نسخه نجات بخش برای اقتصاد ایران
یک جوک قدیمی می‌گوید: «اگر پارلمان درباره یک موضوع از شش اقتصاددانان نظر بخواهد، با هفت پاسخ مواجه می‌شود! ». این موضوع نشان می‌دهد اختلاف نظرهای اقتصاددان‌ها محدود به ایران نیست و در کل جهان به دلیل رویکردهای مختلف تفاوت وجود دارد. اکونومیست اخیرا مقاله‌ای با عنوان «اقتصاددانان توافق بیشتری با یکدیگر پیدا کرده‌اند» منتشر کرده که نشانه مثبتی از روند جهانی اقتصاد است. رویکردی که می‌تواند الگوی اقتصاددانان ایرانی قرار گیرد و اقتصاد کشور را از بلاتکلیفی خارج کند.
نتایج یک نظرسنجی که هر ۱۰ سال یک بار برگزار می‌شود در مقاله‌ای منتشر شده است. این نظرسنجی از اقتصاددانان درباره موضوعات مختلف سوال می‌پرسد و نکته جالب اینکه اقتصاددانان درباره یک‌سوم پرسش‌ها توافق قدرتمند داشته‌اند. این عدد در سال ۲۰۱۱ نزدیک ۱۵ درصد بوده و در سال ۱۹۹۰ کمتر از ۱۰ درصد بوده است. همانطور که در نمودار می‌بینید در چهار سوال اصلی، روند هماهنگی اقتصاددانان مشاهده می‌شود.
۱) درباره اعمال قوانین ضدانحصار سال ۲۰۰۰ کمتر از ۷۵ درصد اقتصاددانان موافق بوده‌اند، اما اکنون این عدد به ۹۵ درصد نزدیک شده است.
۲) در مورد نیاز به متوازن شدن توزیع درآمدی نیز روند مشابهی دیده می‌شود و اکنون بیش از ۸۰ درصد اقتصاددانان با این گزاره موافقند.
۳) موضوع سوم و جالب‌تر درباره ماموریت بانک مرکزی است. بر خلاف سال ۲۰۰۰ اکنون خیلی کمتر از نیمی از اقتصاددانان معتقدند فدرال رزرو فقط باید بر کنترل تورم متمرکز شود و سایر اهداف را کنار بگذارد.
۴) اما مدیریت چرخه‌های تجاری موضوع جالبی است که نظر اقتصاددانان نسبت به آن معکوس شده است. سال ۲۰۰۰ بخش بزرگی از آنها معتقد بودند باید به جای فعال شدن دولت از طریق سیاست‌های مالی (بودجه‌ای)، مدیریت چرخه تجاری به فدرال رزرو سپرده شود. اما اکنون فقط یک‌سوم اقتصاددانان اعتقاد دارند که مدیریت چرخه‌های تجاری وظیفه بانک مرکزی است و به نوعی نقش سیاست‌های مالی پررنگ‌تر شده است.
نسخه نجات ایران
بورسان پیش از این در گزارشی با عنوان «اقتصاد ایران پس از ۱۸ سال جدال مکاتب » به این مسئله پرداخته بود که مشکل اساسی میان اقتصاددانان ایرانی «عدم گفت‌وگو» است. به طور مشخص دولت رئیسی جلسه‌ای با اقتصاددانان درباره موضوع ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی برگزار کرد. مرور نظرات اقتصاددانان نشان می‌دهد آنها درباره موضوعی که مستقیما با معیشت تمام مردم ارتباط دارد نیز نتوانسته‌اند به اجماع برسند.
این نقطه ضعف بزرگی است که ناشی از عدم گفت‌وگو و مباحثه میان طیف‌های مختلف اقتصادی ایران است. مسئله‌ای که هرچند منحصر به کشورمان نیست، اما به نظر می‌رسد جریان جهانی مسیر خود را تغییر داده و شاید مهم‌ترین راه نجات ایران از بلاتکلیفی اقتصادی باشد. شنیدن صدای واحد از سمت اقتصاددانان درباره سیاست‌گذاری‌های مختلف باعث می‌شود هزینه تصمیمات غیرعقلانی سیاستمداران بالا رود و معیشت ایرانیان از چرخه تکراری اشتباه خارج شود.
ارسال نظر