|

نان تمامی کارگران آجر شد

در ایران امروز، خانه دیگر سرپناه نیست، کالایی لوکس است که تنها برای طبقه‌ای خاص قابل دسترسی است. وقتی سهم زمین از قیمت مسکن به ۶۳ درصد می‌رسد و قدرت خرید خانوار برای تملک زمین ۷۱ درصد سقوط می‌کند، باید گفت شهر دیگر جایی برای طبقه کارگر و متوسط نیست. مسکن، که روزی پیش‌نیاز امنیت و کرامت انسانی بود، حالا به ابزاری برای رانش طبقاتی و حذف اجتماعی بدل شده و مفهوم شهروندی را به امتیازی موروثی و انحصاری تبدیل کرده است.

اقتصاد

در ایران امروز، خانه دیگر سرپناه نیست، کالای لوکسی است که باید برایش جنگید یا از خیرش گذشت. وقتی سهم زمین در قیمت تمام‌شده مسکن به ۶۳ درصد می‌رسد و قدرت خرید خانوار برای تملک زمین ۷۱ درصد سقوط می‌کند، این یعنی شهر جایی برای زیستن طبقه متوسط و کارگری نیست. این یعنی مفهوم «شهروندی» خود به امتیازی طبقاتی تبدیل شده که فقط برخی از آن برخوردارند. این یعنی مسکن پیش‌نیاز آرامش، امنیت، و کرامت انسانی—به شکلی سیستماتیک از دسترس اکثریت مردم بیرون رانده شده است.

تا سال ۱۳۸۵، زمین تنها ۴۴ درصد از بهای نهایی مسکن را تشکیل می‌داد. اما در سال ۱۴۰۳، این سهم به ۶۳ درصد رسید. زمین از بستر زیست به موتور رانش طبقاتی تبدیل شده و هرچه قیمتش بالاتر رفته، امکان سکونت در شهرها برای قشر کارگر و حتی طبقه متوسط کمتر شده است.

در کنار گرانی زمین، افزایش بی‌وقفه اجاره‌بها، حتی سکونت موقت را به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل کرده است. بازار اجاره در ایران دیگر نه منصفانه است، نه قابل پیش‌بینی. این بازار، ترکیبی از سوداگری، بی‌ثباتی و خلأهای قانونی‌ است.

حمید حاج‌اسماعیلی، تحلیلگر حوزه کار و رفاه اجتماعی، معتقد است بحران مسکن نه‌فقط یکی از بحران‌های اقتصادی بلکه منشأ بسیاری از بحران‌های دیگر است. او در گفت‌وگویی می‌گوید:

«اگر بخواهیم منشأ بسیاری از بحران‌های اقتصادی را پیدا کنیم، باید به مسکن نگاه کنیم. مسکن مادر تورم ایران است.»

به گفته حاج‌اسماعیلی، سیاست‌های دولت‌های مختلف پس از پروژه مسکن مهر، نه‌تنها نتوانسته‌اند بحران را مهار کنند، بلکه با تکرار نسخه‌های شکست‌خورده، وضعیت را پیچیده‌تر کرده‌اند. از نظر او، طرح مسکن ملی نیز چیزی بیش از یک مانور تبلیغاتی نبود و «نه سرمایه داشت، نه زیرساخت، نه هدف‌گذاری مشخص.»

او صراحتاً هشدار می‌دهد که بدون ورود جدی و مستقیم دولت به ساخت مسکن استیجاری، «امیدی برای بهبود وضعیت وجود ندارد». این تحلیل‌گر بازار کار همچنین به تجربه کشورهای اروپایی اشاره می‌کند:

 «در اروپا، دولت‌ها حتی با وجود سطح بالای رفاه، خود را موظف به ساخت خانه‌های حمایتی می‌دانند. اما در ایران، دولت‌ها تنها به کلنگ‌زنی‌های نمایشی بسنده می‌کنند.»

ساخت-خانه

بی‌پولی دولت، عقب‌نشینی بخش خصوصی

فقدان سرمایه‌گذاری از سوی دولت، به‌همراه بی‌ثباتی اقتصادی، باعث شده بخش خصوصی نیز عطای ساخت‌وساز را به لقایش ببخشد. حاج‌اسماعیلی توضیح می‌دهد که بخش خصوصی به‌دنبال سود زودبازده و امن است؛ چیزی که دیگر در بازار مسکن ایران وجود ندارد.

