داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد که روسیه در هفت ماه نخست ۲۰۲۴ با صادرات ۵.۶۹ میلیارد دلار گاز خط لوله به چین، رشد ۲۱.۳ درصدی را ثبت کرده و جایگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز این کشور تثبیت کرده است. این همکاری رو به رشد، نه‌تنها محور اصلی روابط اقتصادی مسکو و پکن است، بلکه به‌عنوان اهرمی ژئوپلیتیکی در برابر فشارهای غرب عمل می‌کند.

پروژه کریدور زنگزور، با حمایت آمریکا و اسرائیل، نه‌تنها اتصال آذربایجان به نخجوان را تقویت می‌کند، بلکه با حذف مسیرهای عبوری از خاک ایران، نفوذ تهران در معادلات ترانزیتی و ژئوپولیتیکی منطقه را به حاشیه می‌راند. تحلیلگران هشدار می‌دهند که این پروژه، هرچند در کوتاه‌مدت اثر اقتصادی محدودی دارد، اما در بلندمدت می‌تواند جایگاه ایران را در بازار انرژی و ترانزیت منطقه تضعیف کند.

ظرفیت ذخیره‌سازی گاز در میدان سراجه با تکمیل فاز دوم توسعه به ۱.۵میلیارد مترمکعب در سال و برداشت روزانه به ۱۵میلیون مترمکعب افزایش می‌یابد و تاب‌آوری شبکه گاز کشور درفصل سرد را تقویت می کند.

محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت ایران، در دیدار با زیاد فاضل، وزیر برق عراق، از پیشرفت مذاکرات برای حل مسائل مربوط به حجم صادرات گاز و تسویه مطالبات مالی خبر داد. وی اعلام کرد که به‌زودی هر دو موضوع کمیت صادرات گاز به عراق و دریافت مطالبات گازی نهایی خواهد شد.

رایزن بازرگانی ایران در ترکیه اعلام کرد در ۳ ماهه ۱۴۰۴ مبادلات تجاری ایران و ترکیه به بیش از ۲.۲ میلیارد دلار رسیده است.

با نزدیک شدن به پایان قرارداد ۲۵ ساله صادرات گاز ایران به ترکیه در سال ۲۰۲۶، چشم‌انداز این همکاری راهبردی با ابهاماتی جدی روبه‌روست. در شرایطی که رقبایی چون روسیه، آذربایجان و ترکمنستان برای تصاحب این بازار آماده‌اند، تصمیم تهران درباره تمدید یا بازطراحی قرارداد می‌تواند موقعیت ژئو‌انرژیکی ایران را در منطقه دگرگون کند.

بر اساس داده‌هایی که رویترز گردآوری کرده، صادرات گاز طبیعی روسیه به اتحادیه اروپا در ماه ژوئن با کاهش شدید ۱۸٫۳ درصدی نسبت به ماه قبل از آن روبه‌رو شده است.

این روزها بازار گاز طبیعی جهان در حال تجربه تحولات بزرگی است؛ ایران در سال ۲۰۲۴ با کاهش ۳۰ درصدی صادرات گاز مواجه شده و روسیه هم که زمانی بزرگ‌ترین صادرکننده بود، صادراتش را به شدت کاهش داده است. در مقابل، آمریکا و قطر با رشد قابل توجه صادرات، جایگاه خود را در بازار جهانی مستحکم‌تر کرده‌اند. این تغییرات، چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی برای کشورهای صادرکننده و مصرف‌کننده به وجود آورده است.

درحالی‌که بازار انرژی منطقه پرآشوب‌تر از همیشه است، آغاز صادرات گاز از پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی نویدبخش رونق اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی کشور شد.

وزیر انرژی ترکیه اعلام کرد که با وجود شرایط بی‌ثباتی منطقه‌ای، ایران به‌عنوان منبع مطمئن و اصلی، صادرات گاز به ترکیه را ادامه داده است.

رادیو ارتش اسرائیل به نقل از وزیر انرژی: صادرات گاز موقتا متوقف شده است.

وزارت برق عراق اعلام کرد به دلیل کاهش شدید واردات گاز از ایران، تولید برق این کشور حدود ۳۵۰۰ مگاوات کاهش یافته است.​

یک استاد دانشگاه با بیان اینکه بازسازی اعتماد از دست‌رفته در اقتصاد ایران دهه‌ها زمان می‌برد، هشدار داد که حتی با رفع تحریم‌ها، صنعت نفت و گاز کشور به‌دلیل نبود زیرساخت‌های شفاف و فقدان اعتماد سرمایه‌گذاران، نمی‌تواند به‌سرعت احیا شود.

