سال آبی جاری با کم‌بارشی بی‌سابقه، ایران را با یکی از خشک‌ترین سال‌های خود مواجه کرده و ضرورت تأمین حق‌آبه کشور از رودخانه هیرمند بیش از پیش آشکار شده است. با وجود تعهد افغانستان به تحویل ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب به ایران، تنها حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب به چاه‌نیمه‌های کشور رسیده است؛ موضوعی که نشان‌دهنده نقض آشکار معاهده هیرمند است. محمد جوانبخت، معاون وزیر نیرو، تأکید کرد که پیگیری حق‌آبه ایران یک فرایند مستمر و جدی است و در سال آبی جدید تلاش‌ها برای احقاق حقوق کشور شدت خواهد گرفت، تا کابل ملزم به اجرای تعهدات بین‌المللی خود شود.

رود هیرمند برای ایران، به‌ویژه مردم سیستان، حکم شریان حیاتی را دارد. این رودخانه که سرچشمه آن در افغانستان قرار دارد، اصلی‌ترین منبع تأمین آب برای کشاورزی، شرب و زیست‌بوم در شمال استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود. در سال ۱۳۵۱، معاهده‌ای میان ایران و افغانستان به امضا رسید که مطابق آن، افغانستان موظف شد سالانه ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب به ایران تحویل دهد. این معاهده، حاصل مذاکرات چندجانبه و فنی بود و قرار بود به اختلافات دیرینه دو کشور درباره هیرمند پایان دهد.

درحالی که بارها طالبان علت عدم رهاسازی حق‌آبه ایران از رودخانه هیرمند را خشکسالی و کاهش بارندگی اعلام کرده‌اند و در هفته‌های گذشته برای چندمین بار به مسئولین کشورمان قول دادند که دیگر آب را به گودزره منحرف نکنند اما بازهم خلاف وعده هایشان عمل کردند.

معاون حقوقی رئیس جمهور گفت: درباره موضوع حق آبه هیرمند گزارش حقوقی را کامل آماده کردیم و برای رئیس جمهور و وزارت نیرو ارسال کردیم و کاملا حق ما در این قضیه روشن است.

در روزهای اخیر مناقشه بین ایران و حکومت طالبان در افغانستان بر سر حق‌آبه شدت بیشتری پیدا کرده است؛ مناقشه‌ای که سابقه‌ای به وسعت چنددهه دارد و معلوم نیست شرایط فعلی، اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند یا به حل آن نزدیک‌تر خواهد کرد.

مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی وزارت نیرو با بیان اینکه متاسفانه در دو سال گذشته سال آبی ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در یکسال اول ۳۲ میلیون و در سال آبی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ بیست و هفت میلیون متر مکعب عملا آب به ایران وارد شد، گفت: یعنی فاصله معنی داری با حقابه دارد، امسال هشت ماه اول سال آبی جاری کمتر از یک میلیون مکعب آب دریافت کردیم و عملاً علی رغم اینکه آب پشت سد کجکی بارندگی و همه شرایط مناسب بوده ما عملا حقابه دریافت نکردیم.

بیانیه شب گذشته افغانستان در خصوص اظهارات رئیس جمهور ایران درباره حقابه ایران از هیرمند با واکنش انتقادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روبرو شد.

سخنگوی امارت اسلامی اعلامیه طالبان در مورد اظهارت رئیس جمهور کشورمان درباره حقآبه هیرمند را منتشر کرد.

نماینده مردم زابل در مجلس روز دوشنبه با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ملاقات و درباره مسائل حوزه انتخابیه از جمله افزایش روند مهاجرت و پیش‌بینی بروز فاجعه انسانی در استان سیستان و بلوچستان گفت‌وگو کرد.