او تأکید می‌کند که بدون تامین مالی عمومی، بانک‌ها حتی توان پرداخت وام ودیعه را هم ندارند و «کارگران از ابتدایی‌ترین حمایت‌ها محروم مانده‌اند».

از سوی دیگر، دکتر هوشنگ فروغمند اعرابی، استاد دانشگاه و کارشناس مسکن، وضعیت بازار اجاره در ایران را «ناپایدار، بی‌ضابطه و فاجعه‌بار» توصیف می‌کند. به باور او، سیاست‌های دستوری مانند تعیین سقف اجاره، همان‌قدر که در دوران جنگ جهانی دوم در اروپا بی‌اثر بودند، در ایران امروز نیز نتوانسته‌اند راه‌گشا باشند.

او از پدیده «اجاره دلاری» به‌عنوان نشانه‌ای از سقوط ریال و بی‌اعتمادی به سیستم اقتصادی یاد می‌کند:

«موجران دیگر تمایلی به تنظیم قرارداد بر مبنای ریال ندارند. این یعنی بی‌ثباتی مزمن، و زنگ خطری برای کل بازار اجاره.»

قانونی که اجرا نشد، فرصتی که از دست رفت

یکی از ابزارهای مهم برای تنظیم بازار اجاره، قانون «اجاره‌داری حرفه‌ای» بود که طبق آن شهرداری‌ها می‌توانستند زمین‌های خود را به مسکن استیجاری اختصاص دهند. اما همان‌طور که دکتر فروغمند می‌گوید، این قانون هرگز از مرحله نوشتن عبور نکرد و در نتیجه، بخش عمومی به‌عنوان بازیگر مؤثر در بازار اجاره غایب ماند.

فروغمند یکی از دلایل اصلی سردرگمی در سیاست‌گذاری مسکن را نبود شفافیت و داده‌های دقیق می‌داند. او خواستار طراحی سامانه‌ای ملی برای رصد قیمت‌ها و قراردادهای اجاره در سطح محلات شهری است تا از تصمیم‌گیری‌های کور جلوگیری شود.

او همچنین از خلأ ساختارهای واسطه‌ای برای اجاره‌دهی می‌گوید:

«بسیاری از مالکان به‌دلیل تجربه‌های بد حقوقی، واحدهایشان را خالی نگه می‌دارند. اگر نهادهای واسطه ایجاد شود، این ریسک‌ها کاهش یافته و عرضه واحدها به بازار بازمی‌گردد.»

فروریختن مفهوم مالکیت در طبقه متوسط

برای قشر کارگر و طبقه متوسط، نه فقط تملک خانه که حتی اجاره یک واحد مسکونی مناسب، به چالشی وجودی تبدیل شده. این دو گروه که زمانی بار اصلی اقتصاد و تولید کشور را به دوش می‌کشیدند، امروز در صف بلند اجاره‌نشینی، حاشیه‌نشینی یا مهاجرت ایستاده‌اند.

از سویی، فقدان سیاست‌های حمایتی و غیبت جدی دولت در عرصه ساخت و اجاره مسکن، از سوی دیگر سوداگری در بازار زمین و گرایش به اجاره دلاری، باعث شده خانه دیگر محل سکونت نباشد، بلکه ابزار انباشت ثروت و اخراج غیرمالکان از عرصه زیست شهری باشد.

بحران مسکن در ایران امروز نه یک بحران اقتصادی صرف، بلکه یک فاجعه اجتماعی در حال وقوع است. طبقه متوسط و کارگران، در سکوت نهادهای سیاست‌گذار، هر روز بیشتر از شهرها تبعید می‌شوند. آنچه می‌ماند، شهری است با برج‌هایی خالی، مال‌هایی درخشان، و خیابان‌هایی که برای ثروتمندان طراحی شده‌اند.

آیا می‌توان به آینده‌ای امیدوار بود که در آن «خانه»، دوباره به‌عنوان یک حق شناخته شود، نه امتیازی که فقط برخی لایقش باشند؟ پاسخ هنوز در سکوتی تلخ گم شده است.

