طرح اقدام ملی مسکن، به نام مردم به کام شاغلان دولتی

طرح مسکن مهر از همان ابتدای آغاز به کار دولت یازدهم از طرف عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی وقت مورد انتقاد قرار گرفت و طرح مسکن اجتماعی به عنوان نسخه جایگزین مطرح شد؛ طرحی که البته به عمر دولت یازدهم نرسید و هنوز هم در پیچ و خم سیستم بوروکراسی منتج به اجرا نشده است.

گسترش‌نیوز: نهایتا دولت دوازدهم با توجه به نیاز مبرم به تولید مسکن تصمیم گرفت طرحی تحت عنوان «اقدام ملی مسکن» را با ثبت نام از جامعه هدف استارت بزند و تا پایان سال ۹۹، ۴۰۰ هزار واحد مسکونی تحویل متقاضیان دهد. «گسترش نیوز» در رابطه با نقاط ضعف و قوت این طرح سراغ سه تن از صاحب نظران صنعت ساختمان رفته و با آنها به گفت‌وگو نشسته است.

اقساط تسهیلات با درآمد مردم همخوانی ندارد

سید حسین افضلی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی به خبرنگار «گسترش نیور» گفت: در شرایط حاضر که مردم دچار مشکلات عدیده‌ای در تامین مسکن هستند، اجرای طرح اقدام ملی مسکن ضروری است و سایر دستگاه‌ها مانند قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی هم باید در بخش قانون‌گذاری به دولت کمک کنند. البته لازم است تجارب مسکن مهر چراغ راه اجرای این طرح باشد.

وی با بیان اینکه به نظر می‌رسد این طرح مطالعات و پژوهش‌های علمی لازم را در دولت سپری کرده است، افزود: نگاهی به ریزش ساختمان‌های مسکن مهر در زلزله کرمانشاه ایجاب می‌کند که از فناوری‌های نوین برای تولید مسکن استفاده کنیم.

افضلی خاطر نشان کرد: متاسفانه بانک مسکن نتوانسته به عنوان یک بانک حامی توسعه عمل کند و لازم است در طرح اقدام ملی سود تسهیلات را برای متقاضیان کاهش دهد. امروز تسهیلاتی که قرار است در اختیار متقاضیان قرار بگیرد، نمی‌تواند نرخ مسکن را پوشش دهد و از طرفی اقساط این تسهیلات با درآمد متقاضیان همخوانی ندارد. بنابراین باید ماموریت‌های این بانک بازتعریف شود.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بهتر است به جای پرداخت تسهیلات به افراد، این تسهیلات را به صورت کلان در اختیار شرکت‌های دارای صلاحیت قرار می‌دادند تا پروژه هایی نظیر شهرک اکباتان در قالب طرح اقدام ملی مسکن اجرا کنند و در اختیار متقاضیان قرار دهند. البته باید به گونه‌ای عمل کنیم که موانع ساخت‌وساز و ریسک سرمایه‌گذاری به حداقل برسد و از طرفی شرکت‌های خصولتی را به عنوان رقیب بخش خصوصی وارد پروژه‌ها نکنیم.

ورود به طرح برای انبوه سازان نمی‌صرفد

سید مجید نیک نژاد، رییس کمیسیون حقوقی و آیین نامه های کانون سراسری انبوه سازان مسکن و ساختمان نیز به خبرنگار «گسترش نیوز» گفت: اعتقاد دارم در این طرح مسائل مختلفی مانند اینکه چه کسی صلاحیت ساخت‌وساز دارد، دیده نشده است و بیم آن می‌رود که مسکن‌های این طرح همانند طرح مسکن مهر از کیفیت لازم برخوردار نباشند.

وی افزود: به نظر می‌رسد حاکمیت به این نتیجه رسیده که برای کارمندان دولت خانه بسازد نه عموم جامعه. چرا که می‌توان به وضوح رد پای تعاونی مسکن نهادهای مختلف را در طرح مشاهده کرد.در حالی که با توجه به اینکه بخش زیادی از مردم از حقوق و درآمد دولتی بی‌بهره هستند، باید در اولویت قرار می‌گرفتند. بنابراین به نظر می‌رسد «طرح اقدام دولتی» اسم بهتری برای این طرح باشد.

