پس از احصا و شناسایی نیازها و مشکلات قانون پیشین چک، در سال ۱۳۹۷ قانون جدید چک توسط نمایندگان مجلس تدوین و به بانک مرکزی برای اجرا ابلاغ شد، در همین راستا بانک مرکزی اقدامات لازم در زمینه اجرای قانون جدید چک را به مورد اجرا گذاشته است، در زمینه اطلاع رسانی قانون جدید چک سوالات متداول راهنمای عملی مشتریان در این زمینه است که پاسخگوی سوالات و ابهامات مشتریان است.
با اجرای قانون جدید چک توسط بانک مرکزی و شبکه بانکی و اطلاعرسانی به موقع آن، تعداد زندانیان با جرم چک بلامحل از ۲۴۸۸ نفر در سال ۹۶ به ۱۱۳ نفر در ششماهه ۱۴۰۱ کاهش یافت.
روند چک های مبادله ای نشان می دهد در دومین ماه امسال سهم چک های برگشتی از کل معاملات در حدود ۹.۸ درصد بوده است. در بررسی استانی این آمارها مشاهده می شود استان های کهگیلویه و بویراحمد، کردستان و خراسان شمالی بدحساب ترین مناطق در این ماه از سال بوده اند.
اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در فروردین ماه سال ۱۴۰۱ حدود ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار فقره چک به ارزش حدود ۱۸۳ هزار میلیارد تومان مبادله شده است که تنها ۹.۱ درصد برگشت خوردند.
آمار بانک مرکزی درباره چکهای برگشتی در اولین ماه سال جاری نشان میدهد که در این ماه بیش از ۴۷۱ هزار فقره چک برگشت خورده که از نظر تعداد و مبلغ معادل ۲۴.۲ و ۳۷.۶ درصد کاهش داشته است.
طیبی؛ پژوهشگر پژوهشکده پولی و بانکی معتقد است، نیاز اصلی اصلاح سیستم بانکی است. مسدودسازی حسابهای بانکی راهکاری است که باید در شرایط مناسب اقتصادی اجرا شود. احتمالاً بانکهای خصوصی مثل شرایط و قوانین گذشته به دنبال تمکین نکردن باشند.
با توجه به اینکه میزان استفاده مردم از چکهای جدید، به میزان ۵۲ درصد از کل چکهای مبادلهشده رسیده است، ضرورت دارد شبکه بانکی به تعهد خود، یعنی ایجاد امکان ثبت و تأیید چک در سامانه صیاد به وسیله خودپردازها تا پایان سال، عمل کند.
آمار بانک مرکزی درباره چکهای برگشتی در دی ماه سال جاری نشان میدهد که در این ماه حدود ۵۵۳ هزار فقره چک برگشت خورده که از نظر تعداد و مبلغ معادل ۱.۶ و ۱۹.۶ درصد افزایش داشته است.
شاید برخلاف انتظار بانک مرکزی که تلاش میکند با جایگزینکردن چکهای جدید صیادی، به بحران چکهای برگشتخورده و ضربهزننده به شاخص اعتماد بازار پایان دهد.
در آبان ماه ۱۴۰۰ و در سراسر کشور ۷.۱ میلیون فقره چک به ارزش ۲۵۰.۵ هزار میلیارد تومان مبادلهشده که از این میان ۶۳۰ هزار فقره چک به ارزش ۳۰.۵ هزار میلیارد تومان برگشت خورده است.
بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد نقطه به نقطه چکهای مبادلهای از نظر تعداد و مبلغ در مهرماه منفی بوده است. این موضوع نشان میدهد که نسبت به مهرماه سال قبل از ابزار چک کمتر استفاده شده است.
با وجود سپری شدن حدود ۷ ماه از پایان تمامی مهلتهای مقرر قانون جدید چک اما همچنان برخی از مفاد این قانون اجرایی نشده و یا در صورت اجرا، اطلاعرسانی کافی در خصوص آن برای مردم صورت نگرفته است.
