دولت چهاردهم در آستانه اجرای یکی از جنجالی‌ترین تصمیمات اقتصادی سال ۱۴۰۴ است: حذف یارانه نقدی ۲۷ میلیون نفر از دهک‌های بالای درآمدی. اما تأخیر ۵ ماهه در اجرای این قانون و ابهام در آیین‌نامه‌ها، نگرانی‌هایی را برای خانوارها به وجود آورده است. آیا یارانه شما هم در خطر حذف است؟ با این گزارش همراه باشید تا از جزئیات این تصمیم و راه‌های جلوگیری از حذف غیرمنصفانه یارانه مطلع شوید.

در حالی که دولت پزشکیان قصد دارد یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی را تا شهریور ۱۴۰۴ حذف کند، پرسش‌های جدی درباره به‌روز بودن داده‌های دهک‌بندی و تأثیر این سیاست بر عدالت اجتماعی مطرح است. آیا این تصمیم، بدون بازنگری دقیق، به تشدید نابرابری‌ها منجر خواهد شد؟

احمد میدری، وزیر کار، از حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی معادل حدود ۲۵ میلیون نفر در شهریور ماه خبر داد. به گفته او، این اقدام در راستای اصلاح نظام یارانه‌ای و تمرکز منابع بر اقشار کم‌درآمد انجام خواهد شد.

دهک‌بندی یارانه‌ها؛ ناکارآمدی گذشته، آینده‌ای شفاف؟ دو شاخص ساده می‌توانند هزاران میلیارد تومان صرفه‌جویی را به ارمغان بیاورند.

در حالی‌که معیشت میلیون‌ها ایرانی هر روز سخت‌تر می‌شود و یارانه نقدی برای بسیاری به‌عنوان تنها نقطه اتکای مالی باقی مانده، اظهارات اخیر رئیس مجلس درباره حذف این یارانه‌ها، موجی از نگرانی و ناامیدی را در جامعه به‌راه انداخته است. طرح جایگزین کالابرگ که قرار است به‌جای پرداخت نقدی اجرا شود، هنوز با ابهامات اجرایی، کسری منابع و دهک‌بندی‌های ناعادلانه دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ وضعیتی که ممکن است بیش از آن‌که عدالت را محقق کند، فشار مضاعفی بر اقشار آسیب‌پذیر وارد سازد. در این میان، چالش‌های ساختاری، بدهی‌های پرداخت‌نشده نهادهای اقتصادی بزرگ، و ناهماهنگی میان نهادهای اجرایی، زنگ خطری جدی برای پایداری نظام یارانه‌ای کشور به صدا درآورده است.

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درباره پیشنهاد مجلس برای حذف یارانه سه دهک بالای جامعه و تقویت سبد معیشتی هفت دهک پایین‌تر توضیح داد. به گفته وی، حذف یارانه ۱۸ میلیون نفر در دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ تنها ۵ همت منابع مالی برای دولت آزاد می‌کند، در حالی که برای تأمین کالابرگ و کمک معیشتی هفت دهک دیگر، به ۲۵ همت بودجه نیاز است.

در راستای سیاست‌های عدالت‌محور دولت و الزامات قانون بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طرح حذف یارانه نقدی دهک‌های بالای درآمدی (دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰) را با جدیت دنبال می‌کند. این طرح که با هدف توزیع عادلانه منابع عمومی و حمایت از اقشار کم‌درآمد طراحی شده، تاکنون منجر به کاهش تعداد یارانه‌بگیران از ۲۰ میلیون به ۱۸ میلیون نفر شده است. با اجرای کامل این طرح، دولت انتظار دارد ماهانه حدود ۵ هزار میلیارد تومان منابع مالی آزاد کند که مستقیماً به طرح یارانه معیشتی کالابرگ اختصاص خواهد یافت.

با اظهارات اخیر وزیر کار درباره حذف یارانه سه دهک بالای جامعه، نگرانی‌ها درباره وضعیت دهک‌بندی خانوارها بالا گرفته است. بسیاری نمی‌دانند در کدام دهک قرار دارند و آیا مشمول قطع یارانه خواهند شد یا خیر. این گزارش راه‌های ساده و سریع برای بررسی دهک درآمدی و پیگیری یارانه‌ها را به شما نشان می‌دهد.

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از اجرای شیوه‌ای تازه در حذف یارانه و تغییر دهک‌بندی خبر داد و تأکید کرد که قبل از اعمال هرگونه تغییر، وضعیت یارانه‌بگیران به آنها اطلاع داده خواهد شد تا فرصت ثبت اعتراض داشته باشند.

