همکاری با کشورهای همسایه به‌عنوان یکی از محورهای کلیدی سیاست خارجی می‌تواند نقش مهمی در توسعه و پایداری اقتصادی کشور ایفا کند. ایجاد توافقات دوجانبه اقتصادی، امکان افزایش تبادلات تجاری، سرمایه‌گذاری مشترک و توسعه زیرساخت‌ها را فراهم می‌کند و به بهبود تراز تجاری و رونق تولید داخلی کمک می‌نماید.

بازگشایی مسیر راه‌آهن قفقاز از جلفا، نه‌تنها تکمیل‌کننده کریدور شمال–جنوب است، بلکه تهدید مسیر زنگزور را نیز خنثی کرده و ایران را به‌عنوان یک نقطه کلیدی به شبکه حمل‌ونقل میانی و کریدور شرق–غرب متصل می‌کند.

کریدور زنگزور که به‌عنوان یکی از مسیرهای مهم ترانزیتی در قفقاز جنوبی مطرح شده، می‌تواند جایگاه ژئوپلیتیک ایران را تحت تأثیر قرار دهد. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه خود، در صورت بهره‌گیری صحیح از این کریدور، قادر خواهد بود حلقه ارتباطی میان شرق و غرب را تقویت کرده و نقش پررنگ‌تری در شبکه‌های حمل‌ونقل منطقه‌ای و جهانی ایفا کند.

صادرات فناوری اطلاعات می‌تواند به‌عنوان یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی برای ایران عمل کند. این حوزه برخلاف صنایع سنتی، نیاز چندانی به منابع طبیعی ندارد و عمدتاً بر پایه دانش، مهارت و نوآوری شکل می‌گیرد. از این رو، توسعه صادرات خدمات و محصولات IT می‌تواند به افزایش درآمدهای غیرنفتی کشور کمک کرده و جایگزینی مطمئن برای کاهش وابستگی به نفت باشد.

اگرچه داده‌ها گواه کوچک بودن اقتصاد ارمنستان است اما این کشور برای ایران، حکم دروازه ورود ایران به بازار EAEU را دارد. درحال حاضر، اقتصاد ایران سهمی حدودا ۲.۸ درصدی از بازار ارمنستان دارد.

وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که در جریان مذاکرات اخیر، ایران و ارمنستان به توافقات تازه‌ای دست یافته‌اند که هدف اصلی آن رفع موانع موجود در حوزه ترانزیت، کاهش مشکلات مرتبط با عوارض کامیون‌ها و همچنین پیشبرد پروژه توسعه کریدور ریلی خلیج فارس ـ دریای سیاه است. این توافقات می‌تواند نقطه عطفی در همکاری‌های حمل‌ونقلی دو کشور و تقویت جایگاه ایران در شبکه‌های ترانزیتی منطقه باشد.

«کریدور زنگزور» گذرگاهی استراتژیک به طول ۴۳ کیلومتر است که در تاریخ هشتم آگوست امسال، با میانجی‌گری ایالات متحده، میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان مورد توافق قرار گرفت. این مسیر حیاتی، منطقه خودمختار نخجوان را به شهر باکو، پایتخت آذربایجان، متصل می‌کند و نقش مهمی در تسهیل حمل‌ونقل و ترانزیت کالا در منطقه ایفا می‌نماید.

انعقاد تفاهمنامه و توافقات میان ایران و کشورهای همسایه در حوزه راه و مسکن، یکی از مسیرهای مهم توسعه و ارتقای زیرساخت‌های ملی به شمار می‌رود. این همکاری‌ها علاوه بر تقویت روابط سیاسی و اقتصادی، می‌تواند بستری برای انتقال دانش، فناوری و تجربه‌های موفق در زمینه ساخت‌وساز و حمل‌ونقل ایجاد کند.

پس از حدود چهل سال کشمکش و تنش‌های مداوم، سرانجام ارمنستان و آذربایجان در اقدامی تاریخی و با وساطت مستقیم ایالات متحده، به توافقی دست یافتند که می‌تواند نقطه پایانی بر جنگ فرسایشی بر سر منطقه ناگورنو-قره‌باغ باشد. این توافق در کاخ سفید و طی مراسمی رسمی با حضور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، امضا شد. آمریکا با این میانجیگری نه‌تنها نقشی کلیدی در آرام‌سازی قفقاز جنوبی ایفا کرد، بلکه توانست از میزان نفوذ سنتی روسیه در این منطقه بکاهد و جایگاه خود را به‌عنوان بازیگری مؤثر در تحولات قفقاز تقویت نماید.

طرح واگذاری کنترل کریدور راهبردی «زنگزور» به یک شرکت آمریکایی، نخستین نشانه علنی از حمایت رسمی دولت ترامپ از حضور پررنگ‌تر ایالات متحده در تحولات ژئوپلیتیکی قفقاز به شمار می‌آید. این اقدام نه‌تنها یک تصمیم اقتصادی یا قراردادی ساده نیست، بلکه در دل خود پیام آشکاری از عزم واشنگتن برای ایفای نقش مستقیم در روندهای امنیتی، اقتصادی و راهبردی این منطقه حساس دارد؛ منطقه‌ای که در سال‌های اخیر به عرصه رقابت فزاینده میان بازیگران بزرگی چون روسیه، ایران، ترکیه و کشورهای غربی تبدیل شده است.

در حال سپری کردن آخرین روزهای سال ۱۴۰۳ هستیم و هنوز کشور با ناتزازی های مختلف، افزایش افسار گسیخته قیمت کالاها و ناامیدی در خصوص آینده بازارهای مالی دست و پنجه نرم می کند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی از احتمال رشد ناگهانی نرخ دلار پیش از نوروز ۱۴۰۴ سخن به میان می آورند. همه این موارد در حالی رخ می دهد که بسیاری از کشورهای همسایه در حال ربودن گوی سبقت از گربه مغموم خاورمیانه هستند.

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اعلام خبر رشد ۹ درصدی تجارت دریابرد ایران در مقایسه با سال گذشته، بر لزوم همکاری های بیشتر با کشور ارمنستان در حوزه دریایی و بندری تاکید کرد.

به منظور اجرایی کردن توافقات به دست آمده با مقامات کشور ارمنستان برای تامین ۱۰۰ هزار نیروی کار مورد نیاز این کشور که در سفر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به ارمنستان در اسفندماه سال گذشته صورت گرفت، نشست مشترک معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار با سفیر کشور ارمنستان در ایران جهت تسریع و تسهیل در اعزام نیروی کار ایرانی برگزار شد.

سفیر جدید ایران در ارمنستان با بیان اینکه ارمنستان به واسطه عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دروازه ورود ایران به یک بازار ۲۰۰ میلیونی نفری است، گفت: این توان و ظرفیت در تولیدکنندگان داخل ایران هست که در این بازار حرفی برای گفتن داشته باشند.

تیر ماه سال گذشته بود که ایران و ارمنستان تفاهم‌نامه‌ای در راستای احداث شهرک مشترک صنعتی به امضا رساندند. اکنون که بیش از ۱۰ ماه از این تفاهم‌ می‌گذرد، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ارمنستان می‌گوید که فعلاً خبری از تشکیل این شهرک نیست. با این حال گویا ارمنستان درصدد است به ایرانی‌ها زمین واگذار کند.