سه حس دوست داشتنی اما کشنده در بورس

تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید با وجود این‌که بورس طی بیش از یک سال گذشته شرایط بسیار سختی را پشت سر می‌گذارد، چرا بسیاری از ما سرمایه خود را از آن خارج نمی‌کنیم؟ چه عاملی باعث شده که همچنان در این بازار بمانیم و اغلب شاهد کاهش روز به روز سرمایه‌های خود باشیم؟

بیایید در این مقاله کمی با هم بی‌پرده صحبت کنیم. ریزش سنگین و ادامه‌دار اخیر بورس را می‌توان به عوامل متعددی ربط داد و در آن شکی نیست؛ اما ورود و خروج از آن که دست خود ماست و مانند بسیاری از افراد که روزانه سرمایه خود را از این بازار خارج می‌کنند، اجباری به ماندن نداریم. اما به راستی چه چیزی پای ما را به بازار سرمایه زنجیر کرده است؟

قصر زیبایی که زود سقوط کرد

کمی به عقب برگردیم. در ابتدای سال ۹۹ هستیم و فشار افزایش روز به روز قیمت‌ها کمر جامعه را خم کرده است. بازارهای مختلف با رشد قابل توجهی همراه شده‌اند و تورم ارزش سرمایه ما را به قدری کاهش داده که خرید ملزومات زندگی نیز سخت است.

به نظر می‌رسد هنوز کورسوی امیدی برای جبران عقب‌ماندگی سرمایه وجود دارد. همه جا صحبت از بورس است و دولت‌مردان نیز همه را به سرمایه‌گذاری در بورس تشویق می‌کنند. اکنون زمان آن رسیده که برای جبران جاماندگی خود، وارد بازاری شویم که تخصص کافی از آن نداریم.

روزها می‌گذرند و دیدن تابلوی سبزرنگی که نشان از افزایش دارایی ما دارد بسیار دلچسب است. گویی نیاز به تخصص خاصی نیست و چه راحت می‌توان هر روز سرمایه خود را ۵ درصد بیشتر کرد. چه روزهای شیرینی!

سرمایه‌گذاران هر روز حریص‌تر می‌شوند و برای کسب سود بیشتر با یکدیگر رقابت می‌کنند. اینجا کسی نگران ضرر کردن نیست و اصلا شناختی از روزهای سخت بورس ندارد.

حال زمان آن رسیده که بازار مالی افراد را محک بزند. بورس با همان سرعتی که رشد کرده بود، سقوط می‌کند و افراد به امید برگشت دوباره قیمت‌ها صبر می‌کنند. آن‌ها دلشان نمی‌آید قصر زیبایی که در ذهن خود ساخته بودند را به راحتی از دست بدهند. ثروت‌سازی بی‌دردسر زیر دندان‌شان مزه کرده و این یکی از عواملی است که باعث شده به امید برگشت روزهای سبز، شب‌های سرخ بورس را تحمل کنند.

عدم جذابیت در بازارهای موازی

نکته بعدی این است که به جای بورس کجا می‌توان سرمایه‌گذاری کرد؟ در مدتی که بورس دوران خوبی را پشت سر نمی‌گذارد، بازارهای موازی نیز جذابیتی برای سرمایه‌گذاران خود ندارد. بازار دلار و طلا در رکود هستند و فعلا تغییر خاصی برای کسب بازدهی نداشته‌اند. بازار مسکن در رکود به سر می‌برد و همچنین فعالیت در آن به سرمایه زیادی نیاز دارد که برای بسیاری امکان‌پذیر نیست. بهره بانکی نیز در شرایط اقتصاد تورمی کشور یک شوخی بیش نیست. سود حداکثر ۱۸ درصد در یک سال در حالی که تورم سالانه بالای ۳۰ درصد را تجربه می‌کنیم.

این نکته نیز حائز اهمیت است که هیچکدام از این بازارها به اندازه بورس نقدشوندگی ندارند و برای تبدیل آن به پول نقد ممکن است مدت زمان زیادی را منتظر بمانیم.

شاید درحال حاضر بازار رمزارزها را بتوان یکی از اصلی‌ترین رقبای بورس تلقی کرد. افرادی که در آن بازار فعالیت کردند سود خوبی گرفته‌اند و از فعالیت در آن راضی هستند؛ اما ورود به آن بازار نیز نیازمند تخصص و دانش خاص خودش است و ممکن است اتفاقی که برای سرمایه‌گذاری در بورس اتفاق افتاد، آن‌جا نیز تکرار شود. اما به هرحال نمی‌توان از جذابیتی که تاکنون داشته چشم‌پوشی کرد.

شاید بسیاری از ما به دلیل ترس از تکرار اتفاقی که برایمان افتاده حاضر نیستیم بازار جدیدی را تجربه کنیم و ترجیح می‌دهیم در چارچوبی که در آن نشسته‌ایم، بمانیم.

قدم گذاشتن جای پای بزرگان

حتما تا به حال داستان افراد زیادی را شنیده‌اید که با سرمایه‌گذاری و صبر در بورس به ثروت‌های زیادی رسیده‌اند. این داستان‌ها حقیقت دارد. سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی یک اقدام کوتاه‌مدت نیست و نیاز به صبر و حوصله بسیار زیادی دارد. درست است که افرادی که به تازگی وارد این بازار شدند، صبر کمتری دارند و برای کسب سود سریع سرمایه‌گذاری کردند، اما باید قبول کرد نمی‌توان یک شبه پولدار شد و به تلاش و تخصص و صبر بسیار بالایی نیاز است.

بسیاری در روزهای ابتدایی سال قبل تعصب عجیبی نسبت به کاری که می‌کردند داشتند اما کم‌کم به آن‌ها ثابت شد که هنوز راه زیادی برای آشنایی کامل با این بازار در پیش دارند. نمودار دانینگ کروگر به زیبایی نشان می‌دهد که چه فاصله معناداری بین اعتماد به نفس کاذب و اعتماد به نفس واقعی وجود دارد و بهتر است با تلاش و صبر کافی در بازارهای مالی پا گذاشت.