در مسائل مختلف، به‌ویژه در حوزه‌های هسته‌ای، منطقه‌ای و برنامه موشکی محسوب می شود. این سیاست به‌ویژه در زمینه تحریم‌ها بر اقتصاد ایران تأثیرات عمیقی گذاشته و هدف آن تضعیف ایران و محدود کردن نفوذ این کشور در منطقه است.

یک کارشناس ارشد انرژی می‌گوید ایران با دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز، در صورت رفع تحریم‌ها و اجرای پروژه‌های کلیدی مانند فشارافزایی در پارس جنوبی، می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان گاز جهان تبدیل شود. اما بدون سرمایه‌گذاری و دسترسی به تجهیزات و دانش فنی روز دنیا، بحران ناترازی گاز هر سال وخیم‌تر خواهد شد و حتی تولید ناخالص ملی نیز کاهش می‌یابد.

قرارداد ۱۷میلیارد دلاری فشارافزایی میدان گازی پارس‌جنوبی برای نجات ایران از بحران ناترازی گاز و بنزین در حضور مسعود پزشکیان به امضا رسید.

ایران قصد آغاز صادرات گاز به هند را دارد. به گفته مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران، برای تسهیل این فرایند نیاز به حل چالش‌های تاریخی میان هند و پاکستان به عنوان کشور واسطه است.

حجت الله میرزایی ، معاون وزیر سابق کار در بیانیه ای در مورد کسری نیاز مصرفی گاز در زمستان و تعطیلی کارخانه ها سخن گفته است.

مدیرعامل شرکت ملی گاز گفت: براساس توافق ایران و عراق کارگروهی متشکل از کارشناسان دو طرف روی موضوع فروش گاز به نیروگاه‌های بغداد کار کنند تا پیش از پایان سال میلادی این قرارداد تمدید شود.