تیر خلاص به قشر کارگر | مشکلات مستاجران ۲ برابر شد

در واقع، فشار سنگین اجاره‌بها باعث شده تا معیارهایی همچون نورگیری، موقعیت مکانی، سن بنا یا حتی دسترسی به حمل‌ونقل عمومی، جای خود را به اولویت مطلق یا امکان تأمین اجاره‌بها بدهد. بسیاری از مستأجران مجرد نیز برای کنترل هزینه‌های خود، به‌دنبال انعقاد قراردادهای کوتاه‌مدت‌تر یا اجاره بخشی از یک واحد مسکونی (نظیر اجاره اتاق در آپارتمان‌های اشتراکی) هستند تا از فشار مالی بکاهند.

از سوی دیگر، عرضه چنین واحدهایی نیز با افزایش قابل‌توجهی مواجه شده و برخی مالکان ترجیح می‌دهند به‌جای خالی نگه‌داشتن ملک‌های با شرایط ضعیف‌تر، آن‌ها را با نرخ پایین‌تر اما سریع‌تر اجاره دهند. در نتیجه، بازار اجاره برای این گروه خاص به‌نوعی دچار قطبی‌شدن شده است؛ به‌گونه‌ای که مستأجران مجرد و کم‌درآمد در یک سوی بازار به‌دنبال حداقل‌ها هستند، و مالکان نیز در سوی دیگر تلاش می‌کنند برای همین واحدهای اقتصادی، شرایطی بگذارند که ریسک تخلیه زودهنگام یا بدحسابی مستأجر به حداقل برسد.

با ادامه رشد قیمت اجاره‌خانه در تهران، مستأجران مجرد به یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های بازار تبدیل شده‌اند؛ گروهی که اغلب به‌دلیل درآمد محدود و نداشتن شریک درآمدی، ناچارند به سراغ کوچک‌ترین و ارزان‌ترین واحدهای موجود در بازار بروند. اما پرسش اینجاست: در شرایط فعلی، چه گزینه‌هایی برای این گروه باقی مانده است؟

در مناطقی مانند منطقه ۱۰ (جیحون، سلسبیل، کمیل)، اجاره یک واحد تا حداکثر ۵۰ مترمربع، معمولاً بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان به‌صورت رهن یا با اجاره‌های ماهانه تا سقف ۱۸ میلیون تومان عرضه می‌شود. با این حال، همچنان می‌توان با بودجه‌ای حدود ۴۰۰ میلیون تومان، یک واحد دارای پارکینگ، انباری و آسانسور را به‌صورت رهن کامل در این محدوده اجاره کرد.

برای مثال، در محله جیحون، یک آپارتمان ۵۰ متری و ۸ سال ساخت با امکانات کامل، با ۴۰۰ میلیون تومان رهن کامل آگهی شده است.

با این حال، افراد مجرد برای رهن یا اجاره خانه با محدودیت‌هایی مواجه‌اند؛ چراکه در برخی فایل‌ها عباراتی مانند «فقط خانواده»، «به مجرد اجاره داده نمی‌شود» یا «فقط خانم» دیده می‌شود. این موارد، حتی اگر از نظر قانونی الزام‌آور نباشند، در عمل شانس یافتن خانه را برای مستأجران مجرد کاهش می‌دهد.

در شرق تهران، در مناطقی مانند مناطق ۷، ۱۳ و ۱۴، امکان رهن کامل آپارتمان‌هایی با مساحت کمتر از ۴۰ مترمربع و بودجه‌ای حداکثر ۴۰۰ میلیون تومان وجود دارد. برای نمونه، در محله لشکر، یک واحد ۳۲ متری، ۹ سال ساخت و دارای انباری، با مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان رهن کامل آگهی شده است.

آپارتمان‌های زیرهمکف و واحدهای با سن بنای بالای ۳۰ سال نیز به‌دلیل صرفه‌جویی اقتصادی، جزو گزینه‌های قابل‌توجه برای افراد مجرد و جمع‌های مجردی هستند. یک مشاور املاک در این رابطه می‌گوید: «به‌دلیل آنکه توان و درآمد اکثر افراد مجرد در تهران پاسخگوی اجاره خانه‌های نوساز یا حتی معمولی نیست، معمولاً به سراغ واحدهای قدیمی یا زیرهمکف می‌روند. این خانه‌ها ممکن است از نظر نورگیری و تهویه وضعیت مطلوبی نداشته باشند، اما به‌دلیل اجاره پایین‌تر، برای دانشجویان یا کسانی که تنها زندگی می‌کنند، مناسب‌تر هستند.»

او اضافه می‌کند: «در برخی موارد، افراد مجرد با تشکیل جمع‌های هم‌خانه‌ای، مانند گروه‌های چندنفره از آقایان یا خانم‌ها، هزینه اجاره را میان خود تقسیم می‌کنند تا بتوانند از پس هزینه‌ها بربیایند.»

در مجموع، مستأجران مجرد در تهران با محدودیت‌های دوگانه‌ای روبه‌رو هستند؛ از یک‌سو فشار قیمتی و کاهش توان اقتصادی، و از سوی دیگر محدودیت انتخاب در برخی از فایل‌های مسکن. در چنین شرایطی، هم‌خانه‌شدن، خانه‌های کوچک، قدیمی یا زیرهمکف، تنها گزینه‌های باقی‌مانده برای این گروه از شهروندان هستند.