FATF چگونه روی نرخ ارز اثر میگذارد؟
یک کارشناس اقتصادی ضمن تشریح تاثیر پرونده FATF بر نرخ ارز گفت: پیوند زدن این دو موضوع بهم یک خطای آشکار جناحی و ملی است.
گسترشنیوز : مجید شاکری در خصوص تاثیر پرونده FATF روی نرخ ارز، اظهارکرد: درحالحاضر با توجه به مکانیزم اجماع و حضور اسراییل، امریکا، شورای همکاری خلیجفارس و آرژانتین در داخل پلنری، سناریویی تحت این عنوان که ایران از بیانیه یا حتی از وضعیت تعلیق خارج شود و به یک عضو عادی در بیانیه تبدیل شود، روی میز نیست.
این کارشناس اقتصادی افزود: دو حالتی که در مقابل ما قرار دارد این است که ما یا «در وضعیت تعلیق باقی بمانیم» یا «به وضعیت اقدامات متقابل بازگردیم».
تغییر وضعیت پرونده FATF اثر فنی بر نرخ ارز ندارد چون به لحاظ اثر بر طرف عرصه ارز، تفاوت معناداری بین وضعیت اقدام متقابل(کانترمژر) و وضعیت تعلیق که در آن قرار داریم، وجود ندارد
وی تصریح کرد: این فرض از سوی برخی مطرح میشود که اگر ایران به وضعیت اقدامات متقابل(کانترمژر) بازگردد، یک کاهش جدی در دسترسیهای ما به ارز به خصوص در بازار حواله رخ خواهد داد و این مسئله به معنای یک وضعیت بدتر در طرف عرضه و نرخ بالاتر ارز است که این موضوع اثرات خود را بر انتظارات امروزی معامله گران بازار ارز میگذارد.
شاکری در پاسخ به این سوال که این فرض تا چه اندازه صحیح است، تاکید کرد: اگر از مکانیزم حقوقی پرونده که درحالحاضر ایران در بلک لیست قرار ندارد بگذریم، از لحاظ محتوایی، هیچ تفاوتی بین وضعیت تعلیق با وضعیت اقدام متقابل، در عمل وجود ندارد.
وی توضیح داد: سه دلیل برای این موضوع وجود دارد اول اینکه از همان بیانیه بوسان تا این بیانیه اکتبر، اشاره شده که اگر کسی با ایران کار میکند باید مباحث مطرح شده در توصیه ۱۹ را رعایت کند. درواقع علی رغم اینکه ما به لحاظ عنوانی از لیست سیاه خارج شدیم اما بسیاری از محتوای «وضعیت اقدامات متقابل» عملا بر ما اعمال میشود.
این تحلیلگر اقتصادی افزود: نکته دوم این است که در همه بیانیهها دوباره تاکید شده است که اگر با ایران کار میشود باید «شناخت همه جانبه مشتریان در هر تراکنش مالی» انجام شود؛ خود به خود در وضعیت تحریمی که ما قرار داریم و با توجه به جنس اقتصاد ما و نگرانیها و زمانبری که تحریمی بودن ما برای کسی که میخواهد شناخت همه جانبه ذی نفعان را انجام دهد، ایجاد میکند آن هم با توجه به تغییر استاندارد FATF، باعث میشود یا همکاری صورت نگیرد یا اگر بنا باشد کسی رعایت کند، خود لفظ عمل انجام شدنی نیست.
وی ادامه داد: نکته سوم این است که اگر ما بخواهیم «به واقع» اجزای اکشن پلن را اجرا کنیم بسیاری از مزایایی که امروز در چارچوب آن، دسترسی هایمان را در شرایط تحریمی بسیار سخت بازنگه داشتهایم از بین میرود و اطلاعاتی که حتی در رده صرافیها وجود دارد دچار مشکلات خواهد شد؛ در واقع با هر توجیهی که نگاه کنیم فارغ از اینکه ما چه کاری انجام میدهیم، اگر بنا باشد ما اکشن پلن را اجرایی کنیم، شدنی نیست.
