آنچه با خروج «نفتروس» بر سر پروژه‌های نفتی ایران می‌آید

باید مسیر سپردن پروژه‌ها را اصلاح کنیم و از نیمه کاره رها کردن پروژه‌ها توسط شرکت‌های خارجی درس بگیریم.

گسترش نیوز: خبر خروج «روس نفت» از ایران در روزنامه «ودموستی» روسیه ۲۱ آذر (۱۲ دسامبر) منتشر شد. بزرگترین شرکت تولید نفت روسیه، روس‌نفت، تصمیم‌گرفته است از ایران خارج شود و پروژه‌های مشترک احتمالی توسعه میادین نفت و گاز، است. خروج این شرکت روسی و نیمه کاره رها شدن پروژه‌ها نخستین بار نیست که در ایران اتفاق می‌افتد. این شرکت‌ها دلیل خروج خود تحریم‌های امریکا عنوان می‌کنند، باید قراردادهایی که با شرکت‌های نفتی خارجی بسته می‌شود، از تعهدات لازم و ضمانت‌های سفت و سختی برخوردار باشد تا در صورت خروج از پیمان، ضررهای احتمالی جبران شود.

تکلیف پروژه‌های نفتی ایران روشن نیست

محمدعلی خطیبی، کارشناس نفت و نماینده سابق ایران در اوپک در ارتباط خروج شرکت نفتی روسی در گفت‌وگو با « گسترش نیوز» اظهار کرد: خروج یک شرکت نفتی و نیمه کاره رها کردن پروژه‌ها یکی از موضوعاتی است که بارها در دوره‌های زمانی مختلف اتفاق افتاده است.

هزینه‌های کمتر، خروج راحت تر

وی در پاسخ به این پرسش که تکلیف پروژه‌های نیمه کاره نفتی چه می‌شود؟ گفت: قراردادها بسته به سرمایه و کار متفاوت است. بر اساس هر قراردادی که بین شرکت‌های مختلف بسته می‌شود، برای خروج و یا تخلف در مفاد قراردداد همواره یک جریمه و یا ضمانت نامه در نظر گرفته می‌شود. هر چه این ضمانت‌ها محکمتر و جریمه‌ها سنگین تر باشد احتمال اینکه شرکتی قبل از اتمام موعد قرارداد، از آن خارج شود کمتر است. در قرارداد بین ایران و شرکت «نفتروس» اطلاعات مشخصی در ارتباط با نحوه قراردادها، نوع و ضمانت‌های پایبندی به قرارداد وجود ندارد تا بتوان بر اساس آن ارزیابی درستی عنوان کرد. اما نکته مهم این است که هرچه خروج از یک قرارداد هزینه‌های کمتری داشته باشد، شرکت‌ها راحت‌تر از آن خارج می‌شوند.

خطیبی با اشاره به این موضوع که به طور معمول سهامداران شرکت‌های نفتی، از ملیت‌های مختلف هستند، گفت: هیات مدیره این شرکت‌ها برای اهداف کلی شرکت تصمیم می‌گیرد، اعضای این شرکت‌ها در امریکا، اروپا و سایر کشورهای جهان منافعی از جمله املاک، حساب‌های بانکی، تجارت دارند که با ادامه حضور در ایران، متضرر می‌شوند.

پیش تر فرآیند غلطی وجود داشت

وی در ادامه افزود: اجرای پروژه هایی که قرار بود توسط شرکت نفت روسی انجام شود به شرکت‌های داخلی واگذار می‌شود. پیش تر فرآیند غلطی وجود داشت و آن این بود که گزینه اول برای اجرای پروژه ها، شرکت‌های خارجی بود درحالی که برای اجرای پروژه‌های نفتی اول باید به شرکت‌های توانمند داخلی توجه کرد، باید مسیر سپردن پروژه‌ها را اصلاح کنیم و از نیمه کاره رها کردن پروژه‌ها توسط شرکت‌های خارجی درس بگیریم چرا که ریسک شرکت‌های داخلی پایین است.

تاثیر خروج شرکت « روسنفت » بر ایران

نماینده سابق ایران در اوپک در ارتباط با تاثیر خروج « روسنفت» از ایران بر روی منافع ایران گفت: روسنفت قرار بود، فناوری و سرمایه به ایران بیاورد اما با این خروج، منتفی شد. اما خروج این شرکت نفتی از ایران یک نقطه مثبت دارد و آن اینکه پروژه‌های نفتی به شرکت‌های توانمند داخلی سپرده می‌شود و اشتغالزایی برای جوانان ایرانی را به همراه دارد.

روند اجرای پروژه‌های بزرگ

وی در ادامه افزود: اجرای پروژه‌های بزرگ به این شکل است که وقتی یک پروژه بزرگ به شرکتی همچون روسنفت سپرده می‌شود، این شرکت پروژه را به پروژه‌های خرد تقسیم می‌کند و به شرکت‌های کوچک داخلی ایرانی می‌دهد و تنها نحوه اجرای پروژه را مدیریت می‌کند. فناوری نیز شرکت‌های خصوصی می‌توانند با سازکاری خاص آن را وارد کنند.

گفتنی است شرکت روسنِفت، شرکت نفت و گاز روس است، که ۶۹٫۵٪ درصد از سهام آن متعلق به دولت روسیه و ۱۹٫۷۵٪ درصد از سهام آن در اختیار شرکت بریتانیایی بی‌پی می‌باشد. دفتر مرکزی این شرکت، در منطقه بالچوگ، در نزدیکی کاخ کرملین، در شهر مسکو مستقر است.