فرصت طلایی برای تهران؛ ایران به یک شرط قلب ترانزیت خاورمیانه می‌شود
ایران با توسعه زیرساخت‌های کریدور شمال–جنوب و همکاری با کشورهای متحد، در آستانه تبدیل شدن به هاب تجاری منطقه‌ای است؛ مسیری که هم هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد و هم فرصت‌های اقتصادی و شغلی بی‌سابقه‌ای برای کشور فراهم می‌کند.
ایران با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود می‌تواند پل ارتباطی میان شمال و جنوب قاره آسیا باشد. توسعه زیرساخت‌های کریدور شمال–جنوب، شامل شبکه ریلی، جاده‌ای و بنادر، فرصتی منحصر به فرد برای افزایش تبادلات تجاری با کشورهای همسایه و متحد فراهم می‌کند. این کریدور نه تنها مسیر حمل‌ونقل کالا را کوتاه‌تر و سریع‌تر می‌کند، بلکه هزینه‌های لجستیک و ترانزیت را کاهش داده و رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی را در بازارهای جهانی ارتقا می‌دهد.
با تقویت این کریدور، ایران می‌تواند نقش کلیدی در ترانزیت کالا از کشورهای حوزه خلیج فارس و هند به روسیه و کشورهای حوزه اوراسیا ایفا کند. این مسیر اقتصادی جایگزین برای مسیرهای طولانی و پرهزینه شمال اروپا و کانال سوئز به شمار می‌رود و با افزایش حجم تجارت، فرصت‌های شغلی در صنایع حمل‌ونقل و لجستیک داخلی ایجاد می‌شود.
همکاری با کشورهای متحد، از جمله روسیه، هند و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، باعث تقویت ثبات و پیش‌بینی‌پذیری جریان‌های تجاری می‌شود. این همکاری‌ها می‌تواند به شکل توافقات ترجیحی تجاری، هماهنگی زیرساخت‌های لجستیکی و حتی سرمایه‌گذاری مشترک در توسعه بنادر و شبکه‌های ریلی باشد. مزیت دیگر این همکاری، کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی ناشی از نوسانات جهانی و فشارهای تحریمی است.
همکاری منطقه‌ای؛ کلید بهره‌برداری حداکثری
افزون بر این، همکاری منطقه‌ای، امکان افزایش صادرات غیرنفتی ایران را فراهم می‌کند. با اتصال صنایع داخلی به شبکه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، تولیدکنندگان قادر خواهند بود محصولات خود را سریع‌تر و با هزینه کمتر به بازارهای هدف برسانند. این روند به ارتقای کیفیت محصولات و رقابت‌پذیری آنها در بازارهای خارجی نیز کمک خواهد کرد.
زیرساخت‌های کریدور شمال–جنوب همچنین فرصت توسعه شهرک‌های صنعتی و لجستیکی در طول مسیر را ایجاد می‌کنند. مراکز توزیع، انبارهای مدرن و پایانه‌های حمل‌ونقل چندمنظوره می‌توانند به محورهای توسعه اقتصادی تبدیل شوند و باعث افزایش سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در مناطق کمتر توسعه‌یافته شوند.
یکی دیگر از مزایای این کریدور، افزایش انعطاف‌پذیری اقتصادی ایران در شرایط بحران‌های جهانی است. با وجود مسیرهای جایگزین و شبکه‌های ارتباطی گسترده، ایران می‌تواند جریان تجارت خارجی خود را مدیریت کرده و وابستگی به مسیرهای محدود بین‌المللی را کاهش دهد. این ویژگی برای کشورهایی که تحت فشار تحریم یا محدودیت‌های اقتصادی قرار دارند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
در نهایت، توسعه کریدور شمال–جنوب و همکاری با کشورهای متحد نه تنها یک پروژه حمل‌ونقلی است، بلکه فرصتی برای تحکیم جایگاه ایران به عنوان هاب تجاری منطقه‌ای، افزایش رفاه اجتماعی، ایجاد شغل و تقویت اقتصاد ملی محسوب می‌شود. این مسیر می‌تواند ایران را از نظر اقتصادی قدرتمندتر و از نظر ژئوپلیتیکی تاثیرگذارتر کند.
نقش کلیدی ایران در کریدور جدید جاده ابریشم
جمهوری اسلامی ایران با توسعه زیرساخت‌های کریدور شمال–جنوب و همکاری با هند، روسیه و همسایگان نقش محوری خود در جاده ابریشم نوین و ترانزیت منطقه‌ای را تقویت می‌کند.
راه‌آهن چابهار–زاهدان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ترانزیتی کشور طبق برنامه طی شش ماه آینده تکمیل می‌شود؛ طرحی که به‌عنوان حلقه اتصال جنوب ایران به آسیای میانه و مسیر کریدور شمال–جنوب، نقش‌آفرینی بندر چابهار در شبکه ترانزیت منطقه‌ای را پررنگ‌تر خواهد کرد.
چابهار در کنار کریدور جنوب–شمال با توسعه بندر و زیرساخت‌های پسکرانه‌ای، می‌تواند ایران را به یکی از محورهای مهم ترانزیت و اتصال اروپا تبدیل کند. در این چارچوب، تکمیل زنجیره زیرساختی از بنادر جنوبی تا مرزهای شمالی، جایگاه ایران را در مسیرهای تجاری بین‌المللی ارتقا می‌دهد.
در بخش شمالی کریدور خط‌آهن رشت–آستارا حلقه اتصال به دریای خزر، قفقاز و شمال اروپا محسوب می‌شود؛ مسیری که با بهره‌برداری کامل، ظرفیت جابه‌جایی سالانه تا ۱۵ میلیون تن بار را خواهد داشت.
همزمان توسعه حمل‌ونقل ترکیبی دریایی و ریلی، مسیر بمبئی–چابهار و ادامه آن از جنوب به شمال ایران را به یکی از گزینه‌های اصلی ترانزیت کالا در منطقه تبدیل می‌کند.
این کریدور با تکیه بر همکاری‌های بین‌المللی میان ایران، هند، افغانستان، روسیه و جمهوری آذربایجان طراحی شده است؛ همکاری‌هایی که با هدف کاهش زمان و هزینه ترانزیت کالا، می‌تواند جایگاه ایران را به‌عنوان حلقه میانی شبکه ترانزیتی شرق–غرب و شمال–جنوب بیش از پیش تثبیت کند.
