پدیده های عجیب پایتخت / از پشت بام خوابی تا زندگی در یک کانکس

همزمان با افزایش افسار گسیخته قیمت مسکن در پایتخت عده‌ای از افراد به پشت بام خوابی روی آوردند و عده‌ای دیگر زندگی خود را در کانکس‌های کوچک بنا کردند. شاید زندگی در کانکس برای یک فرد مجرد چندان ناپسند نباشد که هست؛ اما زندگی در کانکس کوچک، برای یک خانواده بسیار سخت و دشوار است.

افزایش جمعیت و بیکاری

همزمان با افزایش جمعیت تهران و همچنین بیکاری و بالا رفتن هزینه‌ها، آن دسته از افراد که توان اجاره خانه یا اجاره کانکس را ندارند، مجبور می‌شوند که پشت بام را اجاره کنند و زندگی خود را در پشت بام یک واحد مسکونی ادامه دهند. البته این امر فقط در تابستان امکان‌پذیر است و با آمدن فصل سرما، زندگی برایشان سخت تر و دشوار تر می‌شود.

ماجرای پشت بام خوابی، از جایی آغاز شد که در چند آگهی در فضای مجازی اعلام شده بود که چادرهایی برای سکونت شبانه، بر روی پشت بام‌ها و به ازای هر شب ۵۰ هزار تومان اجاره داده می‌شود. این خبر از آن جهت مهم و دارای اهمیت بود که اجاره چادر در پشت بام‌های تهران می‌توانست نمادی باشد از وضعیت بحرانی مستاجرانی که جیب‌های آنها خالی است و دیگر جایی در خانه‌های خالی تهران ندارند و به ناچار برای آنکه بتوانند سرکارشان حاضر شوند و به زندگی‌شان ادامه دهند، برای سر کردن شب‌ها به پشت بام‌ها پناه برده‌اند.

این خبر، سر و صداهای بسیاری کرد و با وجود فضای مجازی و قدرت رسانه بود که مردم متوجه شدند تا چنین پدیده‌ای در شهر وجود دارد. پدیده‌ای دردناک که متاسفانه همچنان هم شاهد این ماجرا هستیم. البته تعداد بوم خوابی کم‌تر شده است اما همچنان خانواده‌های کمی پشت بام خواب هستند.

خبر پشت بام خوابی آنقدر در فضای مجازی گسترده شد تا بالاخره یکی از اعضای مجلس شورای اسلامی، نسبت به این ماجرا واکنش نشان دارد. اسماعیل حسین زهی عضو کمیسیون عمران مجلس در بخشی از صحبت هایش گفت: اخیرا در رسانه خواندم مردم به دلیل نا توانی در پرداخت کرایه خانه به سمت خانه‌های اشتراکی رفته و چند خانواده در کنار هم زندگی کرده و اجاره را پرداخت می‌کنند، یا اخباری در خصوص پشت بام خوابی منتشر شده که به هیچ عنوان شایسته و زیبنده مردم کشورمان نیست.

کانکس خوابی در پایتخت

هنوز بحث پشت بام خوابی بسیار داغ بود که سر و کله کانکس خوابی از راه رسید. این کانکس‌ها یا توسط خود افراد خریداری می‌شوند و یا افرادی آنها را اجاره می‌دهند. باتوجه به افزایش نرخ مسکن، عده بسیاری از خانوارها، مجبور می‌شوند به ناچار، در کانکس‌های کوچک زندگی کنند. برای شست و شوی لباس و یک استحمام راحت دچار مشکل شوند و اگر تعداد آنها زیاد باشد، شب را به سختی می‌خوابند.

بعد از کمی تحقیقات در باره بحث کانکس خوابی متوجه شدیم که تقاضا برای خرید کانکس نسبت به ۴ یا ۵ ماه گذشته ۲ برابر شده است و در بین خریداران کسانی هم وجود دارند که آنها را برای سکونت می‌خواهند. نرخ این کانکس‌ها از شروع سال، ۷ تا ۱۰ درصد بالا رفته است. کانکس هایی که برای سکونت انتخاب می‌شوند نرخ مشخصی ندارند و درواقع هر شخص هر چقدر که زورش برسد کانکس را به فروش می‌رساند.

اما عده دیگری هم هستند که این کانکس‌ها را اجاره می‌کنند. طبق مشاهدات عینی، معمولا در حاشیه شهر و یا در مناطقی که وسعت بالایی دارند و در واقع بیابان محسوب می‌شوند، تعداد بالایی کانکس مشاهده شده است که متوجه تردد افراد در این کانکس‌ها شدیم. بعد از گذشت زمانی کوتاه، بچه‌ها از کانکس‌ها بیرون آمدند و مشغول بازی در محیط‌های اطراف شدند. متوجه شدیم که در داخل این کانکس ها، خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که به ناچار و به دلیل بالا بودن نرخ اجاره مسکن، مجبور به تحمل زندگی در محیط کانکس هستند. چنین پدیده‌ای برای ایران که یک کشور سرمایه دار محسوب می‌شود، جالب نیست که هیچ، بسیار دردناک است. باوجود آنکه از شروع پدیده کانکس خوابی زمان زیادی گذشته است اما همچنان شاهد آن هستیم که خانوار‌های بسیاری زندگی خود را در این کانکس‌ها بنا کرده‌اند.

