۵ قدرت اروپایی از ایران نرفتند؛ غافلگیری بزرگ برای کارشناسان
داده‌های گمرک ایران نشان می‌دهد که در بازه زمانی مورد بررسی، بیش از ۲۸ میلیارد دلار کالا وارد کشور شده که کالاهای اساسی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. امارات متحده عربی و چین به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکنندگان به ایران معرفی شده‌اند، در حالی که حضور پررنگ پنج کشور اروپایی در میان ۱۰ شریک تجاری اصلی، نگرانی‌هایی درباره تأثیر مکانیسم ماشه بر تجارت خارجی ایران ایجاد کرده است. جزئیات این آمار و تحلیل شرکای تجاری ایران را در ادامه بخوانید.
بر اساس داده‌های گمرک ایران، در بازه زمانی مورد بررسی، ارزش کل واردات کشور به بیش از ۲۸ میلیارد دلار رسید. در این میان، کالاهای اساسی به‌عنوان اولویت اصلی دولت، بیشترین سهم را از این حجم واردات به خود اختصاص داده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده تمرکز دولت بر تأمین و ذخیره‌سازی کالاهای ضروری برای حفظ امنیت غذایی و اقتصادی کشور است.
۱۰ کشور برتر صادرکننده به ایران
آمار گمرک حاکی از آن است که ۱۰ کشور برتر صادرکننده کالا به ایران شامل ترکیبی برابر از کشورهای آسیایی و اروپایی است. این کشورها به ترتیب عبارت‌اند از:
۱. امارات متحده عربی
۲. چین
۳. ترکیه
۴. هند
۵. آلمان
۶. روسیه
۷. هلند
۸. هنگ‌کنگ
۹. عمان
۱۰. سوئیس
امارات متحده عربی؛ شاهراه تجاری ایران
امارات متحده عربی با صادرات ۸ میلیارد و ۷۱۸ میلیون دلار کالا (معادل ۶ میلیون تن) در صدر فهرست صادرکنندگان به ایران قرار دارد. فعالان اقتصادی امارات را به‌عنوان یکی از پایگاه‌های اصلی صادراتی و شاهراه تجاری به بسیاری از کشورها می‌دانند. بخش عمده کالاهای وارداتی ایران از طریق این کشور تأمین می‌شود، هرچند این روند هزینه‌های واردکنندگان را افزایش می‌دهد. با توجه به شرایط موجود، واردکنندگان ناچار به استفاده از این مسیر تجاری هستند.
چین؛ جایگاه دوم با صادرات کلان
چین با صادرات ۷ میلیارد و ۶۱۶ میلیون دلار کالا (معادل ۲ میلیون و ۲۶۴ هزار تن) جایگاه دوم را حفظ کرده است. این کشور همچنان یکی از شرکای تجاری کلیدی ایران باقی مانده و نقش مهمی در تأمین کالاهای وارداتی ایفا می‌کند.
ترکیه؛ سومین صادرکننده بزرگ
ترکیه با ۴ میلیارد و ۳۸۲ میلیون دلار صادرات (معادل ۳ میلیون و ۵۶۳ هزار تن) در رتبه سوم قرار دارد. این کشور به دلیل نزدیکی جغرافیایی و روابط تجاری پایدار، یکی از تأمین‌کنندگان مهم کالاهای ایران است.
هند و آلمان؛ رتبه‌های بعدی
هند با صادرات بیش از یک میلیارد دلار (۹۳۳ هزار تن) در جایگاه چهارم و آلمان با ۸۶۸ میلیون دلار (۱ میلیون و ۲۵۳ هزار تن) در رتبه پنجم قرار دارند. حضور آلمان در این فهرست، نشان‌دهنده نقش پررنگ کشورهای اروپایی در تجارت با ایران است.
سایر کشورها؛ روسیه، هلند، هنگ‌کنگ، عمان و سوئیس
-
روسیه با ۶۷۲ میلیون دلار صادرات (۱ میلیون و ۲۵۳ هزار تن) در رتبه ششم قرار دارد.
-
هلند با ۵۶۷ میلیون دلار (بیش از ۱ میلیون تن) در جایگاه هفتم است.
-
هنگ‌کنگ با ۴۸۱ میلیون دلار و عمان با ۴۶۱ میلیون دلار به ترتیب در رتبه‌های هشتم و نهم قرار دارند.
-
سوئیس با ۳۹۹ میلیون دلار (۷۰۹ هزار تن) فهرست ۱۰ کشور برتر را تکمیل می‌کند. این کشور توانسته جایگاه خود را در میان صادرکنندگان به ایران حفظ کند.
حضور پررنگ کشورهای اروپایی و نگرانی‌های مکانیسم ماشه
نکته قابل‌توجه در این آمار، حضور پنج کشور اروپایی (آلمان، هلند، سوئیس و دو کشور دیگر) در میان ۱۰ صادرکننده برتر به ایران است. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که فعالان اقتصادی نگرانند با اجرای مکانیسم ماشه، کشورهای اروپایی از فهرست شرکای تجاری ایران حذف شوند. چنین اتفاقی می‌تواند کیک تجاری ایران را کوچک‌تر کرده و کشور را به جست‌وجوی شرکای جایگزین وادارد.
چشم‌انداز تجارت خارجی ایران
با توجه به وابستگی ایران به امارات به‌عنوان شاهراه تجاری و حضور پررنگ کشورهای آسیایی و اروپایی در فهرست شرکای تجاری، آینده تجارت خارجی ایران در گرو مدیریت هوشمندانه روابط بین‌المللی و یافتن راه‌های جدید برای کاهش هزینه‌های وارداتی است. در شرایطی که کالاهای اساسی همچنان اولویت اصلی دولت هستند، حفظ تنوع در شرکای تجاری و تقویت زیرساخت‌های تجاری می‌تواند به پایداری اقتصاد کشور کمک کند.