شاکری با بیان اینکه وضعیت کنونی ما به لحاظ محتوایی با وضعیتی که تمام این مدت بودهایم به خصوص بعد از بازگشت تحریم ها، چندان با وضعیت اقدامات متقابل فرقی ندارد، گفت: نکته مهمتری که وجود دارد این است که اصلا در شرایط تحریمی، تحریم امریکا مهم تر است یا اینکه ما به وضعیت اقدامات متقابل برگردیم؟
وی افزود: در مقابل موضوع وضعیت اقدامات متقابل، عملا ضمانت اجرایی به آن معنا وجود ندارد. درست است که ریسک پولشویی بالاتر میرود و غیره اما این موضوع در مقابل ابزار فشار و ضمانت اجرایی که طرف امریکایی برای تحریمهای خود دارد اصلا چیزی نیست. درواقع طرف امریکایی یک ابزار مرکزی قدرتمند دارد که ابزار قطع دسترسی از چرخه دلار است و چنین ابزاری را FATF ندارد.
شاکری ادامه داد: اگر کسی تصمیم بگیرد با ایران کار کند، آنچه که بیش از هر چیزی بر انگیزههای این شخص اثر میگذارد، تحریمهای امریکا است نه موضوع FATF.
وی افزود: اگر ما تحریم نبودیم قطعا موضوع FATF و وضعیت اقدامات متقابل بسیار مهم محسوب میشد اما در شرایط تحریمی این پرونده چندان اهمیتی ندارد.
اگر پرونده FATF حل نشود، چین و روسیه با ما کار نمیکنند؟
این تحلیلگر اقتصادی گفت: شاید گفته شود چرا در این شرایط کشورهای همراه با ما همچون چین و روسیه اعلام کردهاند در صورت بازگشت ایران به وضعیت اقدامات متقابل، با ما کار نخواهند کرد و چرا اروپایی روی INSTEX و SPV تاکید میکنند؟ باید بگویم که پیش از این سیاستمداران ایرانی به صراحت میگفتند که اگر پرونده FATF حل نشود دیگر INSTEX کار نمیکند اما با توضیحاتی که داده شد عملا این ادعا پس گرفته شد.
وی ادامه داد: اما در خصوص چین، باید مسئلهای را مطرح کنم؛ ما در دوره قبلی تحریم ها، هم تحریم شورای امنیت، هم تحریم اروپا و هم تحریم امریکا بودیم و در وضعیت اقدامات متقابل FATF قرار داشتیم اما با چینیها کار میکردیم.
این کارشناس اقتصادی افزود: ممکن است گفته شود که درحالحاضر موضوع FATF گسترده شده است و به همین دلیل مواضع چین تغییر کرده است؛ ولی باید بگویم که حتی بعد از این تغییرات که از سال ۲۰۱۳ در FATF ایجاد شد هیچ مشکلی با چین نداشتیم تا اینکه به زمستان سال ۹۵ و موضوع ارز پتروشیمیها رسیدیم.
شاکری گفت: SPV یک نمونه بسیار ناقصالخلقهتر از بانک کانلون چین است که در دور قبلی تحریم برای ایران ایجاد شد؛ زیرا در کونلون، نوع تسویه بهتر و قوی تر از SPV یا INSTEX اروپاییهاست و اساسا ساخته شده است تا در شرایط «وضعیت اقدامات متقابل» بتواند کار کند. بنابراین به لحاظ فنی میبینیم که مقصود چینیها از بیان این مبحث با آنچه تصور شد، متفاوت است.
وی افزود: حتی امروز هم همه ابزارهای چینیها برای ادامه دادن شرایطشان متناسب با نیازهای ایران وجود دارد؛ چینیها یک لایه بندی نژادی دارند که مبادلات یوانی میتواند در مقابل ریسک هایی که امکان ایجادشان وجود دارد مقاومت کند.