منبع: رکنا
کدخبر: 354903 سهیل مافی
  • ناشناس ارسالی در

    امید که حرفت با دلت یکی باشه

  • ناشناس ارسالی در

    همه ی اینارو از تو بهتر می دونیم. تو این موقعیت تشویش اذهان عمومی نکن.

  • رضا ارسالی در

    چه شده که بی پروا حقیقت را گفتید و نترسی دید !

  • H ارسالی در

    این حرفها جه فایده ای داره اونی باید بشن وه خودشو زده به کری.

  • مجید رئیسی ارسالی در

    گل بود به سبزه نیز آراسته شد جواز ساخت شهرداری چند برابر می‌کنه. کنتور آب برق چند برابر میشه سیمان دریک سال هشت برابر. این دیگه قابل قبول نیست از کارخانه سیمان تا بقیه

  • س ارسالی در

    باید همه هرچه برایشان میسر است به انفاق جهت احداث منزل رایگان به بی خانه ها اختصاص دهند و دولت هم همه امکاناتش را بدون تشریفات فلج کننده ای که در این حدود نیم قرن گذشته بر مملکت اعمال کرده به میدان بیاورد تا این ظلمی که ناشی از مدیریت بد و وجود فرصت برای مال اندوزی برای بعضی ها شد از میان برداشته شود

  • جمشید ارسالی در

    مقصر دولت هست و مردم رو بیچاره وبیچاره ت ر میکنه👎👎

  • یینام ارسالی در

    پروانه ساخت ازثریاهم عبورکرده امتیازآب و برق وگازهم خداروشکرنجمومی شده .اداره هاو ارکانها هم سیرنمیشن باید هرچی اداره وارک ان هست سیربشن تاطرف بتونه یه اتاق دوازده متری بسازه

  • رضا نیستانی ارسالی در

    شهرداری ها باید شهرک سازی کنند و اجاره به شرط تملیکی بدهند و ترکیبی کار کنند که هم منبع درآمد شهرداری باشد و هم سوداگری پیش نیاد و هم با تورم عادلانه با فروش واحد‌های مازاد سرمایه احداث شهرک اجاره ای فراهم شود خلاصه از تزریق بی رویه نقدینگی هم جلوگیری می شود و غیره خلاصه مراکز نقدینگی توسط شهرداری ها هم کنترل میشود خلاصه غیره با نقاط ضعف و قوت و اصلاح

  • علی ارسالی در

    این رو هم به هرفشون اضافه کنید افقانیا دارن توی شهر خونهایی می‌خرند نه هاشیه هم کارگران ایران رو از کار بیکار کردن هم دارن شیوه زندگی ایرانی ها رو تقییر میدن از وقتی که اومدن شیعه و سنی رو هم دارن به هم بدبین میکنن همونطور که توی افغانستان هست فقط شیعه و سنی نه بلکه همه ادیان وجاسوس بودنشونم که دیگه با این بی نام و نشان بودنشونم که جوره

  • ناشناس ارسالی در

    همه ای این ظلم ها به قشر محروم به حاکمیت وبی اهمیتی حاکمیت به مردم برمیگردد

  • رحیم ارسالی در

    الان که همه دعا می کنیم جنگ با شکست اسرائیل متجاوز پایان بشه ، مردم بخصوص اقشار ضعیف و حتی متوسط واقعا از زندگی چیزی نفهمیدن
    من خودم لیسانس که گرفتم فهمیدم بدون پول و پارتی هیچ کارم رفتم کارگری چند سال تو کارگاه جیب کارفرماها رو پر کردم قانون هست ولی اجرا مشکله کارفرما براحتی حق دهها کارگر مثل من رو بالا می کشید ....بعد رفتم کارگری ساختمان که واقعا حتی برخی شئون انسانی هم نادیده گرفته می‌شد بعد شدم اوستا از کارگری بهتره اما نسبت به زحمتی که می کشم واقعا گرانی و تورم نفس ما رو بریده نزدیک چهل سال دارم اما باز به فکر تغییر شغل هستم چون با این کار هم بدن تحلیل میره هم نمیشه برنامه ریزی برا خرید خونه یا ماشین داشت . اصلا جایگاه اجتماعی خوبی هم بشمار نمی آد با اینکه همه میدونند شغل شریفی هست ولی وقتی برا ازدواج میری اونموقع واقعیت دستت می آد.