خوابیدن در اتوبوس و ماشین

اما یکی دیگر از این مشکلات که نه تنها در تهران بلکه در تمام شهر‌ها وجود دارد، بحث ماشین خوابی یا اتوبوس خوابی است. ابتدا به بحث اتوبوس خوابی بپردازیم. چندی پیش، دیده شده بود که افرادی، ‌شب‌ها در اتوبوس‌های شهرداری می‌خوابند و هنگامی که صبح از راه می‌رسد اتوبوس را ترک می‌کنند و مبلغ اندکی را به راننده اتوبوس می‌دهند. این افراد کسانی بودند که جا و مکان نداشتند و یا بیشتر آنها درگیر بیماری اعتیاد بودند. این مشکل اتوبوس خوابی به سرعت برطرف شد و الان دیگر شاهد این پدیده نیستیم.

اما ماشین خوابی که مدتی است در تهران، شاهد آن هستیم بنا به دلایلی اتفاق می‌افتد. یکی از دلایل ماشین خوابی این است که همراه‌های بیمار در مقابل بیمارستان‌ها و به ویژه بیمارستان کودکان تهران، جایی برای ماندن پیدا نمی‌کنند و مجبور می‌شوند، شب‌ خود را در ماشین سپری کنند. یکی دیگر از این دلایل، افرادی هستند که از اطراف تهران به پایتخت آمده‌اند و در تاکسی‌های اینترنتی فعالیت دارند. برای همین مجبور می‌شوند شب‌ها در ماشین بمانند. اصولا این افراد ۲۵ روز در تهران هستند و ۵ روز دیگر را به شهر خودشان بر می‌گردند. عده‌ای دیگر هم هستند که با خوابیدن در ماشین درآمد کسب می‌کنند. برای مثال در مقابل ادارات مهم که رفت و آمد بسیار بالایی دارد پارک می‌کنند تا صبح بتوانند جای پارک خود را بفروشند. عده‌ای دیگر نیز به دلیل عدم توانایی در اجاره مسکن، مجبور هستند تا شب‌ها را در خودرو خود سپری کنند.

اما خانه‌های اشتراکی چیست و چرا خانه‌های اشتراکی در کشورمان رواج پیدا کرده است؟ معمولا این خانه‌ها بیشتر در میان دانشجویان رواج دارد و افرادی که برای تحصیل به شهر دیگر آمده اند، به دلیل بالا بودن اجاره خانه، به دنبال کسی هستند که با آنها هم خانه شود و درواقع، مبلغ اجاره نصف شود. این روزها، چنین ماجرایی بیشتر در میان خانواده‌ها رواج پیدا کرده است. خانواده هایی که خانه‌های قدیمی و ویلایی را پیدا می‌کنند و چند خانواده در آنجا جمع شده و با هم زندگی می‌کنند. معمولا خانه‌های ویلایی قدیمی، اتاق‌های زیادی دارد و هر خانواده می‌تواند در داخل یک اتاق زندگی را ادامه دهد. یا اینکه بسیار شنیده شده است که اگر تنها یک اتاق داشته باشد، افراد با کشیدن پرده وسط اتاق، بین ۲ خانواده را ازهم جدا می‌کنند.

کارتن خوابی، یکی دیگر از مشکلات کلانشهر‌ها به ویژه پایتخت است. شاید برایتان این‌طور جا افتاده باشد که کارتن خوابی فقط مخصوص افراد معتاد است. اما باید گفت که اینطور نیست. افراد زیادی وجود دارند که به دلیل نبود سرپناه و نداشتن پول کافی برای اجاره یک خانه، مجبور می‌شوند شب را تا سحر در پارک سپری کنند. افزایش هزینه‌ها و همچنین بالا بودن اجاره خانه، سبب شده است تا عده‌ای مجبور شوند به جای فرش از کارتن استفاده کنند و سقف بالای سرشان هم آسمان باشد. دلیل عمده کارتن خواب شدن افراد به مهاجرت برمی‌گردد. به حاشیه رانده شدن افراد به دلیل فقر و سپس رفتن این افراد از حاشیه‌ها به کنار پل، جوی، پارک و گوشه‌های خیابان به دلیل مشکلات اقتصادی و نبود امکانات، کارتن خوابی را به امری رایج در گوشه و کنار شهرهای بزرگ تبدیل کرد.