مسئله چین با ایران چیست؟
شاکری با بیان اینکه موضوع FATF برای چینیها یک بهانه است، اظهارکرد: این جمله را چینیها به صراحت در زمستان سال ۹۵ گفتند که موضوع ما با ایران، به رفتار ایران بعد از برجام و بیاحترامی هایی که به رئیسجمهوری چین در تهران شد و قراردادهایی که در حوزه نفت و قطار نادیده گرفته شد، برمی گردد.
وی افزود: البته من نمیگویم که چین خوب بود؛ قطعا آنها هم به دنبال منافع خود بودند، اما قطعا ما یک فرصت استثنایی برای چندجانبه گرایی و برای کار با همه جهان اعم از چین، اروپا، امریکا، روسیه و هند را بعد از برجام با پس زدن پیشنهادات چین، از دست دادیم و آنها به صورت منطقی میگویند که چرا ما باید دوباره ریسک مسائل تحریمی با ایران را آن هم در شرایط جنگ تجاری بپذیریم.
اگر فرض کنیم که ما به «وضعیت اقدامات متقابل» بازگردیم اما بتوانیم به یک برنامه جدیدی برای همکاری با چین برسیم، بازگشت به آن وضعیت مهم نیست
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: بنابراین اگر فرض کنیم که ما به «وضعیت اقدامات متقابل» بازگردیم اما بتوانیم به یک برنامه جدیدی برای همکاری با چین برسیم، بازگشت به آن وضعیت مهم نیست.
وی ادامه داد: باز اگر ما در فضای تعلیق بمانیم اما نتوانیم یک برنامه جدید با طرف چینی ایجاد کنیم چندان فرقی نمیکند، چنانکه کانال بانک کونلون در زمانی متوقف است که ما در وضعیت اقدامات متقابل نیستیم.
شاکری با اشاره به روسیه، افزود: در مورد روسیه این موضوع قابل قبول تر است زیرا وضعیت تحریم روسیه فرق کرده است و همین طوری در ریسک پولشویی هستند، از این رو میگویند ما ریسکمان را بالا نمیبریم.
چرا تا این حد به FATF به عنوان یک عامل مسلط بر نرخ ارز نگاه میشود؟
وی اظهارکرد: اگر واقعا هیچ فرقی ندارد که در شرایط تحریمی، به وضعیت اقدامات متقابل بازگردیم یا خیر؛ و با پذیرش این موضوع که هیچ ربط فنی بین موضوع FATF و میزان عرضه ارز در وضعیت موجود با وضعیت اقدام متقابل وجود ندارد؛ پس چرا تا این حد به FATF به عنوان یک عامل مسلط بر نرخ ارز نگاه میشود؟
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: موضوع اولی که وجود دارد این است که ما مدتی است که پروندههای سیاست خارجی را با سیاست داخلی گره زدهایم و مسائل منافع ملی را در حد منافع جناحی پایین آوردهایم. در این راستا به عنوان یک سیاست، یکی از طرفها تصمیم گرفته که این مسئله را به نرخ ارز پیوند بزند و موفق هم شده است. اما این موضوع وطنخواهانه نیست و دود این خطای استراتژیک به چشم همه ایرانیان در قالب کاهش بلاوجه ارزش پول ملی میرود.
شاکری تصریح کرد: نکته دیگر این است که وقتی پروندهای با این پیچیدگی در داخل فضای افکار عمومی رها میشود و هیچ سیاست رسانهای برای آن وجود ندارد، زمینه برای سوءاستفاده فراهم میشود و اطلاعات در این موضوع با تصور اینکه مهم است به مشتاقان نیازمند برای پیشبینی آینده فروخته میشود.
وی تاکید کرد: درواقع پیوند زدن FATF به نرخ دلار خطای آشکار جناحی و ملی است. باید یاد بگیریم که پروندههای ملی به مسائل جناحی ارتباط ندارد.
منبع: خبرآنلاین
ارسال نظر