    • ناشناس ارسالی در

      درود بر شما برادر عزیز.
      تمام صحبتهای شما درسته.متاسفانه امثال من و شما زیادن که با لیسانس و فوق لیسانس همه جور شغلی امتحان کردن ولی در نهایت هیچی به هیچی.
      تمام چیزای که من و شما میدونیم سران دولت خیلی بهتر میدونن.
      اما واقعا نمیخوان جامعه درست بشه.
      سود این مدیران دله دزد در کارگر موندن من و شماست.
      حرف هم بزنی میگن اختشاشگر و دشمن نظام.
      در صورتی که مردم ایران اگه نیازهایی اولیه کار و خونه براشون فراهم باشه هیچ توقع زیادی ندارن.
      واقعا آدم میمونه چرا این مدیران از دزدی سیر نمیشن و چرا از افراد لایق در بدنه دولت استفاده نمیشه.
      در پایان چندتا مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل بگیم تا انگ خائن بهمون نزنن.

  • ناشناس ارسالی در

    خدا پدرت رو بیامرزه افسوس افسوس که ایران شد ویران دنیا هیچ وقت قشنگ نبود برای ما فقط داریم میدویم که زنده بمونیم

  • نوربخش ارسالی در

    مادر گرانی جنس های کارخانه است که انقد گ رون شدن وهر روز میشن مردم توان خرید ندار ن زحمت کشاورز و دامدار باغبان هم هیچ چون سودش تو جیب دلال

  • جمی جم ارسالی در

    گل بودبه سبزه نیز آراسته شد کلان ماکارهار سرمان بزاریم زمین بمیریم یا باید خم بشیم یکسری افراد پابزارن روی ما روز به روز خوشبحالشون بشه ....لق کارگر

  • صادق ارسالی در

    فکر کنم یه کمی فقط یه ذره دیر متوجه شدید ،خخخههه

  • ناشناس ارسالی در

    از خدا بترس با این نظر نوشتنت چرا همه رو به افغان ها ربط میدی ...اگر به خدا ایما ن داری

  • یکی بود ودیگر نیست ارسالی در

    من مهندس عمران هستم پروانه اشتغال هم دارم. وبرای مردم با پول خودشان بیش از 200 تا خانه ساخته ام.. اما خودم نه خونه دارم نه زمین.. از دار دنیا فقط یک ماشین پراید مدل 88 دارم.. چون پایین ترین دستمزد مربوط به مهندسان عمران هست..

  • M ارسالی در

    انشاالله کمک میکنیم همه صاحب خانه بشوند کسی مستاجر نباشه سختی بکشه تمام تلاشمو م یکنم عدالت بین خیلی ها روا بشه خدایا کمک م کن

  • روح الله محمدزاده ارسالی در

    آجر نه
    آجر گران است هر یه دونه اش می دونید چند است؟
    بگوید سنگ

  • ایمان ارسالی در

    جان عزیزتون دستور واگذاری زمین تو شهرها بدید به مستاجران جان عزیرتون ما دیگه پول توان خرید زمین نداریم چادر میزنیم نهایت ا با پول اجاره ماهانه کم کم میسازیمش حرف منو گوش مدیران برسانید

  • عجل فرجهم ارسالی در

    نان کارگران از قبل خاک بود الان آجر شده فرقی نمیکنه دزدان واختلاسگران وثروتمندان پلید باید سکته بکنند

    • ناشناس ارسالی در

      دولت اگه یه گوشه تهران کانکس بزاره واون ها که خونه 🏠 ندارن برن اون تو زندگی کنن بعد صاحب خونه 🏠 ها مجبورن کم اجاره بگرین د وگرنه باید از خیک شان بخورن

