کارگران حتی از برگزاری یک دورهمی ساده شب یلدا محروم هستند؛ این را هم از زبان خودشان میشنویم و هم قیمتهای بازار تأیید میکند. طبق اعلام رئیس اتحادیه خشکبار و آجیلفروشان تهران، قیمت هر کیلوگرم آجیل شب یلدا در خردهفروشیها بسته به کیفیت بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. صدرالدین نیاورانی، عضو اتحادیه آجیل و خشکبار نیز گفته قیمت آجیل شب یلدا به کیلویی ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است.
قیمت میوه نیز سهم قابل توجهی از هزینههای سفره یلدایی دارد: هر کیلو انار ۶۰ تا ۲۰۰ هزار تومان، خرمالو ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان، هندوانه سبز ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان، نارنگی ۶۰ تا ۸۵ هزار تومان، کیوی ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان و پرتقال جنوب ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان. با این اوصاف، هزینه آجیل، میوه و شام شب یلدا برای یک خانواده چهار نفره چیزی بین ۴ تا ۵ میلیون تومان میشود؛ رقمی که برای خانوادههای بزرگتر، بهویژه بازنشستگان میزبان، چند برابر خواهد شد.
کوروش شریعتی، معلم پیمانی و فعال صنفی معلمان غیررسمی، میگوید: «حقوق یک معلم رسمی باسابقه ۲۹ سال نهایتاً ۲۵ تا ۲۶ میلیون تومان است. این بیشترین درآمدی است که یک معلم دارد و با این تورم، حتی معلمان رسمی هم از پس هزینههای زندگی برنمیآیند.»
او ادامه میدهد: «حقوق من با وجود مسئولیت معاونت مدرسه حدود ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است که پس از کسر بیمه، نهایتاً ۱۵ میلیون تومان باقی میماند. این مبلغ تا سوم یا پنجم ماه تمام میشود. حالا اگر بخواهم یک سفره یلدای ساده برای خانواده سه تا چهار نفره بچینم، باید ۳ تا ۵ میلیون تومان هزینه کنم؛ یعنی یک سوم حقوقم را صرف یک شب کنم.»
شریعتی تأکید میکند: «فرهنگیان از نظر اقتصادی جزو ضعیفترین اقشار جامعه هستند. نیروهای حقالتدریس و خرید خدمات حتی وضعیتی بدتر دارند؛ برخی ماهانه تنها ۹ میلیون تومان حقوق میگیرند که با این تورم، عملاً امکان اداره زندگی وجود ندارد.»
عبدالعظیم همایونی، فعال صنفی کارگران، میگوید: «حقوق کارگر کمتر از یک هفته دوام میآورد. اگر بخواهد حتی یک جشن ساده مثل شب یلدا برگزار کند، باید از جای دیگری بزند؛ ممکن است همین جشن ساده باعث شود اقساط بانکی عقب بیفتد.»
او ادامه میدهد: «برای یک خانواده چهار نفره در شهری مثل زنجان، سفره ساده شب یلدا حداقل ۶ تا ۷ میلیون تومان هزینه دارد. شکاف بین حقوق و تورم به حدی رسیده که حتی اگر حداقل دستمزد کارگر ۵۰ میلیون تومان باشد، باز هم زیر خط فقر قرار میگیرد.»
باقر، بازنشسته یک شرکت خصوصی، نیز روایت میکند: «خانواده بزرگ من ۱۵ نفره است و هزینه شب یلدا بین ۸ تا ۱۰ میلیون تومان میشود. مستمری و حقوق بازنشستگیام جمعاً ۳۰ میلیون تومان است؛ یعنی باید یک سوم حقوقم را خرج یک شب کنم. بازنشستگی قرار بود دوره آرامش باشد، اما امروز حتی برگزاری مراسم سنتی برای ما استرسآور شده است.»
علی، کارگر یک کارخانه در سیستان و بلوچستان، میگوید: «اینجا خیلی وقت است که دیگر مردم شب یلدایی نمیگیرند. خیلیها این رسم و رسوم را کنار گذاشتهاند. مردم از پس هزینههای ساده خورد و خوراک هم برنمیآیند چه برسد به شب یلدا.»