نیک نژاد با اشاره به اینکه در گذشته با تزریق ۴۵ هزار میلیارد تومانی دولت به طرح مسکن مهر مشکلات تورمی زیادی به بار آمد، اظهارکرد: متاسفانه امروز هم از طرح مسکن مهر عبرت نگرفته‌ایم و در حال ادامه همان سناریو هستیم. در حالی که دولت در شرایط حاضر می‌توانست سراغ بخش مسکن استیجاری برود و مشکلات قشر بیشتری از جامعه را مرتفع کند. به هر حال بیش از ۴۳ درصد جامعه را مستاجر‌ها تشکیل می­دهند.

وی با بیان اینکه طرح اقدام ملی مسکن برای انبوه سازان صرفه اقتصادی ندارد، گفت: دولت در قالب این طرح برای ساخت‌وساز هر متر مربع ساختمان ۱.۵ تا ۲.۵ میلیون تومان را در نظر گرفته است. این در حالی است که هزینه ساخت در ساختمان‌های این طرح رقمی به مراتب بالاتر از این عدد است و از طرفی سازنده در این گونه ساختمان‌ها باید مشاعات زیادی را با هزینه‌های بالا بسازد که عملا در زمان فروش جزء منراژ ساختمان و واحد مورد نظر به حساب نمی‌آیند.

عضو هیات مدیره کانون سراسری انبوه سازان مسکن و ساختمان کشور خاطر نشان کرد: آنچه دولت برای متقاضیان تعریف کرده صرفا هزینه ساخت است در حالی که در ادامه برای اینکه متقاضیان مالک عرصه (زمین) شوند، باید جداگانه به دولت پول بپردازند مگر اینکه دولت بخواهد زمین را رایگان به این متقاضیان واگذار کند که در این صورت باید گفت برای برخی افراد خواسته یا ناخواسته رانت ایجاد شده است.

تغییر محسوسی در بازار ایجاد نمی‌کند

حسن محتشم، عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران نیز به خبرنگار «گسترش نیوز» گفت: مقرر شده بر اساس این طرح ۴۰۰ هزار واحد مسکونی ظرف دو سال یعنی سال‌های ۹۸ و ۹۹ ساخته شود. حدود ۱۰۰ روز به پایان سال ۹۸ باقی مانده و به طور طبیعی باید ۲۰۰ هزار واحد تا پایان سال ساخته شود اما تاکنون حتی یک واحد هم تحویل نشده است. بنابراین روند اجرای طرح بسیار به کندی پیش می‌رود.

وی با بیان اینکه اگر طرحی در زمان مقرر اجرا نشود، کارایی خود را از دست می‌دهد، افزود: این تعداد واحد قطعا تا پایان سال ۹۹ وارد بازار نمی‌شود. از طرفی با توجه به اینکه سالانه به یک میلیون واحد مسکونی نیاز داریم و از طرفی با انباشت تقاضا در این بخش مواجه ایم، به نظر نمی‌رسد حتی با وجود ساخت ۴۰۰ هزار واحد در دوسال تغییرات محسوسی در نرخ مسکن ایجاد کند.

محتشم با بیان اینکه این طرح در شهرهای جدید اجرا می‌شود، خاطر نشان کرد: متاسفانه علیرغم اینکه دولت بر همکاری با انبوه سازان برای تولید مسکن تاکید می‌کند اما در بدنه اجرایی شاهد هماهنگی‌ها نیستیم و از طرفی موانع قانونی برای ورود انبوه سازان وجود دارد.

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران با بیان اینکه طرح اقدام ملی نمی‌تواند دهک‌های ضعیف جامعه را صاحب خانه کند، گفت: معتقدم به جای این طرح، دولت می‌توانست با همکاری شهرداری‌ها در قالب طرح جامع مسکن واحد‌های کوچک متراژ کمتر از ۵۰ متر با حداقل مشاعات و بدون پارکینگ بسازد و با نرخ متعادل در اختیار مردم قرار دهد.

گفت‌وگو: سید سجاد موسوی