  • فرج الهی ارسالی در

    بالاترازسیاهی رنگی نیست خاک بود آجر شد ا ما اختلاسگران ودزدان باید سکته بکنند

  • حسن لرستان ارسالی در

    من هم بنای ساختمانی هستم هم محل سکونت و تولدم یکی از استانهای فقیر جامعه هست.ولی نه نانم آجر شده نه از گرسنگی مردم.مسکن هم مگه کسی نخواد خونه دار بشه.وگرنه هرکس در جوانی به فکر خونه و زندگی باشه با کا ر و پس انداز و وام ازدواج و وام مسکن و ه زار راه وجود داره که صاحب خونه بشی.ولی ا گه مرد کار و زندگی باشی.نه تا چهل سالگیت توخونه پدرت فقط کارت این باشه رو مبل بش ینی ماهواره.رفتن با رفقا به قلیونی.تا ظه ر خوابیدن.شبا تا صبح تو مجازی و ناله کرد ن از نداری و گرونی.اونموقه هست که احساس مظلوم شدن میکنی و بعد به نتیجه میرسی همه مردم بهشون ظلم شده.اونموقع خشم بعد فکر انتقام بعد همراهی افراد وطن فروش بعددست به کارهای خوبی نمیزنی.اینجوری ادم تنبل و بی مسعولیت که برا آیندش تلاش مفیدی نکرد ه گمراه و نثلش بریده میشه.اینجور ادم های ی فکر میکنن شورش و پرخاشگری و تخریب یعنی تلاش برای آینده خوب

    • ناشناس ارسالی در

      تحلیلگر کدوم نهاد هستی؟!!

    • ناشناس ارسالی در

      سلطان تلاش و کوشش که میری منبر و سخنرانی میکنی.
      ده تا غلط املایی داری توی نوشتارت.
      پس لطفا مردم رو قضاوت ن کن اگه ۴۰ متر مسکن مهر با بدبختی و وام خ ریدی.
      مراقب نثلت هم باش😁😁 منقرض ن شه.

    • شاهرخ ارسالی در

      الان یه کارگر حتی توان خرید زمین رو ندار ه که اصلا بخواد یا بتونه توش خونه بسازه، اگه شما شرایطی بوده که تونستین خونه دار بشین خب خداروشکر کن ولی این دلیل نمیشه بقیه رو بی‌عرضه حساب کنی.

  • حسن ارسالی در

    زمین خدا فراوان در اختیار دولت است بده ب شون تا خونه دار بشن اگر دولت واقعا به فک ر مستاجر ها است

  • م.م ارسالی در

    تا دیروز سنگ بود
    الان اجر شده
    مهم نیست که

  • ناشناس ارسالی در

    لعنت خدا به دولتمردان تمام بدبختی کارگره ا زیر سر این هاست بعد شما احمقها انتظار دارید اونها یه کاری بکنن برای کارگرها

  • حامد ارسالی در

    خدا لعنتت کنه و نسل آدم هایی مثل تورو از بین ببره که از سر تا پای اقشار کارگر و ضعیف جامعه را تهمت و افترا بستی البته مع لوم نیست واقعا بنا باشی با این طرز تفکرت و یا اصلا خبر رو خوب خونده باشی با وجود تفکر افرادی مثل تو هیچوقت ایران وضع بهت ری پیدا نخواهد کرد و تبدیل به ویرانه خوا هد شد افرادی مثل شما با این تفکرات به ت مام مردم ایران ضربه زده و به خاک سیاه نش انده

  • A ارسالی در

    در ایران متآسفانه دولت فقط حرف می‌زند وسرمایه دار ثروتمندتر می شود. ما کارگران خانه که نداریم تمام حقوقمان را باید بدهیم اجاره منزل چون دولت نظارت ندارد وفقط حرف می‌زند.دولت باید قانونی قرار دهد که هر صاحب خانه حق ندارد هرچه دوست دارد اجاره منزل را بالاتر ببرد مگر ما مسلمان نیستیم که به مردم خودمون رحم نمیکنیم. همیشه در زندگی خداترس باشید چون انسان از چند لحظه دیگر خودش خبر ندارد زنده هست یا مرده همه چی با اراده خداوند پاک ویکتا هست پس ای صاحب خانه های بی رحم در زندگی دنیوی انسانیت داشته باشید و باایمان پاک

  • حمزه کیانی ارسالی در

    قبلآ که نون کارگر نون وماست بود،یادش بخی ر، بعد شد نون خالی،بعد شد خاک الان هم که شده آجر، فردا هم میشه سنگ،من کارگر هستم میشه یه دکتر منو راهنمایی کنه چه نوع سن گی میل کنم تا سنگ کلیه نگیرم،؟ ای کاش شپ شی بودم لای موهای یه گربه در کویت🤪🤪🤪

ارسال نظر