چهارده سال پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، نظام یارانه‌ای ایران همچنان با چالش‌های جدی مواجه است. ارزش یارانه‌های نقدی از ۴۵ دلار در سال ۱۳۸۹ به حدود ۴.۵ دلار در سال ۱۴۰۴ سقوط کرده و کارشناسان از جمله وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان، با انتقاد از نبود شفافیت و فقر داده، خواستار بازطراحی این نظام برای حمایت هدفمند از اقشار کم‌درآمد هستند.

حذف یارانه نقدی 18 میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی در دستور کار دولت قرار دارد، اما منابع آزادشده تنها برای حمایت از یک‌سوم مشمولان کالابرگ کافی است. این تصمیم، نگرانی‌هایی درباره آینده معیشت دهک‌های پایین ایجاد کرده و وزارت رفاه را در برابر پرسش‌های جدی برای شفاف‌سازی قرار داده است.

در تصمیمی جسورانه، مجلس و دولت با حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی، گامی بزرگ برای تقویت معیشت اقشار کم‌درآمد برمی‌دارند. این طرح با هدف تأمین منابع مالی برای کالابرگ الکترونیکی، نویدبخش عدالت اجتماعی و کاهش فشار اقتصادی بر نیازمندان است.

در راستای اجرای عدالت اجتماعی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از راه‌اندازی سامانه‌ای جدید برای به‌روزرسانی اطلاعات خانوارها خبر داد. این سامانه با حذف یارانه سه دهک پردرآمد، منابع مالی را به تقویت معیشت دهک‌های پایین اختصاص خواهد داد تا گامی مؤثر در حمایت از اقشار کم‌درآمد بردارد.

اسناد نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از افرادی که سال‌هاست ایران را ترک کرده‌اند و حتی برخی در قالب اپوزیسیون علیه منافع ملی فعالیت می‌کنند، تا همین اواخر یارانه نقدی دریافت می‌کردند. این در حالی است که قانون حذف یارانه غیرمشمولان سال‌هاست تصویب شده، اما اجرای آن با تأخیر مواجه شده است.

با نزدیک شدن به پایان تیرماه ۱۴۰۴، میلیون‌ها خانوار ایرانی منتظر واریز یارانه نقدی هستند. اما آیا مانند ماه‌های گذشته، این بار هم شاهد واریز زودهنگام یارانه برای دهک‌های چهارم تا نهم خواهیم بود؟ در ادامه جزئیات زمان‌بندی و مبلغ یارانه‌ها را بررسی می‌کنیم.

سیاست‌های موسوم به «جراحی اقتصادی» با وعده بهبود معیشت و کاهش فساد، نه‌تنها گرهی از مشکلات اقتصاد ایران باز نکرد، بلکه با آزادسازی بی‌ضابطه قیمت‌ها و حذف یارانه‌ها، فشار تورم را بر دوش اقشار ضعیف جامعه دوچندان کرد و اقتصاد را به اسارت دلار و منافع گروه‌های خاص درآورد.

با گذشت بیش از یک سال از اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، امید بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد برای تداوم این حمایت معیشتی به یأس تبدیل شده است. طرحی که با وعده بهبود سفره مردم و تقویت قدرت خرید دهک‌های پایین آغاز شد، حالا در ایستگاه سوم متوقف مانده و قربانی کمبود منابع شده است. در حالی که مجلس بر لزوم تداوم این طرح پافشاری می‌کند، دولت از ناتوانی در تأمین بودجه سخن می‌گوید؛ همین اختلاف‌ها، میلیون‌ها ایرانی را در بلاتکلیفی نگه داشته است. از سوی دیگر، نظام پر ایراد دهک‌بندی که با کوچک‌ترین تغییر اقتصادی، یارانه را قطع می‌کند، خشم مردم را برانگیخته است. حالا معیشت مردم گروگان یک بودجه مبهم، تصمیمات ناکارآمد و وعده‌های نیمه‌تمام است؛ آیا دولت پزشکیان می‌تواند از این بن‌بست خارج شود؟

با نزدیک شدن به تابستان، موج جدید حذف یارانه نقدی در راه است؛ دولت طبق بودجه ۱۴۰۴ قصد دارد یارانه سه دهک پردرآمد را حذف کند. اکنون معیارهای دقیق حقوقی و مالی برای تشخیص حذف یارانه اعلام شده‌ است. چه کسانی در خطر حذف قرار دارند؟ جزئیات در ادامه آمده است.

علی بابایی کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، از اجرای قانون حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی خبر داد. این تصمیم که حدود ۲۴ میلیون نفر را شامل می‌شود، با هدف تخصیص بهینه منابع و حمایت از اقشار کم‌درآمد جامعه اتخاذ شده است.

دولت با هدف اجرای عدالت اقتصادی، شناسایی دهک‌های پردرآمد را آغاز کرده و این‌بار «درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان» ملاک اصلی حذف یارانه‌ها اعلام شده است؛ تصمیمی که می‌تواند میلیون‌ها خانوار را در تیررس حذف قرار دهد.