توسعه منابع نفت و گاز خزر، اگرچه فرصتی راهبردی برای اقتصاد ایران به‌شمار می‌رود، اما با چالش‌هایی فنی، مالی و سیاسی جدی روبه‌روست. فریدون برکشلی، مدیر گروه مطالعات انرژی وین، معتقد است که ایران زمان زیادی برای بهره‌برداری از این منابع ندارد و در صورت تعلل، مخازن چالوس نیز به سرنوشت «ذخایر جامانده» دچار خواهند شد.

در پی توقف معافیت‌های تحریمی از سوی آمریکا برای واردات انرژی از ایران، عراق با یکی از جدی‌ترین بحران‌های انرژی دهه اخیر مواجه شده است؛ بحرانی که نه تنها زیرساخت‌های برق کشور را در آستانه فروپاشی قرار داده، بلکه زندگی میلیون‌ها عراقی را با خاموشی، گرانی و بیکاری تهدید می‌کند. وابستگی ۵۰ درصدی عراق به گاز ایران، نبود زیرساخت جایگزین و زمان‌بر بودن راهکارهای اضطراری، این بحران را به نقطه‌جوشی در مناسبات ژئوپلتیکی منطقه تبدیل کرده است.

سید حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به برگزاری انتخابات عراق در سال ۲۰۲۵ اظهار داشت که قطعی برق می‌تواند تأثیر منفی شدیدی بر دولت السودانی و احزاب شیعه این کشور داشته باشد. بنابراین، دولت عراق برای دریافت مجدد معافیت‌های آمریکا تلاش خواهد کرد. تجربه نشان داده که آمریکا برای جلوگیری از بروز بحران‌های امنیتی در عراق، ناگزیر به تمدید این معافیت‌ها خواهد بود.

ایران که روزگاری یکی از تأمین‌کنندگان اصلی گاز برای همسایگان خود بود، اکنون با چالش‌های جدی در حوزه صادرات انرژی مواجه شده است. افتتاح خط لوله گازی ایغدیر-نخجوان توسط رؤسای جمهور آذربایجان و ترکیه، جایگاه ایران را در تأمین گاز جمهوری خودمختار نخجوان تضعیف کرد و مسیر وابستگی این منطقه به گاز ایران را مسدود ساخت. این اقدام که از مدت‌ها قبل پیش‌بینی می‌شد، بخشی از سیاست کلان ترکیه برای کاهش نفوذ ایران در منطقه و گسترش اتصال سرزمینی جهان ترک به شمار می‌رود. درحالی‌که آنکارا و باکو به‌دنبال توسعه کریدورهای انرژی و ترانزیتی خود هستند، ایران با مشکلات متعددی ازجمله ناترازی تولید و مصرف گاز، تحریم‌ها، و کاهش سهم خود در بازارهای بین‌المللی روبه‌رو است. روند تدریجی حذف ایران از بازارهای صادراتی نه‌تنها باعث کاهش درآمدهای ارزی کشور می‌شود، بلکه پیامدهای ژئوپلیتیکی مهمی نیز به‌دنبال خواهد داشت. اکنون، با کاهش صادرات به ترکیه، ابهامات در قرارداد خط لوله صلح، و از دست رفتن بازار عراق و نخجوان، این پرسش مطرح است که آیا ایران می‌تواند در شرایط کنونی سیاست‌های مؤثری برای حفظ جایگاه خود در تجارت انرژی اتخاذ کند؟

معافیت ایران برای صادرات گاز و برق به عراق از ۸ مارس ۱۴۰۳ لغو شد همین مسئله موجب شد تا شب گذشته رئیس کمیسیون اقتصادی پارلمان عراق با کاردار سفارت آمریکا در بغداد گفتگو کند.

یک کارشناس حوزه انرژی گفت: در سال‌های اخیر، تبدیل شدن ایران به هاب گاز طبیعی در منطقه بارها مطرح شده و در دهه‌های گذشته، صادرات گاز ایران به اروپا جزء اهداف بلندمدت بوده است و اکنون در صورت اجرایی شدن واردات گاز ترکیه از ترکمنستان و وجود ظرفیت لازم در ایران؛ این امکان وجود خواهد داشت که گاز به اروپا برسد.

با افزایش قیمت گاز در اروپا، حجم صادرات گاز طبیعی به ۷ پایانه از آمریکا در این هفته به بالاترین سطح طی ۱۰ ماه گذشته رسید.